همشهری آنلاین: «کاسپین» در وضعیت بحرانی قرار دارد و این دریاچه در حال خشک شدن است.
در حالی که طی دو دهه گذشته تراز آب این دریاچه ۲ متر کاهش یافته، ثبت ۷۰ سانتی متر افت تراز آب کاسپین تنها طی ۳ سال اخیر و پیش بینی کاهش ۳۰ سامنتی متری تراز آب کاسپین برای سال جاری، از بحرانی تر شرایط بزرگترین دریاچه محصور جهان حکایت دارد.
نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد ادامه شرایط فعلی، تراز آب دریای کاسپین را تا ۷۵ سال آینده ۹ تا ۱۸ متر کاهش خواهد داد. این فاجعه محیط زیستی تاثیر منفی بر تالاب‌های ساحلی به ویژه تالاب انزلی و خلیج گرگان خواهد داشت. طبق نتایج این تحقیقات اگر تراز آب کاسپین ۹ مترکاهش یابد، ۲۴ درصد و در صورت کاهش ۱۸ متری آب کاسپین ۳۴ درصد از مساحت این دریاچه از بین می رود و خشک می‌شود.
فاجعه محیط‌زیستی در انتظار تالاب‌ها
یک متخصص مدیریت زیست‌بوم‌های تالابی با اشاره به پیامدهای کاهش تراز آب کاسپین گفت: پسروی آب دریاچه کاسپین و کاهش تراز آن علاوه بر تاثیراتی که روی پهنه آبی دریا می گذارد، می تواند باعث افزایش غلظت نمک آب دریا، توسعه شوره زارها و بیابان زایی در سواحل شمالی ایران و دیگر کشورهای حاشیه کاسپین شود. از طرف دیگر این پسروی و کاهش تراز باعث می شود دهانه ورودی تالاب های ساحلی در شمال کشور از ساحل دریا فاصله بگیرد در نتیجه سرعت و شدت انتقال آب از تالاب های ساحلی به سمت دریا افزایش می یابد یعنی وقتی تراز دریاچه کاسپین پایین می آید، فاصله بین دهانه ورودی تالاب تا ساحل، می تواند تخلیه تالاب های ساحلی شمال کشور را سرعت ببخشد.
علی ارواحی افزود: «در صورت ادامه شرایط حاضر، احتمال اینکه خلیج گرگان تا ۱۰ سال آینده شرایط بسیار خشکی را تجربه کند، یا تالاب انزلی در شرایط بدتری نسبت به امروز قرار گیرد، زیاد است. در آخرین گزارشی که از وضعیت تالاب انزلی اعلام شده بود گفتند که تا سال ۱۴۳۸ یعنی ۳۵ سال دیگر ممکن است کاملا خشک شود، علاوه بر این‌ها دیگر تالاب هایی که در استان های گلستان و شرق مازندران هستند مانند گمیشان، میانکاله، کیاشهر، زیباکنار و پارک ملی بوچاق نیز در معرض یک فاجعه محیط زیستی یا یک بحران قرار می گیرند.»
بهره برداری های بی رویه و تامین نشدن حقابه تالاب ها، کاهش ورودی آب از رودخانه‌ها به ویژه رود ولگا که ۸۵ درصد آب ورودی کاسپین را تامین می‌کند در کنار افزایش دما و تبخیر بالا ازعوامل کاهش تراز آب کاسپین در سال‌های اخیر است. آنطور که کارشناسان می‌گویند، اگر این روند ادامه پیدا کند، ممکن است دریاچه کاسپین تا پایان قرن ۲۱ به طور قابل توجهی کوچک و در صورت تشدید کاهش تراز آب، این دریاچه در سال‌های نه چندان دور ناپدید شود.