به گزارش جماران به نقل از یورونیوز، شورای اروپا از پیشنهاد اتحادیه اروپا برای کاهش وضعیت حفاظتی گرگ‌ها از «شدیدا حفاظت‌شده» به «حفاظت‌شده» حمایت کرده است، اقدامی که موجی از خشم و انزجار را در میان کنشگران محیط‌زیست به‌وجود آورده، به طوری که آن‌ها می‌گویند این اقدام سیاسی است، نه علمی.
کمیسیون اروپا تغییرات پیشنهادی را در دسامبر گذشته در «کنوانسیون برن» برای حفاظت از حیات‌وحش و زیستگاه‌های طبیعی اروپا ارائه کرد، مقدمه‌ای که برای اصلاح قانون حفاظت از طبیعت اتحادیه اروپا ضروری است.
آن گونه که کمیسیون اروپا اعلام کرده، این تغییر به منظور ایجاد «انعطاف‌پذیری بیشتر در مدیریت جمعیت گرگ‌ها» پیشنهاد شده است. اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، این اقدام را «خبر مهمی برای جوامع روستایی و کشاورزان» توصیف کرد و گفت که برای حفظ امکانات معیشتی، «یک رویکرد متعادل» نیاز است.
گرگ‌ها و سیاست
فن در لاین خودش یک اسبچه خانگی داشت که در سال ۲۰۲۲ در حمله گرگی تلف شد. او سال گذشته به‌خاطر این که گفته بود گرگ‌ها ممکن است تهدیدی برای انسان باشند، مورد انتقاد قرار گرفت.
جسیکا راسوال، کمیسر جدید محیط‌زیست اروپا موفقیت اقدامات حفاظتی طی دهه‌ها را تایید کرد، اما گفت که «واقعیت‌های موجود در میدان» در حال تغییر است. وی گفت: «افزایش جمعیت گرگ‌ها و خطری که این موضوع ایجاد می‌کند، توجیهی برای تطبیق وضعیت حفاظتی قانونی گرگ است.»
چگونه ترس از گرگ‌ها به بحث سیاسی در آلمان بدل شد؟
توماس ویتز، نماینده سبزها در پارلمان اروپا، گفت که کمیسیون اتحادیه اروپا «تسلیم» فشار حزب مردم اروپا از جناح میانه‌راست شده است، حزبی که به گفته او اعضایش «غیرمسئولانه خشم و ترس را دامن می‌زنند.» این حزب سال گذشته در موضوع قانونی جدید برای بازسازی طبیعت در اتحادیه اروپا شکست خورد.
طبق توافق بین‌المللی موسوم به «کنوانسیون برن» که توسط ۵۰ کشور از جمله ایسلند، آذربایجان و تونس به تصویب رسیده است، گونه‌های حفاظت‌شده به‌طور عمدی نباید کشته، گرفتار، نگهداری یا آزار داده شوند و همچنین نباید زیستگاه‌های تکثیر آن‌ها آسیب ببیند.
تصمیمی که در پشت درهای بسته در استراسبورگ توسط کمیته دائمی کنوانسیون برن اتخاذ شد، در سه ماه آینده اجرایی خواهد شد، مگر اینکه حداقل یک‌سوم از کشورهای عضو این کنوانسیون (یعنی ۱۷ کشور از ۵۰ کشور) به‌طور رسمی با آن مخالفت کنند.
به تعبیر دیگر، تصمیم به کاهش حفاظت از گرگ‌ها در کنوانسیون برن تصویب شده، اما اگر یک سوم اعضا تا سه ماه دیگر مخالفت کنند، این تصمیم اجرایی نخواهد شد.
تصمیمی «خطرناک» برای جانوران دیگر
برای کنشگران محیط‌زیست، این رویکرد خبر بدی برای حفاظت از طبیعت به‌طور کلی است، زیرا می‌گویند به معنی حمایت از پیشنهادی است که آن‌ها آن را نتیجه مستقیم فشار لابی کشاورزی صنعتی و شکارچیان می‌دانند، تصمیمی که مورد حمایت گروه‌های سیاسی راست‌گرا و پوپولیستی هم هست.
جوآنا سواب، رئیس امور عمومی در نهاد موسوم به جامعه اروپایی و بین‌المللی انسانی، با تأکید بر این که تغییر رویکرد باید صرفاً بر اساس شواهد علمی باشد، گفت: «تصمیم اتحادیه اروپا برای کاهش حفاظت قانونی از گرگ‌ها، پیشینه خطرناکی برای دیگر گونه‌های اروپایی، مانند خرس‌ها و یوزها ایجاد می‌کند.»
وی افزود: «در عوض، تصمیم‌گیری در مورد گرگ‌ها به‌وضوح تحت تأثیر منافع سیاسی و تنها برای خوشایند گروه‌های فشار بوده است، گروه‌هایی مانند شکارچیان که ترجیح می‌دهند از تفنگ استفاده کنند. به جای آن باید به همزیستی با گوشتخواران بزرگ روی آورده شود.»
برای لیا بادوز از سازمان «گروه اروپایی حیوانات»، گرگ به یک «گروه سیاسی» در بروکسل تبدیل شده و در آنجا موازنه سیاسی به نفع جناح راست تغییر کرده است. او گفت: «کاهش حفاظت (از گرگ) نه تنها چالش‌های همزیستی را حل نمی‌کند بلکه به کشاورزان هم کمکی نمی‌کند. این تصمیم بر اساس تصورات غلط است و گرگ‌ها را تهدید می‌کند در حالی که حمایتی واقعی برای کشاورزان و جوامع محلی ارائه نمی‌دهد.»
سوفی رویسچارتر از سازمان حمایت از پرندگان اروپا و آسیای مرکزی نیز این برداشت را تأیید کرد و گفت این اقدام ممکن است دهه‌ها پیشرفت در نجات جمعیت گرگ‌ها از آستانه انقراض را معکوس کند. او گفت: «سیاستمداران به جای سرمایه‌گذاری در اقدامات همزیستی مبتنی بر علم میان انسان‌ها و حیات‌وحش، آن روایت سیاسی را انتخاب کرده‌اند که حیات‌وحش را برای چالش‌های گسترده‌تر اجتماعی مقصر می‌داند.»
چرخش بروکسل
در نشست مخفی کنوانسیون برن، اتحادیه اروپا با همه اعضای خود رأی داد و به این ترتیب ۲۷ رأی را برای پیشنهاد خود همراه کرد. برای تصویب نهایی این پیشنهاد، حداقل باید هفت کشور دیگر نیز به این تغییر رأی می‌دادند تا دو‌سوم آرا به‌دست آید.
طبق گزارشی از یک منبع مطلع، در نهایت تنها پنج کشور، بوسنی و هرزگوین، موناکو، مونته‌نگرو و بریتانیا، مخالف بودند و تونس و ترکیه از رأی‌گیری خودداری کردند. شورای اروپا به یورونیوز گفت که جزئیات کامل رأی‌گیری را در روز جمعه (۶ دسامبر) منتشر خواهد کرد.
فلورنسیا سانچز از دفتر محیط‌زیست اروپا گفت که اقدام بروکسل «حاکمیت محیط‌زیستی اروپا را تضعیف می‌کند و اعتبار سیاست‌های محیط‌زیستی اتحادیه اروپا را به‌عنوان سیاستی مبتنی بر شواهد علمی کاهش می‌دهد.»
رأی امروز چرخش موضع اتحادیه اروپا را نشان می‌دهد زیرا اتحادیه در سال ۲۰۲۲ پیشنهاد سوئیس برای کاهش همان وضعیت حفاظتی را رد کرده بود. در آن زمان تنها آذربایجان، بلاروس، گرجستان، لیختن‌اشتاین و ترکیه از آن پیشنهاد حمایت کردند.
سازمان غیرانتفاعی ایتالیایی «تأثیر سبز» (Green Impact) گفت که قصد دارد توافق شورای اروپا برای حمایت از پیشنهاد کمیسیون را در دیوان عدالت اروپا به چالش بکشد و رئیس این گروه، گایا آنجلیتی، خواستار بازنگری در چارچوب‌های قانونی منسوخی شد که متعلق به دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ است.
کنوانسیون برن در سال ۱۹۸۲ به اجرا درآمد. از آن زمان تاکنون جمعیت گرگ‌ها در تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپا به جز سه کشور به بیش از ۲۰ هزار قلاده رسیده است. در گزارشی که همراه با پیشنهاد سال گذشته کمیسیون اروپا منتشر شد، آمده است که جمعیت گرگ‌ها از سال ۲۰۱۲ تقریباً دو برابر شده است و چنین برآورد می‌شود که در اروپا هر سال حدود یک در هزار و ۵۰۰ گوسفند بر اثر حمله گرگ تلف می‌شود.