پیشروی شورشیان مخالف بشار اسد در شمال سوریه که با حمله‌ای غافل‌گیرکننده در روز چهارشنبه آغاز شد همچنان ادامه دارد و بنابر گزارش‌ها، آن‌ها کنترل بسیاری از مناطق حلب و ده‌ها شهر و روستا در استان‌های حلب و ادلب را در دست گرفته‌اند.
رامی عبدالرحمن، مدیر دیده‌بان حقوق بشر سوریه طی مقاله‌ای این احتمال را مطرح کرد که حملات و پیشروی شورشیان سوری بخشی از یک طرح هماهنگ بین‌المللی برای کاهش نفوذ و یا حذف جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی‌اش از سوریه باشد.
او با اشاره به پیشروی‌های سریع هیات تحریر شام و متحدانش، شرایط کنونی را نشانه‌ای از ضعف آشکار نیروهای مورد حمایت جمهوری اسلامی دانست.
به رغم حملات هوایی روسیه و سوریه به مواضع هیات تحریر شام، شورشیان سوری روز شنبه اعلام کردند که کنترل کامل استان ادلب را در دست گرفتند. آن‌ها همچنین گفتند که در حال پیشروی به سوی شهر «حما» هستند. ارتش سوریه هم طی بیانیه‌ای اعلام کرد که نیروهایش در حما مستقر شدند و برای هرگونه رویارویی آماده‌اند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
با این حال ارتش سوریه تاکنون در بیشتر نقاط از درگیری با شبه‌نظامیان هیات تحریر شام خودداری کرده و در بیشتر مواقع پیش از ورود آن‌ها از شهرها و مناطق عقب‌نشینی کرده است.
رامی عبدالرحمن افزود: « اگر هیئت تحریر الشام بدون مقاومت جدی از سوی نیروهای نظامی به پیشروی خود ادامه دهد، احتمال بازپس‌گیری مناطقی که این گروه در سال ۲۰۱۹ در حلب، ادلب و حما تحت کنترل داشت، بسیار زیاد است.»
به گفته عبدالرحمن، در حال حاضر سوریه به چهار منطقه اصلی تقسیم شده است و هر یک از آن‌ها تحت کنترل یک نیروی جداگانه قرار دارد:
دمشق: تحت کنترل دولت مرکزی بشار اسد.
ادلب: تحت کنترل هیات تحریر الشام.
شمال و شرق سوریه: تحت کنترل نیروهای کرد و متحدان آن‌ها.
اعزاز: تحت نفوذ گروه‌های تحت حمایت ترکیه.
رامی عبدالرحمن همچنین اشاره کرد که فروپاشی نیروهای مورد حمایت جمهوری اسلامی نشان‌دهنده نقش کلیدی حزب‌الله در این جبهه است. با این حال، نیروهای نظامی دولت سوریه پس از سقوط بخش‌هایی از حلب و از دست دادن کنترل بر مسیر بین‌المللی حلب-دمشق، اقدام به اعزام نیروهای کمکی کرده‌اند. این مسیر که قرار بود به‌عنوان یک راه تجاری میان ترکیه و کشورهای عربی مورد استفاده قرار گیرد، یکی از محورهای کلیدی است که اردوغان بر آن تاکید داشته است.
در نتیجه به گفته رامی عبدالرحمن، تحولات اخیر در سوریه، به‌ویژه پیشروی سریع هیات تحریر الشام و فروپاشی نیروهای مورد حمایت جمهوری اسلامی، سوالات زیادی را در مورد احتمال توافقات پشت‌پرده بین‌المللی برای بازسازی نفوذ و قدرت در این کشور برانگیخته است. خروج احتمالی جمهوری اسلامی ایران از معادلات سوریه می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر آینده سیاسی و نظامی این کشور داشته باشد.