ملانومای داخلچشمی نوعی سرطان نادر است که در لایه میانی چشم (ملانوسیتها) آغاز میشود. زمانی که این سرطان به دیگر اندامهای بدن نظیر ریهها و کلیهها گسترش یابد، معمولاً تبدیل به یک بیماری کشنده میشود. بهطور سالانه، این نوع سرطان در حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ نفر در بریتانیا تشخیص داده میشود و بیماران مبتلا به آن، به ویژه در مراحل پیشرفته، با چالشهای درمانی شدید مواجه میشوند.
داروی تبنتافاسپ که بهعنوان یک درمان پیشگام و نوین شناخته میشود، به بیماران مبتلا به ملانومای داخلچشمی که بیماریشان قابل جراحی نباشد یا به دیگر اعضای بدن گسترش یافته باشد، توصیه شده است. برای تجویز این دارو، بیماران باید آزمایش خون دهند تا مشخص شود آیا نشانگرهای ژنتیکی خاص برای این درمان را دارند یا خیر. پیشبینی میشود که سالانه حدود ۱۰۰ نفر در بریتانیا واجد شرایط استفاده از این درمان نوین باشند.
یکی از بیماران خوششانس که این دارو را دریافت کرده، "جوآن فاستر" ۵۷ ساله اهل نیوکاسل است. او که در سال ۲۰۱۳ به ملانوما داخلچشمی مبتلا شده بود، پس از گسترش بیماری به ریهها و کلیهها، از طریق یک طرح حمایتی به داروی تبنتافاسپ دست یافت. جوآن در اینباره گفت: «این دارو برای من معجزه بود. بیش از یک دهه است که چشمم تخلیه شده و من تحت درمانهای مختلف قرار گرفتهام، اما هیچگاه درمانی نداشتم که به این اندازه تاثیرگذار باشد. تبنتافاسپ تودههای کلیهام را کوچک کرد و روند پیشرفت سرطان ریهام را متوقف ساخت. این برای من فرصتی ارزشمند است تا زمان بیشتری با خانوادهام باشم.»
تبنتافاسپ با اتصال به پروتئینهای خاص سطح سلولهای سرطانی و همچنین سلولهای تی (نوعی گلبول سفید) عمل میکند. این دارو سیستم ایمنی بدن را تحریک میکند تا سلولهای سرطانی را شناسایی و نابود کند، که این فرایند موجب کند شدن پیشرفت بیماری میشود. این روش درمانی بهویژه برای بیمارانی که به درمانهای استاندارد پاسخ نمیدهند، مؤثر است.
مطالعات بالینی نشان داده است که بیماران تحت درمان با تبنتافاسپ در مقایسه با درمانهای معمولی، شانس بیشتری برای زنده ماندن دارند. شانس زنده ماندن در سه سال اول پس از درمان با تبنتافاسپ به ۲۷ درصد افزایش مییابد، در حالی که این میزان با درمانهای استاندارد تنها ۱۸ درصد است. همچنین بیماران تحت درمان با تبنتافاسپ بهطور متوسط ۲۱.۶ ماه بیشتر از بیماران تحت درمانهای دیگر زندگی کردهاند.
این پیشرفتهای چشمگیر در درمان ملانومای داخلچشمی امیدهای جدیدی را برای بیمارانی که تا پیش از این درمان مؤثری نداشتند، به همراه دارد. دسترسی به داروی تبنتافاسپ در بریتانیا به عنوان یک گام مهم در درمان این نوع سرطان نادر چشم به حساب میآید و بهویژه برای بیمارانی که در مراحل پیشرفته این بیماری قرار دارند، فرصتی برای زندگی طولانیتر و با کیفیتتر فراهم میآورد.