جوان آنلاین: حرکت سریع و دور از انتظار گروه‌های زیر چتر تحریرالشام به سمت شهر‌های اصلی سوریه که بحث کنترل دمشق را جدی‌تر از هرموقع دیگری در افق قرار داده، باعث شده که رژیم‌صهیونیستی از خلأ امنیتی آشوبناک در سوریه به سود خود بهره ببرد. تل‌آویو دیروز نیرو‌های زمینی و هوایی بیشتری به جولان اشغالی اعزام کرد و همزمان ارتش اسرائیل به مراکز تولید سلاح شیمیایی در سوریه حمله کرد تا از چیزی که آن را «افتادن این تسلیحات به دست شورشیان مسلح» می‌نامد، جلوگیری کند. در چنین اوضاع و احوال پیچیده‌ای، وزیرخارجه ایران بعد از نشست سه‌جانبه با همتایان روس و ترکیه ای، دولت سوریه را به گفتگو با «معارضان مشروع» دعوت کرده است.
روند رویداد‌های امنیتی که در صحنه سوریه در حال وقوع است، همچنان نگرانی‌ها را در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی افزایش داده است و در این میان بازیگرانی که نزدیک به مرز‌های سوریه هستند بیش از دیگران از این وضعیت احساس خطر می‌کنند. اگرچه پس از حمله ناگهانی تروریست‌ها به استان حلب در شمال سوریه، رسانه‌ها و تحلیلگران، این حمله را همسو با سیاست‌های اسرائیل در منطقه عنوان کردند، اما به نظر می‌رسد پیشروی تکفیری‌ها آن‌گونه که گفته می‌شود، به‌طور کامل رضایت سران تل‌آویو را جلب نکرده است.
با توجه به پیچیدگی صحنه سوریه، زمان شروع مجدد درگیری که از سال ۲۰۲۰ تقریباً متوقف شده بود، سؤالاتی را در مورد موضع اسرائیل نسبت به تحولات کنونی ایجاد کرده است. درحالی که برخی مقامات صهیونیستی و رسانه‌های عبری مدعی هستند که قدرت‌گیری گروه‌های تروریستی در سوریه، امنیت سرزمین‌های اشغالی را تضمین خواهد کرد، اما سران این رژیم از وقوع خلأ امنیتی در آینده ابراز نگرانی می‌کنند و به همین دلیل دست به تحرکات امنیتی در مرز‌های سوریه زده‌اند تا برای هرگونه سناریویی آمادگی داشته باشند.
ارتش رژیم صهیونیستی روز شنبه اعلام کرد با توجه به تحولات جنگی در سوریه، تصمیم گرفته نیرو‌های زمینی و هوایی به جولان اشغالی اعزام کند. روزنامه معاریو گزارش داد که ارتش اسرائیل نیرو‌های کمکی، از جمله یگان‌هایی از تیپ‌های گولانی را به بلندی‌های جولان اعزام کرده تا برای انجام حملات هوایی احتمالی در داخل سوریه آماده باشند. ارتش اسرائیل مدعی شد این تصمیم را به علت پیشروی گروه‌های تروریستی از ادلب به سمت استان حمص اتخاذ کرده است. به گزارش الجزیره، سخنگوی ارتش صهیونیستی مدعی شد که تل‌آویو اجازه نخواهد داد تهدیدی در نزدیکی مرزهایش باشد و برای خنثی کردن هرگونه تهدیدی علیه شهروندان اسرائیلی تلاش خواهد کرد. همچنین اسرائیل رسماً اعلام کرد که اگر دروزی‌ها و کرد‌های سوریه به خطر بیفتند به آنها کمک خواهد کرد که نشانه‌ای از احتمال ورود مستقیم این رژیم به تحولات جاری سوریه است.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نیز جمعه شب در نشستی اضطراری با رؤسای دستگاه‌های امنیتی درباره تحولات سوریه به ویژه پس از سقوط شهر حماه به دست مخالفان مسلح گفتگو کرد. یسرائیل کاتس، وزیر جنگ این رژیم نیز برای بررسی اوضاع امنیتی سوریه با فرماندهان ارشد ارتش اسرائیل رایزنی کرد.
این اقدامات به دلیل نگرانی از وقوع حوادث امنیتی احتمالی در بلندی‌های جولان صورت گرفته است. بلندی‌های جولان منطقه‌ای تحت اشغال اسرائیل در جنوب غربی سوریه است که به لحاظ استراتژیک برای این رژیم اهمیت ویژه‌ای دارد. مقامات صهیونیستی همواره بر این مسئله تأکید کرده‌اند که اگر دیدگاه جامعه بین‌الملل علیه دولت سوریه هم تغییر کند، تأثیری بر وضعیت جولان نخواهد داشت و این منطقه برای همیشه بخشی از سرزمین‌های اشغالی باقی خواهد ماند.
از سوی دیگر، رژیم صهیونیستی برای اینکه نشان دهد از پیشروی تروریست‌ها در سوریه چندان هم راضی نیست، اقدامات عملی انجام داده است. به گزارش شبکه ۱۲ عبری، ارتش اسرائیل روز شنبه به انبار‌های تسلیحات شیمیایی سوریه حمله کرد تا به دست شورشیان در مکان‌هایی که موفق به فتح آنها شدند، نرسد. سازمان رادیو و تلویزیون صهیونیستی گزارش کرد که تل‌آویو از سقوط دولت بشار اسد بیم دارد و برای همه پیامد‌ها از جمله افتادن سلاح‌های استراتژیک به دست مخالفان سوری آماده می‌شود.
ناظران اسرائیلی ادعا می‌کنند که کنترل جناح‌های اپوزیسیون به رهبری «تحریرالشام»، نگرانی از احتمال رسیدن سلاح‌های غیرمتعارف به دست گروه‌های تروریستی را افزایش می‌دهد. به گزارش الحره، یوشوا کلیسکی، محقق مؤسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل، هشدار داد که این گروه‌ها ممکن است از این سلاح‌ها علیه ارتش سوریه و شاید در آینده علیه اسرائیل استفاده کنند.
نگرانی تل‌آویو از ایدئولوژی تروریست‌ها
ادعای نگرانی صهیونیست‌ها از پیشروی سریع تروریست‌ها درحالی است که پیش از این، اسرائیل به صورت پنهانی از گروه‌های مخالف که با ارتش سوریه می‌جنگیدند حمایت می‌کرد. این حمایت‌ها شامل کمک‌های پزشکی، تأمین مواد غذایی، آموزش نظامی و ارائه تسلیحات بود که بعد‌ها رسانه‌ها و مقامات اسرائیلی آن را افشا کردند. با این حال، الان شرایط امنیتی در منطقه پیچیده شده و نتانیاهو و دوستانش این گزینه را هم مدنظر دارند که با قدرت گرفتن معارضین در دمشق، مرز‌های اراضی اشغالی ناامن‌تر از قبل شود. سران تل‌آویو از این هراس دارند که گروه‌های مخالف پس از ثبات سیاسی، بر گزینه بازگرداندن جولان به خاک اصلی سوریه متمرکز شوند و پس از ۵۷ سال آرامش نسبی در این منطقه بکر و استراتژیک، چالش امنیتی جدی را برای اسرائیل به وجود آورند.
یکی از موضوعات مورد توجه اسرائیل، هویت ایدئولوژیک معارضین است که تحت رهبری تحریرالشام ممکن است تهدیدی بزرگ برای مرز‌های اسرائیل ایجاد کنند.
احتمال سرنگونی دولت اسد ممکن است به معنای آغاز دوران جدیدی از هرج و مرج و بی‌ثباتی باشد که امنیت اسرائیل و کل منطقه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. نتانیاهو در یک دهه اخیر همواره تلاش کرده بود با سرنگونی بشار اسد و دور کردن تهدیدات ایران از بیخ گوش سرزمین‌های اشغالی، منطقه حائلی بین خود و محور مقاومت ایجاد کند، اما به نظر می‌رسد اکنون با تهدید بزرگ‌تری مواجه است که به دلیل مشی ایدئولوژیک همچون هندوانه دربسته معلوم نیست چه چیزی از دل آن بیرون خواهد آمد. نگرانی صهیونیست‌ها درحالی است که روز شنبه ابومحمد الجولانی، سرکرده تحریرالشام، خطاب به تکفیری‌های تحت امر خود گفت که با سپردن امور امنیتی شهر‌های تصرف شده به نیرو‌های پلیس به سمت دمشق راهی شوند.
نشست سه‌جانبه در دوحه
در شرایطی که گروه‌های تحت چتر تحریرالشام خود را برای جشن پیروزی در دمشق آماده می‌کنند، هم‌پیمانان دولت سوریه نیز با استفاده از همه ابزار‌های سیاسی و نظامی خود سعی دارند مسیر پیشروی تکفیری‌ها را سد کنند. دیروز عصر نشست سه‌جانبه بین وزرای خارجه روسیه، ایران و ترکیه در دوحه پایتخت قطر برگزار شد و تهران و مسکو بار دیگر بر حمایت قاطع خود از دمشق تأکید کردند. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در این باره گفت: «اینکه گروه‌های تروریستی بر اراضی سوریه سیطره پیدا کنند، پذیرفتنی نیست. از ارتش سوریه در مقابل حملات تروریستی به صورت هوایی حمایت خواهیم کرد.» به گزارش خبرگزاری تاس، لاوروف تأکید کرد: «نقش روسیه مبارزه با گروه‌های تروریستی در سوریه است، حتی اگر بگویند که دیگر تروریست نیستند و ما از ابزار‌های دیپلماتیک برای توقف خونریزی در سوریه استفاده می‌کنیم.»
سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه ایران نیز پس از نشست گروه آستانه گفت: «مسائل جاری در سوریه مورد بحث قرار گرفت. طرفین تأکید کردند که درگیری‌ها باید فوراً خاتمه پیدا کند. تأکید شد تمامیت ارضی سوریه باید محترم شمرده شود.» عراقچی در اظهار نظری که بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد، گفت که «گفتگو‌های سیاسی میان دولت سوریه و گروه‌های معارض مشروع باید ادامه پیدا کند.» عراقچی با بیان اینکه گفتگو‌های مبسوطی با وزیر خارجه ترکیه و امیر قطر داشت، گفت: «هر دو دیدار تمرکزش بر موضوع و تحولات سوریه بود و اینکه چه مسیری را باید در حمایت از سوریه و تمامیت ارضی و وحدت سرزمینی این کشور و جلوگیری از تبعات هرگونه تحولی بر منطقه و حوزه پیرامونی اتخاذ کرد.»