پس از آنکه جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، پسرش هانتر بایدن را که اوایل سال ۲۰۲۴ در دو پرونده جداگانه مجرم شناخته شده بود، بی‌قیدوشرط عفو کرد، هدف انتقادها فراوانی گرفت و حتی دموکرات‌ها نیز بر او خرده گرفتند.

بر اساس این فرمان عفو، همه جرائم هانتر بایدن که او در بازه زمانی ۱۰ ساله از اول ژانویه ۲۰۱۴ تا اول دسامبر ۲۰۲۴، «مرتکب شده یا ممکن است مرتکب شده باشد»، بخشیده شده‌اند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، با اینکه رئیس‌جمهوری‌های ایالات متحده هنگام خروج از قدرت، به طور سنتی تعدادی فرمان عفو صادر می‌کنند، صدور فرمان عفو «کامل و بی‌قیدوشرط» جو بایدن برای پسرش هانتر یک نمونه نادر است؛ اتفاقی که اگرچه تازگی ندارد، پیش از این تنها در چند مورد رخ داده است.

بیل کلینتون هم یکی از رئیس‌جمهورانی است که از اختیارش در صدور فرمان عفو برای یکی از اعضای خانواده‌ خود بهره برد. او روز ۲۰ ژانویه ۲۰۰۱ یعنی آخرین روز ریاست‌جمهوری‌ خود، راجر، برادر ناتنی‌اش را که در سال ۱۹۸۵ به اتهام مربوط به مواد مخدر راهی زندان شده بود، عفو کرد.

دونالد ترامپ نیز در پایان اولین دوره‌ حضورش در کاخ سفید، چارلز کوشنر، یکی از غول‌های عرصه املاک و مستغلات را که پدر دامادش است، عفو کرد. او که اکنون بار دیگر رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا شده، کوشنر ۷۰ ساله را که سال ۲۰۰۴ به جرم فرار مالیاتی اعتراف کرده بود، به‌عنوان سفیر بعدی ایالات متحده در فرانسه معرفی کرده است.

با این حال در این فهرست، هانتر بایدن‌ــ که با اعتیاد به الکل و مواد مخدر دست‌وپنجه نرم کرده‌ــ اولین فرزند یک رئیس‌جمهوری روی کار است که عفو دریافت می‌کند.

جو بایدن که ۲۰ ژانویه باید با کاخ سفید خداحافظی کند، بارها گفته بود که پسرش را عفو نمی‌کند. با این حال او روز یکشنبه هنگام صدور فرمان عفو هانتر بایدن، ادعا کرد که پسرش «غیرمنصفانه» تحت پیگرد قانونی قرار گرفته است. بایدن تاکید کرد: «من به سیستم قضایی اعتقاد دارم، اما هر فرد منطقی دیگری هم که به حقایق پرونده هانتر نگاه کند، نمی‌تواند به نتیجه دیگری جز این برسد که هانتر تنها به این دلیل که پسر من است، با چنین پرونده‌سازی مواجه شده است.»

هانتر بایدن در ماه سپتامبر به فرار مالیاتی اعتراف کرد و احتمال داشت که تا ۱۷ سال زندانی شود. همچنین با خطر دریافت حکم ۲۵ سال زندان برای اتهام نگهداری اسلحه‌ روبرو بود. هرچند پیش‌بینی‌ها نشان می‌داد که در هر دو مورد با مجازات‌های سختی مواجه نخواهد شد.

پس از صدور فرمان عفو هانتر بایدن، حامیان رئیس‌جمهوری دموکرات ایالات متحده حرکت جو بایدن را «خودخواهانه» توصیف و از آن انتقاد کردند. منتقدان این اقدام گفتند که قرار دادن خانواده بالاتر از قوانین آمریکا اتفاق بدی است که می‌تواند نقطه‌ضعفی در کارنامه دموکرات‌ها باشد و احتمال دارد رئیس‌جمهوری‌های بعدی هم از آن سوءاستفاده کنند.

منتقدان این اقدام بایدن همچنین تاکید کردند که برخلاف ادعای رئيس‌جمهوری آمریکا، پرونده هانتر بایدن سیاسی نبود بلکه او واقعا جرائمی مرتکب شده که نیازمند رسیدگی و محاکمه در دادگاه بوده است.

رئیس‌جمهوری‌های ایالات متحده در طول سال‌های گذشته از اختیارات عفو که در قانون اساسی آمریکا به آن اشاره شده، برای بخشایش دوستان نزدیک و متحدان سیاسی‌شان هم بهره برده‌اند. یکی از بحث‌برانگیزترین عفوهای سال‌های اخیر، عفو ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا، بود که جانشین او در کاخ سفید، یعنی جرالد فورد، در هشتم سپتامبر ۱۹۷۴، فرمان عفو «کامل و بدون قید و شرط» او را صادر کرد. آن هم در حالی که نیکسون به دلیل رسوایی واترگیت تحت پیگرد قانونی بود.

در پی رسوایی واترگیت، ریچارد نیکسون پس از پنج سال ریاست‌جمهوری، از مقامش کناره‌گیری کرد و به اولین و تا امروز تنها رئیس‌جمهوری تاریخ ایالات متحده آمریکا تبدیل شد که از طریق قدرت را واگذار می‌کند.

در میان رئیس‌جمهوری‌های ایالات متحده، دونالد ترامپ اولین رئیس‌جمهوری است که به جرمی در خصوص سرپوش گذاشتن بر پرداخت پول پنهانی به یک ستاره فیلم‌های بزرگسالان محکوم شده است و به نظر می‌رسد که نمی‌تواند برای خودش فرمان عفو صادر کند؛ زیرا این پرونده مربوط اتهام‌های ایالتی است نه فدرال.