متغیرهای اصلی بنیادی بانک‌های بورسی براساس گزارش‌های عملکرد مهرماه آنها بررسی شده است. همچنین در این گزارش، عملکرد بانکها به صورت تفکیک‌شده و جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است.
سه‌گانه جذب سپرده مهرماه
در مهرماه سال‌جاری بیشترین جذب سپرده توسط موسسه مالی اعتباری ملل، بانک صادرات و بانک سینا صورت گرفته که به ترتیب نسبت به شهریورماه ۵.۶۵، ۳.۹۶ و ۳.۴۶درصد افزایش سپرده داشته‌اند. مابقی بانکها عملکرد منفی نداشته و در این زمینه تغییر محسوسی را تجربه نکرده‌‌‌اند. از ۱۴بانک مورد بررسی، ۴بانک با کسری درآمد در مقایسه با هزینه‌ها (که شامل هزینه‌های پرسنلی، اداری و مشکوک‌الوصول نیست) مواجه بوده‌اند که شامل بانک‌های پارسیان، موسسه مالی اعتباری ملل، پاسارگاد و بانک‌دی است. در این بخش بانک‌های ملت، اقتصاد نوین، تجارت و وپست بهترین عملکرد را داشته‌اند. در ماه قبل مبلغ مازاد درآمدهای بانک گردشگری در مقایسه با هزینه‌های سود بانکی و هزینه‌های مالی آن رشد بیش از ۱۰۷درصدی را نسبت به شهریورماه نشان می‌دهد، اما بانک‌های پاسارگاد و تجارت به ترتیب با ۱۳۹ و ۶۲درصد کاهش مبالغ مازاد مواجه بوده‌اند.
رشد اعطای تسهیلات بانک‌سینا
در بخش ارائه تسهیلات، بانک سینا با ۷درصد افزایش تسهیلات اعطایی بیشترین تسهیلات را در بین ۱۴بانک مورد بررسی داشته و بعد از آن به ترتیب پست‌بانک ایران، پارسیان، پاسارگاد و دی با ۴.۵۳، ۳.۴۰، ۳.۳۴، ۳.۳۱درصد بیشترین تسهیلات اعطایی را داشته‌اند. بیشترین نرخ سود تسهیلات در ماه قبل مربوط به دو بانک گردشگری و کارآفرین با نرخ‌های ۲.۳۹درصد و ۲.۰۴درصد بوده است. کمترین نرخ سود تسهیلات هم در این ماه مربوط به بانک پارسیان و ملت و موسسه مالی اعتباری ملل به ترتیب با نرخ‌های ۰.۷۰، ۰.۸۵ و ۰.۸۴درصد بوده است. کمترین نرخ سود سپرده مربوط به بانک سینا با ۰.۲۰درصد و بعد از آن مربوط به پست بانک ایران با ۰.۲۳درصد بوده است.
نسبت سپرده غیر‌هزینه‌زای بانک سینا و پست بانک ایران برابر ۶۹.۹۴درصد و ۳۵.۸۳درصد است. بالاترین نسبت سپرده‌های بدون هزینه نسبت به کل سپرده‌های جذب‌شده توسط بانکها مربوط به پست‌بانک است. بیش از ۶۹درصد سپرده‌های این بانک مربوط به سپرده‌های قرض‌الحسنه با نرخ سود صفر است. پس از آن بانک تجارت با ۳۸.۵۵درصد در جایگاه دوم قرار گرفته است. کمترین نسبت سپرده‌های غیرهزینهزا مربوط به دو بانک اقتصاد نوین و گردشگری به ترتیب با ۸.۵۲درصد و ۱۰.۶۹درصد است.
ارزیابی گزارش‌های مهرماه بانکها و موسسات بورسی
وگردش: بانک گردشگری در این ماه رشد ۳۲درصدی درآمد عملیاتی را نسبت به ماه قبل گزارش کرده که این مبلغ از ۲هزار و ۳۹میلیارد تومان به ۲هزار و ۶۹۶میلیارد تومان رسیده است. این روند نه‌تنها نسبت به ماه قبل بلکه نسبت به سه‌ماهه تابستان نیز افزایشی گزارش شده است. هزینه‌های عملیاتی این بانک کاهش سنگین ۵۸درصدی را تجربه کرده که این روند هم در سه‌ماه تابستان بی‌سابقه بوده است. نرخ سود تسهیلات ۲.۳۹درصد بوده که در قیاس با ماه قبل ۸۸.۵درصد رشد را در پی داشته است.
وسینا: درآمد عملیاتی بانک مذکور در مهرماه سال‌جاری معادل هزار و ۶۶۹میلیارد تومان به ثبت رسیده که نسبت به ماه قبل رشد ۱۵درصدی را تجربه کرده است. مازاد درآمد عملیاتی به هزینه علمیاتی بانک برابر ۷۷۹میلیارد تومان است که رشد ۲۱درصدی را به همراه داشته است. میزان تسهیلات بانک در این ماه حدود ۷درصد افزایش را ثبت کرده که در بین ۱۴بانک مورد بررسی بیشترین تسهیلات اعطایی را داشته است. بانک «وسینا» در جذب سپرده نیز خوب عمل کرده و نسبت به ماه قبل حدود ۴درصد جذب سپرده بیشتری را تجربه کرده است.
وپارس: این بانک در گزارش عملکرد مهرماه درآمد عملیاتی ۲هزار و ۸۷۰میلیارد تومانی را ثبت کرده که این مبلغ نسبت به ماه قبل افزایش حدود ۳درصدی داشته است. همچنین هزینه‌های مهرماه نسبت به ماه پیش روند نزولی ۶.۵درصدی را طی کرده و از ۴هزار و ۴۱۸میلیارد تومان به ۴هزار و ۱۳۳میلیارد تومان کاهش یافته است. تسهیلات اعطایی بانک تغییرات نسبتا خوبی را نسبت به بانک‌های دیگر داشته و ۴درصد رشد کرده است. میزان سپرده مشتریان ۳درصد نسبت به ماه قبل افزایش داشته است. در آخر می‌توان به نسبت سپرده‌های قرض‌الحسنه بر کل سپردهها اشاره کرد که این نسبت هم در مقایسه با ماه قبل ۵درصد رشده کرده و از ۱۸.۷درصد به ۱۹.۷درصد رسیده است.
وملل: در موسسه مالی اعتباری ملل طی مهرماه مبلغ درآمد عملیاتی حدود ۲۰درصد کاهش یافته و از ۹۳۹میلیارد تومان به ۷۵۶میلیارد تومان تنزل یافته است. این بانک در جذب سپردهها عملکرد مثبتی داشته و نسبت به ماه قبل حدودا ۶درصد جذب سپرده بیشتری را ثبت کرده است. مازاد هزینه عملیاتی به درآمدعملیاتی نسبت به ماه پیش ۳۰درصد بیشتر شده است. درصد متوسط نرخ جذب سپردهها در این ماه معادل ۱.۸۰درصد بوده که اندکی نسبت به ماه قبل افزایش یافته است.
وخاور: گزارش عملکرد مهرماه بانک خاورمیانه کاهش ۳درصدی درآمد عملیاتی را نشان می‌دهد که مبلغ آن از یک‌هزار و ۷۳۲میلیارد تومان به یک‌هزار و ۶۶۰میلیارد تومان کاهش یافته است. هزینه‌های عملیاتی بانک خاورمیانه ۴درصد کاهش داشته است که درمجموع می‌توان گفت مازاد درآمد بر هزینه بانک روند منفی یک‌درصدی را ثبت کرده است. میزان مبلغ تسهیلات اعطایی بانک معادل ۸۲هزار و ۱۲۱میلیارد تومان است که رشد چشمگیری را نسبت به ماه قبل تجربه نکرده است. میزان سپرده مشتریان نزد بانک حدودا ۲درصد بیشتر شده و مبلغ آن برابر ۸۸هزار و ۳۸۰میلیارد تومان شده، ولی نسبت سپرده‌های قرض‌الحسنه به کل سپردهها کاهشی بوده و از ۱۲.۵درصد به ۱۱.۵۶درصد رسیده است.
بانک پاسارگاد: درآمد عملیاتی بانک پاسارگاد افت محسوس ۵۸درصدی را نسبت به ماه قبل نشان داده و از ۱۷هزار میلیارد تومان به ۷هزار و ۲۱۰میلیارد تومان تنزل یافته است. هزینه‌ها روند صعودی داشته‌اند، اما در مقایسه با افت درآمد محسوس نیست و حدودا ۲درصد رشد کردهاند. در پی کاهش درآمد، میزان مازاد درآمد به هزینه کاهش ۱۳۹درصدی داشته و از ۷هزار و ۱۴۰میلیارد تومان سود به ۲هزار و ۸۰۰میلیارد تومان زیان رسیده است. تسهیلات اعطایی بانک در این ماه مشابه ماه‌های پیش بیشتر شده و رشد ۳.۵درصدی داشته است. همچنین میزان سپرده مشتریان افزایش اندک یک‌درصدی را ثبت کرده است. سپردهها از ۷۹۱میلیارد تومان به ۷۹۶میلیارد تومان افزایش یافته است. سپرده‌های غیر‌هزینه‌زای این بانک ۲۵درصد از حجم کل سپردهها بوده و نسبت به ماه مقدار اندکی کاهش یافته است.
ونوین: بانک اقتصاد نوین برخلاف روند سه‌ماه تابستان خود که درآمد عملیاتی آن صعودی بوده، در مهرماه نزولی شده و از ۴هزار و ۸۲۵میلیارد تومان با کاهش ۱۱درصدی به ۴هزار و ۲۹۱میلیارد تومان رسیده است. هزینه‌ها روند ثابتی را طی کرده و کاهش اندک ۴درصدی را تجربه کردهاند. مازاد درآمد بر هزینه‌ها افت محسوس ۲۳درصدی داشته و از یک‌هزار و ۹۰۰میلیارد تومان به یک‌هزار و ۴۰۰میلیارد تومان کاهش یافته است. تسهیلات اعطایی بانک ۲۲.۲درصد رشد داشته و به مبلغ ۲۲۱میلیارد تومان رسیده است. نرخ تسهیلات اعطایی این بانک در مهرماه نسبت به شهریورماه صعودی بوده و از ۰.۹۷درصد به ۱.۶۶درصد افزایش پیدا کرده است. نسبت سپرده‌های غیرهزینهزا به کل سپردهها ۸.۵۲درصد است که رشد ۴درصد را نسبت به ماه قبل نشان داده است.
وکار: این بانک در مهرماه عملکرد مثبتی را گزارش داده است. درآمدهای عملیاتی معادل۱۳درصد رشد کرده و به مبلغ یک‌هزار و ۸۰۲میلیارد تومان رسیده است. در راستای افزایش درآمدهای عملیاتی، هزینه‌های عملیاتی هم ۶درصد افزایش یافته است. مازاد درآمد بر هزینه برابر ۶۴۴میلیارد تومان است که نسبت به ماه قبل رشد ۲۸درصدی را نشان می‌دهد. میزان سپرده مشتریان نزد بانک ۷درصد افزایش داشته و برابر ۸۰هزار و ۷۰۳میلیارد تومان است که از این مبلغ معادل ۲۴.۵۲درصد متعلق به سپرده‌های غیرهزینهزا (قرض‌الحسنه)است. متوسط نرخ سپردهها ۱.۴۶درصد است. تسهیلات اعطایی بانک برابر ۶۱هزار و ۲۳۵میلیارد تومان است که رشد ۲درصدی را نسبت به ماه قبل نشان می‌دهد.
سامان: ارزیابی گزارش عملکرد مهرماه بانک سامان نشان می‌دهد که درآمد‌ها و هزینه‌های عملیاتی این بانک رشد خاصی نداشته است. میزان تسهیلات اعطایی بانک ۳درصد نسبت به ماه قبل بیشتر شده و درصد متوسط نرخ سود تسهیلات برابر ۱.۷۳درصد است. سپرده‌های غیرهزینهزا ۱۶.۱۶درصد از کل سپرده‌هاست.
وبملت: درآمد عملیاتی و مازاد درآمد بر هزینه این بانک به ترتیب ۷.۸درصد و ۱۸.۹درصد کاهش یافته است. همچنین تسهیلات اعطایی افزایش ۱.۳درصدی و سپردهها افزایش تقریبا یک‌درصدی را در این ماه به همراه داشته‌اند. نسبت سپرده‌های قرض‌الحسنه به کل سپردهها ۳۵.۴۶درصد بوده و در مقایسه با ماه قبل ۲درصد کاهش یافته است.
وپست: درآمدهای عملیاتی و مازاد درآمد بر هزینه به ترتیب ۱۳درصد و ۲۴درصد افزایش داشته و تسهیلات اعطایی مبلغ ۷۲هزار و ۹۴۴میلیارد تومان بوده که نسبت به شهریورماه ۵درصد بیشتر شده است. همچنین مبلغ سپردهها در مهرماه میزان ۹۴هزار و ۶۷میلیارد تومان است که رشد ۲درصدی را نشان می‌دهد. از مبلغ کل سپردهها بالغ بر ۶۹.۹۴درصد آن را سپرده‌های قرض‌الحسنه تشکیل می‌دهد. میزان متوسط نرخ سود تسهیلات و سپردهها به ترتیب برابر ۱.۱۹درصد و ۱.۷۶درصد است.
وبصادر: درآمد عملیاتی، هزینه‌های عملیاتی و مازاد درآمد بر هزینه در این بانک به ترتیب ۱۹درصد، ۱۶درصد و ۳۴درصد کاهش را در مهرماه ثبت کردهاند. تسهیلات اعطایی حدودا ۳درصد افزایش یافته و همچنین سپرده مشتریان در مهرماه ۴درصد رشد داشته و مقدار سپرده‌های غیرهزینهزا ۳۱.۳۷درصد بوده که نسبت به ماه قبل رشد داشته است. متوسط نرخ سپردهها ۰.۷۷درصد و متوسط نرخ سود تسهیلات ۱.۰۳درصد است.
بانک دی: در مهرماه افزایش سنگین ۳۱درصدی درآمدهای عملیاتی بانک دی رقم خورده و کاهش ۳۵درصدی هزینه‌های عملیاتی به وقوع پیوسته است. میزان مازاد هزینه‌های بانک بر درآمدهای بانک ۵۱درصد کاهش داشته و از ۹۵۳میلیارد تومان به ۴۶۹میلیارد تومان کاهش یافته است. ۱۵درصد از سپرده‌های مشتریان متعلق به سپرده‌های غیر‌هزینه‌زاست. این بانک در جذب سپردهها موفق عمل کرده و ۲.۵درصد نسبت به شهریورماه افزایش پیدا کرده است. مبلغ تسهیلات اعطایی بانک روند مثبت‌تری داشته و ۳.۳۱درصد نسبت به ماه قبل بیشتر شده است.
وتجارت: بانک تجارت در مهرماه در کسب درآمدهای عملیاتی ضعیف عمل کرده و در این ماه این شاخص ۲۱درصد کاهش داشته است. علاوه بر آن میزان هزینه‌های عملیاتی بانک تجارت ۲درصد کاهش را تجربه کرده که در نهایت باعث کاهش ۶۲درصدی مازاد درآمد به هزینه‌ها شده است. میزان تسهیلات ۱.۷۳درصد و میزان سپردهها ۰.۳۲درصد افزایش یافته و در مقایسه با شهریور به ترتیب به مبالغ ۷۰۵هزار و ۲۱۳میلیارد تومانی و ۸۱۲هزار و ۲۷۳میلیارد تومانی رسیده است. همچنین حدود ۳۸.۵۵درصد از حجم سپرده‌های مشتریان مربوط به سپرده‌های بدون هزینه است که در مقایسه با ماه قبل کاهش یافته است.