گروه جامعه ایرنا- سنبل آبی گیاهی آبزی بومی در حوضه آمازون است که چند سالیست وارد تالاب های کشور شده، ابتدا در تالاب بین المللی انزلی و عینک رشت گزارش شد و از آنجا که سرعت رشد بالایی دارد، در مدت زمان کوتاهی بخش زیادی از تالاب ها را پوشاند و مشکلات زیادی را برای زیستمندان این مناطق آبی به وجود آورد، سنبل آبی گیاهی مهاجم و در خارج از محدوده بومی خود بسیار مشکل ساز است، با وجود تمام این مشکلاتی که به وجود می آورد اما گل های بسیار زیبایی به رنگ های بنفش، صورتی و ارغوانی دارد و شاید همین طیف رنگی زیباست که انسان ها را مسحور و مسخ می کند و بدون توجه به خطرناک بودن آن، گیاه را دست به دست و زمینه مرگ تدریجی تالاب را فراهم می کنند.
با توجه به تهاجمی بودن این گیاه، چندی پیش خبر رسید که پای سنبل آبی به تالاب های استان مازندران هم باز شد و حدود ۹۰ درصد از آب بندان ۴۰ هکتاری روستای آغوزبن بابل را در تسخیر خود درآورده است، این زنگ خطری برای سایر استان ها و تالاب های موجود در آنها است چون به نظر می رسد که شیطان آبی بسیار به آنها نزدیک شده پس باید چاره ای اندیشید.
این فقط مشکل کشور ما نیست چون ریشه های بلند این گیاه در جان تالاب های زیادی در کشورهای مختلف ریشه دوانده و جانشان را به تدریج میمکد، بررسی ها نشان می دهد که حدود ۱۱ کشور در دنیا درگیر مبارزه با سنبل آبی هستند و روش های مختلفی را برای مقابله آن به کار گرفتند، در نهایت سه روش مقابله مطرح شده که عبارتند از روش میکانیکی یا همان جمع آوری دستی یا ماشینی گیاه قبل از گلدهی، روش شیمیایی با استفاده از علف کش ها و روش های بیولوژیک با بهره گیری از حشرات و قارچ ها، حال اینکه هر کدام از این روش ها تا چه اندازه موفق بودند نیاز به بررسی و تحقیق دارد.
متخصص مدیریت زیست‌بوم‌های تالابی معتقد است که درباره تاثیر سه روش مقابله با سنبل آبی که در جهان انجام شده، در کشور تحقیقی صورت نگرفته در حالیکه باید هر سه روش بررسی و اثر آنها مشخص شود.
علی ارواحی در گفت و گو با خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: وضعیت تالاب های کشور بسیار شکننده است از یک طرف با کم آبی و ندادن حقابه دست و پنجه نرم می کنند و از طرف دیگر گرفتار گونه های مهاجمی از انواع گیاهان و آبزیان شده اند که عرصه را بر آنها تنگ کرده است.
وی اظهار داشت: ورود گونه های غیربومی به تالاب ها چند سالیست که مطرح است نمونه بارز آن ورود سنبل آبی به تالاب انزلی و گونه ماهی تیلاپیا به تالاب شادگان و برخی تالاب های دیگر است، ورود این گونه های مهاجم به تنوع زیستی بومی تالاب ها آسیب های فراوان وارد می کند.
وی ادامه داد: سنبل آبی جزو ۱۰ گونه بسیار پرخطر گونه های مهاجم گیاهی در تمام دنیا به شمار می رود، گیاهی به شدت پرخطر است که وارد تالاب های کشور شده و مشکلات زیادی را به وجود آورده است، از این رو باید تمهیداتی برای مقابله با آن اندیشیده شود، همچنین باید از تجربه کشورهای دیگر که روش های مقابله با سنبل آبی را تجربه کرده اند، بهره بگیریم.
ارواحی درباره اینکه آیا نمونه موفقی در راستای مقابله با سنبل آبی در دنیا وجود دارد گفت: چون سنبل آبی جزو ۱۰ گونه پرخطر است از این رو قطعا در دنیا تالاب هایی هستند که با این گونه دست و پنجه نرم می کنند و کشورها برای مقابله با آن روش هایی را اتخاذ کرده اند و شاید هم موفقیت هایی کسب کرده باشند اما متاسفانه در کشور ما درباره تجربیات موفق در این زمینه مطالعه و بررسی صورت نگرفته که باید هرچه زودتر در دستور کار قرار گیرد و قبل از اینکه سنبل آبی تمام تالاب های ما را گرفتار کند برای مقابله با آن راه چاره ای بیندیشیم که در این راه می توانیم از کارشناسان بین المللی کمک بگیریم تا راهکارهای خود را به ما معرفی کنند.
وی درباره نحوه پراکنش سنبل آبی اظهار داشت: متاسفانه پاسخی وجود ندارد که سنبل آبی چگونه وارد کشور و اکوسیستم های تالابی شده است، بنابراین لازم است روی آگاهی رسانی و آموزش در بخش های دولتی و خصوصی کار شود؛ ممکن است در نقطه ای بخش دولتی و یا خصوصی بخواهد بهره برداری انجام دهد و بدون اینکه بداند چه آسیبی به اکوسیستم وارد می کند؛ فاجعه به بار آورد برای همین آگاهی رسانی ضرورت دارد.
متخصص مدیریت زیست‌بوم‌های تالابی تاکید کرد: به عنوان مثال در گذشته سازمانی در بخش دولتی در منطقه ای یک گونه ماهی رهاسازی کرد و بعد این مداخله باعث شد تا اکوسیستم منطقه تحت تاثیر قرار بگیرد و از بین برود از این رو هر گونه رها سازی در طبیعت باید با آگاهی و دانش انجام شود تا عواقب بدی برای اکوسیستم به همراه نداشته باشد.