به گزارش اقتصادنیوز، روزنامه هم میهن نوشت: اکنون که مجلس در حال بررسی لایحه بودجه سال 1404 است، بهتر است در زمان این بررسی که اهداف میان‌مدت را هم در بردارد، برخی از موانع اساسی پیش روی دولت را برطرف سازد. در اصل برای تقویت بنیه اقتصادی کشور باید موانع اساسی آن اهدافی که در بودجه هدف‌گذاری شده برداشته شود.
این بند در واقع دو بخش مهم دارد: بخش اول، تبدیل شدن ایران به هاب انرژی منطقه – طبق سیاست‌های کلی برنامه هفتم – و بخش دوم، بسترسازی برای صادرات روزانه بیش از 3 میلیون و 750 هزار بشکه.
تحقق هر کدام از این بخش‌ها برای خودش بسترهای زیادی را می‌طلبد و در عین حال باید به برخی از سوالات هم پاسخ داده شود. برای هاب شدن منطقه، آن هم در زمینه انرژی، تمهیدات بسیار ویژه و خاصی باید اجرا شود. بدون شک با بودن کشورهای غول انرژی مانند عربستان سعودی، کویت، امارات و قطر – قطر به‌ویژه در خصوص صادرات گاز- ایران به‌راحتی نمی‌تواند وارد رقابت انرژی شود.
میدان رقابت در بخش انرژی آنقدر وسیع و گسترده نیست که بشود با تصویب یک بند از یک تبصره، دولت را موظف کرد که به آن هدف نایل شود. در حال حاضر هر کدام از این کشورها نه‌تنها بازارهای خود را دارند بلکه بازارهای ایران را هم گرفته‌اند و ایران برای گرفتن بازارهای نفتی خود، باید هم سیاست به خرج دهد و هم زمان زیادی را صبر کند.
اما اولین گام برای ورود به رقابت، سرمایه‌گذاری‌های عظیم در عرصه نفت و گاز است. برای مثال وزارت نفت در سال 1400 اعلام کرد سرمایه‌گذاری مورد نیاز در بخش نفت 230 میلیارد دلار، در بخش گاز 130 میلیارد دلار، در بخش پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی 20 میلیارد دلار و در بخش صنعت پتروشیمی حدود 65 میلیارد دلار است. یعنی درکل باید 445 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کرد تا شاید وضع موجود حفظ شود. این میزان براساس برآوردهای سال 1400 بود و بدون شک هر سال بر این میزان سرمایه‌گذاری اضافه خواهد شد.
آیا برای جذب چنین میزانی از سرمایه‌گذاری، ایران بسترهای لازم را فراهم کرده و محدودیت‌ها را برداشته است؟ و اگر محدودیت‌ها برداشته شود - که با توجه به سیاست‌های اخیر در حال حاضر دور از انتظار است - آیا کشورهای منطقه به همین راحتی عرصه را در اختیار ایران قرار می‌دهند؟ پاسخ به هر کدام از این سوالات وقت دیگری را می‌طلبد.
زمانی ایران قرار بود که کشور اول منطقه شود. براساس برنامه چشم‌انداز 1400 که در سال 1375 تدوین شده بود، قرار بود ایران در این سال از همه لحاظ، کشور اول منطقه شود. اکنون 3 سال از چشم‌انداز گذشته است و ایران نه‌تنها کشور اول منطقه نشد بلکه سال به سال هم نسبت به کشورهای منطقه عقب‌تر افتاد. دلایل این عقب‌افتادگی هم مشخص است و نیاز به بازگویی و بازنشر آن نیست. فقط باید به قانونگذاران این را گفت که قوانین را باید متناسب با توانایی دولت و کشور بنا کرد نه براساس آرمان و آرزوهای دست‌نیافتنی!
∎