به گزارش خبرگزاری صدا وسیما برنامه میز اقتصاد موضوع سهم فرهنگ در بودجه سال آینده را با حضور آقای احمد راستینه، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی و در ارتباط تلفنی با آقای نوباوه، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس بررسی کرد.
مجری: در میز اقتصاد امروز درخصوص سهم فرهنگ در بودجه سال آینده کشور صحبت خواهیم کرد و قطعا می‌دانید که فرهنگ از اهمیت بسیار زیادی در کشورمان برخوردار است. یکی از موضوعاتی است که بسیار مورد توجه مقام معظم رهبری است. در میز اقتصاد امروز در مورد سهم فرهنگ در بودجه کل کشور بودجه ۱۴۰۴ صحبت خواهیم کرد.
سوال: یکی از موضوعات بسیار بسیار مهمی که در بودجه سال ۱۴۰۴ قطعا باید مورد توجه نمایندگان مجلس باشد موضوع فرهنگ است. از آنجایی که شما هم سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس هستید و هم عضو کمیسیون تلفیق هستید از این سوال با شما شروع می‌کنم که کلیات بودجه سال ۱۴۰۴ به نظر شما در حوزه فرهنگ چقدر تطابق دارد با برنامه هفتم؟
راستینه: واقعیت این است که فرهنگ فصل مظلوم بودجه و اعتبارات است و معمولا در همه دولت‌ها نگاه به عرصه فرهنگ متناسب با رشد نگاه به عرصه‌های دیگر در حوزه‌های اقتصادی نیست. واقعیت این است که فصل فرهنگ سهمش از بودجه عمومی بسیار ناچیز است و همین سهم پایین فرهنگ از بودجه عمومی برآوردش شده آسیب‌های اجتماعی که ما با آن روبروییم و ضرورت دارد به فصل فرهنگ به صورت جدی‌تر توجه شود.
سوال: از این موضوع رد نشویم، چون گلایه‌ها را دارید مطرح می‌کنید فکر می‌کنم که سهمش حدود سه درصد از بودجه عمومی کشور نمی‌شود.
راستینه: بله، واقعیت این است که سهم فرهنگ از بودجه عمومی نسبت به بودجه ۱۴۰۳ دو ممیز چهل و هشت صدم درصد
سوال: یعنی از سه هم کمتر؟
راستینه: بله، در برنامه هفتم توسعه یک کار جدی انجام شد که کمک بکنیم به افزایش سهم فرهنگ از بودجه عمومی، در یکی از احکام برنامه هفتم یعنی در بند ب ماده ۷۶ برنامه هفتم یک درصد از سرجمع هزینه‌های شرکت‌ها و موسسات را اختصاص دادیم به فصل فرهنگ که با احتساب این یک درصد سهم فرهنگ از بودجه عمومی با احتساب درآمد‌های اختصاصی می‌شود حدود سه و نیم درصد، این عدد خیلی ناچیز است حالا مزید بر اینکه اساسا این یک درصدی هم که از محل شرکت‌ها اختصاص داده شده تا به امروز تخصیصش صفر است یعنی عملا تاثیری در بودجه فصل فرهنگ متاسفانه نداشته است.
سوال: چرا تخصیص پیدا نمی‌کند؟
راستینه: در تبصره بند ب ماده ۷۶ برنامه هفتم یک ابهامی متاسفانه ایجاد شد که آن ابهام تا گردشگاه شد رفت شورای محترم نگهبان اصلاحیه آمد تقریبا پنج ماه از سال گذشته و آن اصلاحیه سرجمع منابع ۳۶ هزار میلیارد تومان تبدیل کرد به ۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان یعنی عملا آن حکم برنامه هفتم را بی اثر کرد. امروز با چند مساله روبروییم در بحث بودجه فرهنگ، مساله اولمان این است که در برنامه هفتم برنامه ریزی کردیم براساس احکامی که دیده شده سهم بودجه فرهنگ تا پایان برنامه هفتم به پنج درصد بودجه عمومی ارتقا پیدا بکند.
سوال: پلکانی؟
راستینه: بله، این چه زمانی اتفاق می‌افتد زمانی که برش برنامه پنج ساله هفتم در هر سال در احکام برنامه بودجه خودش را نشان بدهد در حالی که سوال شما که سوال دقیقی بود برنامه هفتم چقدر در احکام بودجه ۱۴۰۴ دیده شده و واقعیت به شما می‌گویم بجز در تبصره هشت لایحه بودجه ۱۴۰۴ احکام فصل فرهنگ در برنامه هفتم متاسفانه دیده نشده معنایش این است که ما آن هدف گذاری ارتقای بودجه‌های فرهنگی به سقف پنج درصد از بودجه عمومی را قطعا در طول برنامه هفتم نمی‌توانیم محقق کنیم. چند تا عدد می‌گویم کل امور فرهنگ، تربیت بدنی و گردشگری سهمش از مصارف بودجه عمومی که دو ممیز چهل و هشت صدم درصد است در امور فرهنگ، تربیت بدنی و گردشگری چند فصل داریم که می‌گویم فصل دین و مذهب در فصل دین و مذهب کل سهم دین و مذهب از بودجه عمومی کشور ۳۴ صدم درصد است.
سوال: عدد قابل تاملی است.
راستینه: بله، این فضاسازی رسانه‌ای و این تبلیغاتی که متاسفانه هدفمند هم اتفاق می‌افتد برای اینکه بودجه‌های فرهنگ بسیار زیاد، واقعیت این اعدد است که می‌گویم. کل سهم فصل دین و مذهب از بودجه عمومی ۳۴ صدم درصد است فصل ورزش و سرگرمی و تفریحات سرجمع ۵۴ صدم درصد است. خوشبختانه ما فصل ورزش و فصل رسانه مان بالاترین سهم را در فصول فرهنگ از سرجمع امور فرهنگ و تربیت بدنی به خودش اختصاص داده، اما چون عددش عدد کوچیکی است پاسخگوی نیاز‌های حوزه ورزش و جوانان عزیزمان نیست. امروز در کشور پنج هزار پروژه نیمه تمام ورزشی داریم در بودجه ۱۴۰۳ تقریبا پنج هزار و صد میلیارد تومان بودجه تملک سرمایه‌ای برای پروژه‌های عمرانی پیش بینی کردیم.
سوال: بگویید در بودجه ۱۴۰۴ همین مقداری که گفتید افزایش و تغییری پیدا کرده است؟
راستینه: در بودجه ۱۴۰۳ پنج هزار و صد میلیارد بودجه تملک سرمایه دیده شده در حالی که تا به امروز که هشت ماه از سال گذشته فقط ده درصد این بودجه تخصیص داده شده البته در فصل هزینه‌ای ۵۴ درصد پرداخت شده، اما در فصل تملک سرمایه‌ای فقط ده درصد معنایش چیست؟ معنایش این است که پروژه‌های ورزشی سراسر کشورمان هر سال استهلاکشان افزایش پیدا می‌کند و هر سال پروژه‌های نیمه تمام به سال بعد منتهی می‌شود. در فصل فرهنگ و هنر فقط ۵۶ صدم درصد از سهم بودجه عمومی را به خودش اختصاص داده است. در فصل میراث فرهنگی و گردشگری فقط یک دهم درصد از بودجه عمومی به آن اختصاص داده شده است. ایران عزیز ما یک ظرفیت بی نظیر برای توسعه گردشگری دارد اگر ما فصل گردشگری را تقویت نکنیم، اگر زیرساخت‌های گردشگری را توسعه ندهیم، اگر گردشگری ارزان را در جامعه نهادینه نکنیم، اگر از گردشگری خانواده حمایت نکنیم طبیعتا ما نمی‌توانیم به اهداف برنامه هفتم که باید فصل گردشگری ارتقا پیدا بکند و سهمی را از بودجه عمومی به خودش اختصاص بدهد نخواهیم داشت.
سوال: این بخش هم در بخش داخلی تعریف می‌شود و هم در بخش گردشگری که باید بیاید داخل کشور؟
راستینه: دقیقا، این سرجمع است از احکام برنامه هفتم هم اگر فرصت شود. در مورد برنامه هفتم اگر نکاتی باشد خواهم گفت. در فصل رسانه ببینید کلا ۸۳ صدم درصد از منابع بودجه عمومی بهش اختصاص پیدا کرده یعنی این همه پروپاگاندای رسانه‌ای که بودجه صدا و سیما زیاده حالا ببینید
سوال: جزو سوالاتم هم هست.
راستینه: ببینید در برنامه هفتم چه وظایف سنگینی برای صدا و سیما پیش بینی کردیم مجموعه تلویزیونی و سریال ملی هزار و صد قسمت در سال تولید باید تولید شود، پویانمایی یا انیمیشن دو هزار و ۹۲۰ قسمت در سال باید تولید شود، مستند الف ۳۶۵ قسمت در سال، مستند الف ویژه ۵۲ قسمت در سال و به همین ترتیب.
سوال: اینها احکام برنامه هفتم است؟
راستینه: احکام برنامه هفتم است معنایش این است که
سوال: وظایف سنگین سازمان صدا و سیما.
راستینه: معنایش این است که در برنامه هفتم وظایف سنگینی را برای صدا و سیما پیش بینی کردید آن وقت در افزایش اعتبارات صدا و سیما در سال ۱۴۰۳ موفق شدیم نسبت به ۱۴۰۲ چهل و سه درصد اعتبارات سازمان صدا و سیما را افزایش بدهیم تا پایه اعتبارات سازمان صدا و سیما از هفت دهم سهم بودجه عمومی به تقریبا نه دهم درصد بودجه عمومی افزایش پیدا کند.
سوال: دو دهم افزایش.
راستینه: اما اگر می‌خواهیم این اهداف برنامه هفتم توسعه محقق بشود حداقل سهم سازمان صدا و سیما از بودجه عمومی باید از هفت دهم به یک و نیم درصد بودجه عمومی ارتقا پیدا کند. می‌دانید امروز جهان امروز بخش زیادی از توفیقاتش برپایه رسانه دارد اتفاق می‌افتد من اینجا یک نکته در حوزه بین المللی بگویم این عملیات بزرگ وعده صادق دو صدا و سیما چه نقش مهمی در تبیین این غرورآفرینی ملی داشت و نقش مهمی که در انسجام ملی، وحدت ملی و غرورملی خلق کرد ما باید روی اینها برنامه ریزی کنیم امروز بسیاری از این پویانمایی‌هایی که در رسانه‌های دنیا دارد تولید می‌شود حقیقتا دیگر امکان پخش اینها را از شبکه‌های ملی مان نخواهیم داشت به خاطر بسیاری از آسیب‌های اجتماعی که در این فیلم‌ها و پویانمایی‌ها متاسفانه وجود دارد که وقتش نیست به آنها بپردازم. متاسفانه متناسب با احکام برنامه هفتم احکام دقیقی برای حمایت از حوزه فرهنگ پیش بینی نکردیم.
سوال: بقیه سرفصل‌ها را هم می‌خواهیم بگوییم.
راستینه: فصل گردشگری فقط چهارصدم درصد از بودجه عمومی را به خودش اختصاص داده، فصل صنایع دستی تنها یک صدم درصد از بودجه عمومی و فصل تحقیق و توسعه در امور فرهنگ تربیت بدنی و گردشگری فقط پنج صدم درصد از بودجه عمومی را به خودش اختصاص داده است.
سوال: در مورد اینکه کلیات بودجه فرهنگی سال ۱۴۰۴ به نظرتان چقدر تطابق دارد با برنامه هفتم؟
نوباوه: آقای دکتر راستینه استادم هستند در این زمینه و اینجا حضور دارند و اطلاعات خوبی را به اطلاع شما رساندند. ما یک موفقیت به لطف خدا در مجلس یازدهم و حین اصلاح نوشتن برنامه هفتم به دست آوردیم تا یک حد زیادی حداقل در نگاهمان یک محرومیت زدایی کردیم از بخش فرهنگ در به اصطلاح لایحه بودجه و یک ریل گذاری بسیار بسیار خوب یعنی آن چیزی که فکر می‌کنم با مطالعه‌ای که دارم یا چهار دوره نمایندگی مجلس همچین بودجه‌ای را ندیدم؛ یعنی بتوانیم ادامه مسیر برای پنج سال آینده شاید به شکلی حدود پنج درصد از بودجه عمومی به اصطلاح دولت سهم فرهنگ را ارتقا بدهیم. این اتفاق بسیار خوبی بود الان اشاره شد به آن بحث یک درصد از مسئولیت‌های اجتماعی به اصطلاح شرکت‌ها که در برنامه هفتم دیده شده در بند ب ماده ۷۶ هم که الان کاملا ذکر شده البته اشکالاتی متاسفانه از طرف خود مجلس ایجاد شد در این زمینه که ابهاماتی آمد که بخش شرکت‌های زیان ده را به آن به اصطلاح اضافه کردند و این یک مقدار زیادی آسیب زد یعنی از حدود ۳۶ هزار میلیارد تومانی که سرگردان بود می‌دانید بسیاری از این شرکت‌ها این بودجه‌های مسئولیت‌های اجتماعیشان هزینه که نمی‌توانند بکنند آخر سال میز و صندلی می‌خرند و این اتفاقات می‌افتد ما آمدیم با یک برنامه ریزی بسیار مدون که بخش مهمی از آن را آقای راستینه گفتند آمدیم عملیاتی کردیم یعنی برای بخش وزارت ارشاد، سازمان تبلیغات، سازمان صدا و سیما، تولید فیلم‌های متنوع، تولید پویانمایی در حد وسیع این اتفاق بسیار اتفاق فرخنده‌ای است حالا این اتفاق که الان در برنامه بودجه افتاده متاسفانه دولت آمده آن یک درصدی که شش هزار میلیارد تومان است کمش کرده و این بحث به اصطلاح ابهامی که در آن مطرح شده شرکت‌های زیان ده را کاهش داده چهار هزار و پانصد یعنی یک آسیب جدی است یعنی کل همین سازمان صدا و سیما با مسئولین سازمان صحبت می‌کنیم برای اینکه ارتقا بدهیم برنامه‌های سازمان را گفتند برای هر فصلی برای سه تا شبکه اصلی مان سریال وقتی محاسبه کردیم در طول سال هزار و ۳۰۰ قسمت سریال بود که پولش را بخشیش را همین پول تامین کردیم و سازمان را موظف کردیم که شما تولید را داشته باش که بتوانیم در امر رسانه نسبت به سایرین عقب نیفتیم. ولی دولت بخواهد در این زمینه با ما همکاری نکند متاسفانه یا خود کمیسیون تلفیق مجلس که البته آقای راستینه گفتند که با آقای پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه بودجه صحبت‌هایی داشتیم که قول‌هایی به ما دادند. اگر این اتفاق نیفتد باتوجه به اینکه امسال سال اول اجرای برنامه هفتم است و این ریل گذاری اگر از الان با مشکل مواجه شود همان بحثی می‌شود که بعد از پنج سال کل برنامه بیست درصدش هم اجرا نشده است.
سوال: از این نکته رد نشویم، چون خیلی مهم است میزان تطابقی که شما احساس می‌کنید و می‌بینید در برنامه هفتم که خودتان در مجلس یازدهم حضور داشتید و بررسی کردید آن را نسبت به بودجه‌ای که الان برای ۱۴۰۴ درنظر گرفته شده چقدر این تطابق وجود دارد و نکته‌ای که در مورد مسئولیت اجتماعی آن یک درصد گفتید چقدر قابلیت اجرا دارد و نظارت می‌شود روی آن انجام شود، چون شرکت‌های مختلف باید این بودجه را در حوزه فرهنگ خرج کنند در بودجه کل کشور این را هر سال می‌بینند، اما آخر سال همانطور که گفتید تخصیص پیدا نمی‌کند.
نوباره: شما به یک موضوع بسیار مهم اشاره کردید تاکنون این جور بوده یعنی مسئولیت هزینه کرد این پول دست خود شرکت‌ها بوده، اما آقای راستینه توضیح دادند ما آمدیم این پول را از همان اول برنامه ریزی کردیم که دولت در اختیار این بخش بگذارد یعنی آن ۳۶ هزار میلیارد تومان در ابتدای بودجه در اختیار بخش فرهنگ قرار گیرد طبق برنامه‌ای که ما دادیم و همه اش مصوبه است صددرصد این برنامه‌ها تصویب شده و کلا این شرکت‌ها نمی‌توانند بگویند ما پول نداریم، ما نمی‌دهیم همان اول دولت می‌تواند آن سهم را از آن خارج کند و در اختیار بخش فرهنگ قرار بدهد. این ارتقا یعنی من فکر می‌کنم الان این ارتقا صورت بگیرد حدود سه تا سه و نیم درصد ما به ارتقا می‌رسیم از چهاردهم درصد یعنی خیلی خیلی اتفاق بزرگی است من فکر می‌کنم اینجا هم دوستان کمیسیون تلفیق هستند در مجلس و هم عزیزان دولت که انصافا تا به حال خیلی خوب همکاری کردند اگر نسبت به این مساله توجه ویژه داشته باشند که امسال این ریل گذاری ما را از بین نبرند، چون ما خیلی زحمت کشیدیم که این ریل گذاری درست صورت بگیرد تا ما شاهد ارتقای فرهنگ باشیم.
سوال: یک نکته بسیار مهمی که آقای نوباوه اشاره کردند این ارتقایی بود که از چهاردهم درصد اگر اشتباه نکنم به سه و نیم درصد قرار است ارتقا پیدا بکند فکر می‌کنم که اگر این اتفاق بیفتد یک تحول عظیمی در حوزه فرهنگ شاهد باشیم در سال‌های آینده؟
راستینه: این نکته را که سوال دقیقی هم شما پرسیدید آقای دکتر نوباوه که ایشان استاد بنده هستند و ما تلمذ می‌کنیم محضر این پیشکسوتان عزیز حوزه رسانه و فرهنگ واقعیت این است که این یک درصد ما برای اینکه محقق بشود یک حکمی قرار دادیم که هر شرکتی و موسسه‌ای که مسئولیتش را انجام نداد به صورت متمرکز خزانه داری کل از سهم آن کسر می‌کند و به فصل فرهنگ به دستگاه‌های ذیربط براساس آن مصوبه‌ای که در بودجه ۱۴۰۳ پیش بینی شد تخصیص داده خواهد شد.
سوال: یعنی قبلا در اختیار خودشان بود الان از اختیار خودشان خارج شده.
راستینه: بله، قبلا در اختیار خود شرکت‌ها بود حسب مراجعه یک دستگاهی حالا یا کمک می‌کردند یا کمک نمی‌کردند، اما ا این را شاکله اش را آمدیم ساختارمند کردیم در قانون حکم گذاشتیم در برنامه هفتم تکلیف روشن کردیم، ضمانت اجرایی برایش قرار دادیم گفتیم اگر خودشان پرداخت نکنند به صورت متمرکز خزانه داری از حساب آنها کسر و به سازمان برنامه برای تخصیص به دستگاه‌های در قانون قرار خواهد داد لذا این حکم الان یکی از حکم‌های بسیار خوب است. این نکته را می‌گویم در بودجه ۱۴۰۴ مشکلمان چیست همین حکم یعنی بند ب ماده ۷۶ اگر عین همین حکم آورده شود مشکلی نداریم، اما الان این حکم آورده شده، اما یک استثنایی هم زیر حکم زده که خلاف برنامه هفتم است که این استثنا می‌گوید شرکت‌های زیان ده و زیان انباشته این سهم مسئولیت‌های اجتماعیشان را نباید پرداخت کنند. اگر این را کسر کنیم یعنی عدد ۳۶ هزار میلیارد تومان براساس چیزی که الان سازمان برنامه اعلام کرده به یک عددی حدود ۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان تنزل پیدا می‌کند و عملا فرهنگ از این سهم چیزی دیگه عایدش نخواهد شد. خوشبختانه هفته گذشته جلسه‌ای را با آقای دکتر نجفی خواه، معاون محترم فرهنگی سازمان برنامه داشتیم امروز هم با رئیس محترم کمیسیون با آقای دکتر پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه جلسه داریم درخصوص همین احکام برنامه لایحه بودجه ۱۴۰۴، اما ببینید یک چند تا عدد در برنامه کارشناسی شما مهمانان عزیز شما گفتند جالب است سهم بودجه کمیته ملی المپیک کشوری مانند ژاپن برای نیویورک برای المپیک نیویورک حدود ۵ میلیارد دلار است.
شما می‌دانید امروز دیگر ورزش نشان دهنده سلامت، نشاط و سرگرمی نیست، امروز ورزش کارکرد‌های متنوع در عرصه بین‌المللی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی دارد و حتی جایگاه کشور‌ها را در نظام رتبه‌بندی توسعه یافتگی نشان می‌دهد.
سوال: بودجه ورزش هم ذیل همین بودجه دیده شده است؟
راستینه: بله این ۲ ممیز ۴۸ درصد از بودجه عمومی عرض کردم بودجه ورزش هم داخل آن دیده شده که بودجه ورزش ۵۵ صدم درصد از بودجه عمومی است، دقت کنید بودجه کمیته ملی المپیک ما در مقایسه با مثلاً بودجه ژاپن یک صدم آن هم نیست یعنی واقعا اگر اتفاقاتی در ورزش می‌افتد بر پایه استعداد‌ها و توانمندی‌های خود جوانان عزیز و همت و غیرت ملی آنها اتفاق می‌افتد یا بودجه سازمان حمایت از دین در ترکیه عددش ۹۵ هزار میلیارد تومان است، اما بودجه سازمان تبلیغات ما که مسئولیت متناظر آن را در کشور دارد ببینید می‌شود ۴۵۰۰ میلیارد تومان یعنی سهم بودجه سازمان تبلیغ دین ما که تمام فعالیت‌های مثلاً هنری انقلاب و فعالیت‌های تبلیغی را به عهده دارد ۴ممیز ۶ دهم درصد بودجه سازمان تبلیغات دین ترکیه است، حالا اینجا بگویم به برکت انقلاب اسلامی بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی ما مردم محور و مردم پایه است واقعا نقش مردم در فرهنگ بی‌نظیر است.
سوال: چه قدر باید قائل باشیم به اینکه فعالیت‌های فرهنگی مبتنی صرفاً به موضوع بودجه و آن چیزی که در بودجه مشخص شده است؟
راستینه: به هیچ عنوان، یک بخشی از آن متناظر بر بودجه دولت است ولی ببینید ما امروز داریم سهم دولت را بحث می‌کنیم ما امروز نمی‌خواهیم ر مورد سهم مردم صحبت کنیم مردم در انقلاب سهمشان را همواره تمام و کمال پرداخت کرده‌اند. اگر نقش مردم را در فرهنگ حذف کنیم این بودجه‌هایی که من دارم خدمت شما عرض می‌کنم هیچ کدام از اینها توانایی پیشبرد مسائل فرهنگی کشور ما را نخواهد داشت و نقطه قوت فرهنگ کشور ما هم این است که به شدت مردم پایه است، اما مردم مسئولیت‌هایشان را انجام داده‌اند دولت‌ها باید چه کار کنند، دولت‌ها هم مسئولیت‌هایی دارند. دقت بفرمایید بودجه عمومی کشور امسال حدوداً ۶۸ درصد رشد کرده است ما به سازمان برنامه می‌گوییم اگر سهم رشد منابع دولت ۶۸ درصد است سهم رشد فصل فرهنگ چیست؟ به ما می‌گویند نه همان ۲۰ درصد متناظر با افزایش حقوق را بیشتر برای رشد بودجه‌های فرهنگ پیش‌بینی نمی‌کنیم خوب معنایش این است که در طول سال‌ها سهم بودجه فرهنگ از بودجه عمومی، هر سال کمتر می‌شود حالا بهانه چیست؟ می‌گویند ما سهم صندوق توسعه را آوردیم در سرجمع منابع بودجه عمومی ۵۴۱ هزار میلیارد تومان پیش بینی کردیم، سهم تهاتر نفت را آوردیم در سقف منابع بودجه عمومی پیش بینی کردیم. ما به آنها می‌گوییم شما متناظر با رشد درآمد‌های دولت اگر پیوست‌های فرهنگی‌تان را بر اساس فصولی که عرض کردم ارتقا نبخشید، کشور از لحاظ زیرساخت توسعه می‌کند، اما مرتب از لحاظ فرهنگ دچار آسیب و ضرر می‌شود. حداقل انتظار ما در بودجه ۱۴۰۴ چیست؟ ببینید الان رشد بودجه‌های تملک سرمایه‌ای، من یک عدد عرض کردم بودجه تملک سرمایه‌ای عمرانی حوزه ورزش و جوانان، کلاً ۵هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان سهم بودجه در سال ۱۴۰۳ است، شما این ۵ هزار پروژه نیمه تمام را می‌خواهید چه کار کنید، بالاخره اگر شما اولاً تخصیص ۱۰۰ درصد ندهید، دوما این تخصیص را در بودجه ۱۴۰۴ متناسب با رشد منابع عمومی دولت ارتقا نبخشید این پروژه‌ها همه پروژه‌های نیمه تمام رها شده‌ای است که سرمایه‌های ملی است که از بین می‌رود، تازه حالا شما تاثیرات بین المللیش را نگاه کنید همین مسابقات ورزشی که ما مثلاً به خاطر زمین چمن نامرغوب یکی از استادیوم‌هایمان چه هزینه بین المللی متاسفانه متوجه کشور ما شد یا عنایت بفرمایید فصل جوانان، چون حوزه ورزش و جوانان دو بخش دارد جوانان همیشه مظلوم در فصل ورزش معمولا متاسفانه حذف می‌شود. ما در بحث تسهیلات، ازدواج، فرزندآوری، ودیعه مسکن جوانان به عنوان تسهیلات تکلیفی، انتظار ما از دولت این است که در احکام بودجه ارقام اینها را متناظر با نیاز جامعه بر اساس قانون جوانی جمعیت در احکام پیش‌بینی کند، الان پیش‌بینی نشده شما همین الان ببینید ۲۵۰ هزار جوان عزیز ما در صف انتظار وام ازدواج برای تشکیل خانواده هستند، اینها در سهم تسهیلات دیده می‌شوند یا ببینید در بحث تسهیلات فرزندآوری امروز ۳۰۰ هزار نفر در صف انتظار همین تسهیلات کم فرزندآوری به خاطر حمایت از خانواده هستند. ما چند انتظار جدی از دولت محترم داریم حالا البته خوشبختانه سازمان برنامه اعلام آمادگی کرد در صحن مجلس هم اعلام آمادگی کرد، امروز هم ما جلسه داریم با آقای دکتر پورمحمدی من مطمئن هستم انشالله دولت هم به خاطر الزامات فرهنگی کشور همراهی کند، انتظار اول ما این است که رشد فصل فرهنگ متناظر با سقف رشد درآمد‌ها و منابع عمومی دولت باشد خواسته اول ما است، خواسته دوم این است که بودجه‌های عمرانی حوزه‌های زیر ساخت فرهنگی ما، ساخت فرهنگسراها، حوزه‌های ورزشی، سالن‌ها و استادیوم‌ها، بحث حسینیه‌ها، مساجد و مصلی‌ها اینها را دولت متناظر با رشد بودجه پروژه‌های عمرانی ببیند. دوم این که تخصیصش را صد در صد بدهد، الان ۱۰ درصد تخصیص عمرانی داده شده است اگر ما می‌خواهیم در المپیک نیویورک، کشورمان نقش و جایگاه خودش را در جهان نشان دهد از امروز باید بودجه‌ها را درست تخصیص بدهیم الان در جدول ۱۲ تبصره ۱۳ بودجه ۱۴۰۳ که ما برای فدراسیون‌ها عدد‌هایی پیش بینی کرده بودیم که اینها این عدد‌ها را بگیرند زیرساخت‌هایشان را تکمیل کنند و برنامه‌ریزی جامعی برای المپیک آینده داشته باشند متاسفانه الان تخصیص داده نشده است.
سوال: آقای نوباوه نکته‌ای را شما در بین صحبت‌هایتان گفتید در مورد عدم تطابق بعضی از ارقام و انتظاراتی که داشتید و محقق نشده و قرار است در جلسات آینده در مورد بودجه فرهنگی صحبت کنند، به نظر شما حالا همین قدر که اتفاق افتاده چقدر اثربخش است و چقدر در مسیر اثربخشی بودجه ۱۴۰۴ در حوزه فرهنگی حرکت کرده است؟
نوباوه: مطالبی که آقای دکتر راستینه فرمودند مطالب بسیار دقیق و مهمی است، الان امسال تقریباً بودجه عمومی کشور حدود ۶۳ درصد شاید رشد کرده است یعنی آماری که خود دولت می‌دهد شما ببینید میزان رشد بخش فرهنگ از این ۶۳ درصد چقدر است، یک مشکل برای بخش فرهنگ است ما دائماً باید بگوییم که شما مانند دیگر بخش‌ها به بخش فرهنگ هم یک نگاه بهینه داشته باشید. در شرایطی که الان داریم به لطف خدا بهترین کاری که شاید طی چند ساله صورت گرفته با فقط در دورانی در زمان دولت آقای احمدی نژاد بودجه ما تقریبا به حدود ۳ درصد رسید از بودجه عمومی کشور، مابقی سال‌ها زیر یک درصد آمده بود الان که صحبت از بودجه ۳ درصدی می‌کنیم که انشالله تخصیص هم پیدا بکند یک امر بسیار مهم و میمون است یعنی ما می‌توانیم کار‌های خیلی خوبی انجام بدهیم، البته من می‌خواستم یک دید انتقادی هم نسبت به این مسئله داشته باشم که ما نسبت به نوع مدیریت فرهنگی کشور هم انتقاد‌های بسیار داریم.
سوال: آنکه بحث بسیار مفصلی است که باید در بخش دیگر به آن بپردازیم این بودجه فرهنگی، چون خیلی مهم است اگر امکان دارد تمرکز کلامی شما روی همین باشد ممنون می‌شوم
نوباوه: ما الان برنامه‌ریزی کردیم، دولت الان با این برنامه‌ای که ما ارائه کردیم پای کار آمد و با برنامه هفتم توانست خودش را تا حدی انطباق بدهد، اما اگر این برنامه هفتم هم نبود شما مطمئن باشید باز ما همان رقم زیر یک درصد را شاهد بودیم. الان اتفاق خوبی افتاده من اطمینان دارم که ان‌شاالله وضع ما در بخش فرهنگ بهتر خواهد شد، اما این که این رقم یک درصد بودجه یا شرکت‌ها را اگر ما نتوانیم اخذ کنیم تقریباً نزدیک به ۳۰،۴۰ درصد شاید هم بیشتر از برنامه‌هایی که ما ریل گذاری کردیم به خصوص در بخش رسانه‌ها، در بخش تولیدات سینمایی، پویا نمایی قطعاً مختل خواهد شد و این اتفاقی که ما خیلی دوست داریم بیفتد حتماً این بخش ۳۶ هزار میلیارد تومان را دولت با یک نگاه منطقی به آن نگاه کند و ان‌شاالله اگر این محقق شود من فکر می‌کنم اتفاق بسیار خوبی در کشور در بخش فرهنگ ما خواهیم داشت.
سوال: ممنون از شما، آقای راستینه نکته‌ای که شما گفتید با توجه به اینکه شما عضو کمیسیون تلفیق هم هستید، به هر حال مجلس یکی از وظایف بسیار مهمش در حوزه بودجه زمانی که دارد بررسی می‌کند همین تغییرات اعداد و ارقامی است که می‌تواند انجام دهد. شما فرمودید جلسه با آقای دکتر پورمحمدی در این زمینه خواهید داشت قرار است کمیسیون تلفیق چه پیشنهاد‌هایی بدهد که این تخصیص بودجه در حوزه فرهنگی اثربخش شود؟
راستینه: از آقای دکتر نوباوه صمیمانه تشکر می‌کنم که همیشه همراهی بسیار خوبی را داشتند، جهت استحضار عرض کنم با دو کار باید انجام بدهیم قدم اول این است که ما وقتی می‌رویم در اصلاح احکام در کمیسیون تلفیق، دولت با ما همراهی کند، ما واقعا به دنبال اضافه کردن بار یا سقف منابع نیستیم.
چون ما می‌دانیم کسری بودجه ام الخبائث است، اما واقعیت این است که اگر نتوانیم از سهم بودجه فرهنگ حمایت کنیم آسیب‌هایی که در کشور در بخش‌های دیگر وارد می‌شود بی‌شمار خواهد بود. یک عدد خدمت شما عرض کنم امسال از محل ناترازی انرژی و تعطیلی صنایع ما تقریبا ۱۲۰ میلیارد دلار متاسفانه خسارتی بود که از تعطیلی صنعت در سراسر کشور داشتیم. چرا ما نمی‌توانیم با اصلاح سبک زندگی و الگوی مصرفمان که یک سال را مقام معظم رهبری به نام اصلاح و الگوی مصرف نامگذاری کردند جالب است عرض کنم تمام نامگذاری سال‌ها از نگاه مقام معظم رهبری بر بستر فرهنگی بود، اما ما دقت نکردیم.
سوال: بله، ایشان در یکی از سخنرانی‌هایشان فرمودند فرهنگ بسیار مهم‌تر از اقتصاد است.
راستینه: بله شما ببینید سال اصلاح الگوی مصرف اگر الگوی مصرف ما اصلاح می‌شد و می‌توانستیم با مردم عزیز که همواره هرگاه بستر همراهی را برایشان فراهم کردیم در میدان حضور داشتند اگر می‌آمدند نسبت به کسری و ناترازی انرژی به درستی اقناع می‌شدند و نقش مردم را در اصلاح الگوی مصرف به واسطه رسانه، به واسطه تولیدات محتوایی، به واسطه نشر کتاب، به واسطه اصلاح مولفه‌های فرهنگی در نظام پرورشی آموزش و پرورش و آموزش عالی اگر ما می‌آمدیم اینجا سرمایه‌گذاری می‌کردیم شما ببینید این ضریب هزینه‌های خسارت بار ناترازی انرژی بخش زیادی از آن کم می‌شد، اما ما هیچ گاه نتوانستیم نسبت به رشد ارتقا شاخص‌های فرهنگ جامعه مان در بسیاری از موضوعاتی که ارتباط مبنایی و محتوایی با مسئله اقتصاد کشور دارد متاسفانه برنامه‌ریزی کنیم. ما در برنامه هفتم این کار را کردیم حالا این بودجه‌ای که ما هزینه می‌کنیم چقدر اثربخش می‌تواند باشد، یک بخشی از آن به اصلاح ساختار‌های فرهنگی کشور برمی‌گردد که ما در همین احکام برنامه هفتم حکمی آوردیم و دولت را مکلف کردیم که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پس از آن سازمان اداری استخدامی کشور مکلف هستند با هماهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و کسب نظر از مرکز حوزه‌های علمیه و سایر دستگاه‌های ذیربط نسبت به بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی برای اثربخشی فعالیت‌های فرهنگی اقدام کنند. ما در برنامه هفتم نقطه زن موارد را دیدیم پس یکی از خواسته‌های ما از دولت این است که متناظر با افزایش سقف منابع عمومی دولت، سهم فرهنگ را ارتقا بدهد.
سوال: الان بودجه را داده، چقدر این تطبیق دارد؟
راستینه: ما در تلفیق اولین خواسته‌ای که از دولت داریم این است که در اصلاح برخی از احکام متناظر با احکام برنامه هفتم با ما همراهی کند مثلاً ما در احکام برنامه هفتم قانون جوانی جمعیت را به عنوان پایه برای حمایت از ازدواج جوانان احکامش را آوردیم، برای ترویج فرهنگ عفاف و حجاب و سایر اقلام فرهنگی احکامی آوردیم. ما انتظار داریم وقتی مثلاً در اصلاح تبصره یک بند ت وقتی حکم می‌آوریم که شما معافیت مالیاتی‌ات را مشمول اقلام مرتبط با عفاف و حجاب یا چادر یا اقلام مربوط به محصولات فرهنگی قرار بدهید خوب معافیت مالیاتی هم برای آنها لحاظ کنیم تاثیرش چه می‌شود؟ شما وقتی معافیت مالیاتی برای تولید اقلام فرهنگی قرار می‌دهید، وقتی حقوق گمرکی را برای اقلام فرهنگی کاهش می‌دهید، هزینه تمام شده در جامعه کاهش پیدا می‌کند و مردم متدین جامعه ما که امروز برای تهیه یک دست لباس پوشیده برای دختران و خانواده‌شان به شدت دچار مشکل هستند حداقل هزینه تمام شده این اقلام کاهش پیدا می‌کند. ما آمدیم کل احکام برنامه هفتم را در بسته‌ای نقشش را در احکام بودجه ۱۴۰۴ پیش بینی کردیم، آوردیم، یکی از بحث‌های ما با دولت این است که دولت با ما همراهی کند در اصلاح احکام برنامه لایحه ۱۴۰۴ متناظر با آنچه که در برنامه هفتم است، همراهی کند. مثال دوم در خصوص تسهیلات قرض الحسنه اشتغال جوانان، تسهیلات قرض الحسنه ازدواج، فرزندآوری و ودیعه مسکن است. اگر ما متناظر با نیاز جامعه مان، الان جوانانی که در صف انتظار هستند، مشکلات خانواده‌ها اگر ما متناظر با اینها این سقف تسهیلات را در بودجه پیش بینی نکنیم اتفاقی که امسال افتاده باز هم تکرار می‌شود یعنی ۸ ماه از سال گذشته هزار نفر در صف انتظار تسهیلات قرض الحسنه ازدواج و فرزندآوری و ما متاسفانه به خاطر این که با کمبود سقف منابع روبرو هستیم نمی‌توانیم احکام را به درستی اجرا کنیم و تاثیراتش در جامعه ما چیست؟ یک جوان وقتی به موقع تشکیل خانواده نمی‌دهد، وقتی ما با پیری و کهنسالی و افزایش سن ازدواج روبرو می‌شویم وقتی با شیب تند کاهش جمعیت روبرو می‌شویم اینها آسیب‌هایی هست که در جامعه خودش را نشان خواهد داد. یک عدد دیگر هم بگویم الان ببینید بر اساس آنچه که وزارت بهداشت و درمان اعلام کرده ۴۷ درصد مرگ و میر‌های ما بر اساس بیماری‌های قلب عروقی و فشار خون است. من می‌پرسم شما اگر واقعاً در حوزه سلامت برای ورزش همگانی تان هزینه نکنید ما در قانون اساسی مان گفتیم تربیت بدنی رایگان، الان واقعاً تربیت بدنی رایگان است؟ الان سالن‌های ورزشی ما رایگان در اختیار مردم قرار می‌گیرد؟ اگر ما سهم سلامت را در حوزه تربیت بدنی، توسعه ورزش همگانی پیش بینی نکنیم آن وقت باید ۱۰ برابرش را بدهیم تخت بیمارستانی و مسائل و مشکلاتی که با آن روبرو هستیم هزینه کنیم.
سوال: در برنامه هفتم سهم شرکت‌های دولتی را فرمودید یک درصد از کل هزینه‌هایشان را باید به حوزه فرهنگ اختصاص بدهند یا در کلیات بودجه سال آینده سهم ۴۰ درصدی در این زمینه در مورد هزینه مسئولیت‌های امور اجتماعی دیده شده است، نکته این جا است که واقعاً چقدر مجلس باید اهتمام کند یا خود دولت باید این اهتمام را داشته باشد اینها واقعاً اجرایی شوند، تخصیص پیدا کنند و ما آخر سال وقتی که بودجه را بررسی می‌کنیم اینها را ببینیم که پرداخت شده است؟
راستینه: باید دو اتفاق بیفتد اول اینکه دیوان محاسبات که همیشه بازوی همراه مجلس شورای اسلامی است باید نظارت‌های دقیقی بر اجرای این احکام داشته باشد، ما الان از دیوان محاسبات هم خواستیم که عدد و برآوردش را به ما ارائه بدهد، دوم این که تبصره‌ای که قرار دادیم به صورت متمرکز خزانه‌داری از حساب شرکت‌ها کسر و در اختیار سازمان برنامه قرار بدهد این هم باید محقق شود. من امیدوارم با همراهی دولت و مجلس بتوانیم سال بهتری در بودجه‌های فصل فرهنگ داشته باشیم.
سوال: خود کمیسیون تلفیق اینها را اضافه خواهد کرد یا با تفاهم با دولت دوباره این اتفاق خواهد افتاد؟
راستینه: ما حتماً باید با دولت هم توافق داشته باشیم امیدوارم دولت با ما همراهی داشته باشد من همین جا از تمام نخبگان حوزه فرهنگ این خواهش را دارم که با مطالبه‌گری هوشمندانه در سهم بودجه‌های فرهنگی از بودجه‌های عمومی ما را در مجلس یاری کنند تا بتوانیم این اتفاق خوب را بر اساس احکام برنامه هفتم در بودجه محقق کنیم.
مجری: ممنون از شما، ما از سازمان برنامه و بودجه در میز اقتصادمان خیلی صحبت کردیم ولی افتخار ندادند و در برنامه حاضر نشدند همچنین وزارت ارشاد، این فرصت باقی است هر وقت دوستان من دعوتشان کنند حتما تشریف بیاورند تا راجع به بودجه فرهنگی بیشتر بتوانیم با آنها صحبت کنیم.