طرفداری تایمز | حوادثی مشابه با درگذشت دو فوتبالیست استرالیایی در لائوس چند وقت پیش در ایران نیز اتفاق افتاد. جوانان زیادی جان خود را در اثر مصرف نوشیدنی‌های الکلی از دست دادند. هیچ یک از این افراد نمی‌دانستند چه اتفاق ناگواری در انتظارشان است، زیرا چیزی نیست که بتوان پیش‌بینی کرد.
اگر بجای اتانول، متانول مصرف شود، نتیجه‌اش آسیب‌های جدی به بدن و مرگ است.
فرق اتانول و متانول چیست ؟
متانول یک الکل است، مانند اتانول که در نوشیدنی‌های الکلی وجود دارد. متانول نیز مانند اتانول یک مایع بی‌رنگ و قابل اشتعال است. بویی شبیه به اتانول نیز دارد.
اما این دو، ساختار شیمیایی متفاوتی دارند. متانول تنها از یک اتم کربن تشکیل شده است، در حالی که اتانول دارای دو اتم کربن است.
این یک اتم کربن اضافه همان چیزی است که تفاوت را ایجاد می‌کند. این بدان معناست که متانول در بدن ما به طور متفاوتی پردازش می‌شود و بسیار سمی‌تر از اتانول است.
متانول در انواع محصولات صنعتی و خانگی مانند مایعات پاک کننده شیشه، ضد یخ و... استفاده می‌شود و مصرفش برای انسان خطرناک است.
چه چیزی متانول را سمی می‌کند؟
نحوه متابولیزه شدن یا تجزیه متانول در بدن ما متفاوت از اتانول است.
اتانول به یک ترکیب شیمیایی به نام استالدئید متابولیزه می‌شود. استالدئید سمی است اما به سرعت به استات (یا اسید استیک) تبدیل می‌شود. تولید اسید ممکن است بد به نظر برسد، اما استات در واقع انرژی تولید می‌کند و مولکول‌های مهمی را در بدن می‌سازد.
در مقابل، متانول به فرمالدئید (ماده‌ای شیمیایی که در چسب‌های صنعتی و برای مومیایی کردن اجساد استفاده می‌شود) و سپس به اسید فرمیک (ماده شیمیایی موجود در نیش برخی مورچه‌ها) متابولیزه می‌شود.
برخلاف استات که بدن از آن استفاده می‌کند، اسید فرمیک، میتوکندری، که نیروگاه سلول‌های بدن است، را مسموم می‌کند.
در نتیجه، فردی که در معرض متانول قرار می‌گیرد می‌تواند دچار اسیدوز متابولیک شدید شود، یعنی زمانی که اسید بیش از حد در بدن جمع می‌شود.
مسمومیت با متانول می‌تواند باعث تهوع، استفراغ و درد شکم شود. سپس اسیدوز باعث سرکوب سیستم عصبی مرکزی می‌شود که باعث بیهوش شدن افراد مبتلا به مسمومیت با متانول و در نتیجه کما می‌گردد. همچنین به شبکیه آسیب زده و می‌تواند منجر به از دست دادن بینایی شود.
اگر فقط مقدار کمی متانول مصرف شده باشد مرگ رخ نمی‌دهد و درمان سریع، آسیب را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
اما اگر درمان به سرعت انجام نشود، حتی با دوزهای غیرکشنده متانول نیز ممکن است آسیب دائمی بینایی و کوری رخ دهد، زیرا شبکیه پر است از میتوکندری که به سرعت تحت تأثیر متانول قرار گرفته و تخریب می‌شود.
متانول چگونه وارد نوشیدنی‌های الکلی می‌شود؟
متانول می‌تواند در هر نوشیدنی الکلی یافت شود، اما به احتمال زیاد در نوشیدنی‌هایی با محتوای الکل بالاتر، مانند مشروبات الکلی وجود خواهد داشت.
متانول می‌تواند به روش‌های مختلفی وارد نوشیدنی‌های الکلی شود. گاهی اوقات به طور عمدی و غیرقانونی در حین یا بعد از تولید به عنوان روشی ارزان‌تر برای افزایش محتوای الکل در نوشیدنی اضافه می‌شود. به همین دلیل است که در کشورهایی که تهیه و مصرف مشروبات الکلی ممنوع است، بیشتر شاهد اتفاقاتی از این دست هستیم. هرچند این مسأله مختص این کشورها نیست.