به گزارش سلامت نیوز به نقل از ابرنا،سالمندی یکی از مراحل طبیعی زندگی است که همراه با تغییرات فیزیولوژیک و روان‌شناختی قابل توجهی است. دکتر سمیه معتضدیان، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، در گفت‌وگویی به بررسی مشکلات روانی دوران سالمندی پرداخته و به‌ویژه بر اهمیت حفظ روابط اجتماعی برای جلوگیری از بروز افسردگی در این دوره تأکید کرده است.
تغییرات فیزیولوژیک دوران سالمندی
با افزایش سن، تغییراتی در مغز و دیگر ارگان‌های بدن رخ می‌دهد که می‌تواند زمینه‌ساز بروز اختلالاتی همچون اضطراب، افسردگی و حتی زوال عقل شود. این تغییرات فیزیولوژیک، با تاثیر بر سیستم عصبی و مغز، می‌توانند فرد را به سمت افسردگی و انزوای اجتماعی سوق دهند.
معتضدیان در این باره می‌گوید: «سالمندی به‌عنوان مرحله‌ای از زندگی، با مسائل فیزیکی و روان‌شناختی زیادی همراه است که باید برای پیشگیری از مشکلات روانی، از جمله افسردگی، به آنها توجه ویژه‌ای شود.»
تغییر نقش‌ها و بروز انزوا
یکی از مشکلات اصلی دوران سالمندی، تغییر نقش‌های فردی در جامعه و خانواده است. افراد سالمند ممکن است به دلیل بازنشستگی، از دست دادن دوستان یا عزیزان، و کاهش فعالیت‌های روزمره با احساس انزوا و افسردگی مواجه شوند. برای مثال، فردی که در طول زندگی خود فعالیت‌های شغلی زیادی داشته، پس از بازنشستگی ممکن است به یک‌باره احساس بی‌فایدگی کند.
معتضدیان در این زمینه توضیح می‌دهد: «کم شدن توانایی فیزیکی و تغییرات ظاهری بدن که با سالمندی همراه است، می‌تواند عامل اضطراب و افسردگی برای بسیاری از سالمندان باشد. در نتیجه، باید با برنامه‌ریزی دقیق از انزوای آنها جلوگیری کرد.»
نقش خانواده و اطرافیان در پیشگیری از افسردگی
به گفته این متخصص روانپزشکی، حفظ روابط اجتماعی یکی از مؤثرترین راه‌ها برای جلوگیری از افسردگی در سالمندان است. اعضای خانواده و مراقبان سالمندان باید با برنامه‌ریزی منظم، ملاقات‌های منظم با دوستان و اعضای خانواده را برای آنها فراهم کنند. این امر نه تنها به جلوگیری از انزوای اجتماعی کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش احساس مفید بودن در سالمندان می‌شود.
تشخیص و درمان افسردگی در سالمندان
علائم افسردگی در سالمندان می‌تواند به شکل‌های مختلفی ظاهر شود؛ از احساس طولانی مدت غم و اندوه و ناامیدی، تا اجتناب از حضور در جمع و کاهش فعالیت‌های روزمره. از دست دادن علاقه به فعالیت‌های گذشته، بی‌قراری، مشکلات در تمرکز، و حتی افکار خودکشی از دیگر نشانه‌های افسردگی در این گروه سنی هستند.
دکتر معتضدیان می‌افزاید: «برنامه‌های منظم فعالیت بدنی، رژیم غذایی سالم، و پرهیز از مصرف چربی‌های اشباع شده می‌توانند به بهبود سلامت ذهن و جسم سالمندان کمک کنند. همچنین، فعالیت‌های فیزیکی گروهی می‌توانند به بهبود روابط اجتماعی و کاهش افسردگی در آنها کمک کنند.»
اهمیت سبک زندگی سالم از جوانی
این روانپزشک توصیه می‌کند که از جوانی و میانسالی باید اصولی را برای حفظ سلامت روان رعایت کرد. به گفته او، بسیاری از اختلالات روانی از جمله افسردگی در دوران سالمندی ریشه در ژنتیک دارد، اما با رعایت سبک زندگی سالم می‌توان به میزان زیادی از بروز این مشکلات جلوگیری کرد.
سالمندی نباید به عنوان یک دوره همراه با بیماری و اختلالات جسمی تلقی شود. با حفظ روابط اجتماعی، توجه به تغییرات فیزیولوژیک بدن و مراقبت‌های روان‌شناختی، می‌توان دوران سالمندی را به مرحله‌ای پربار و مثبت از زندگی تبدیل کرد.
نتیجه‌گیری: دوران سالمندی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، اما با توجه به اهمیت روابط اجتماعی و حضور در جمع‌های دوستانه و خانوادگی، می‌توان از بسیاری از مشکلات روانی جلوگیری کرد. همچنین، مراقبت از سلامتی جسمی و روانی از جوانی و میانسالی، نقشی کلیدی در تجربه سالمندی سالم دارد.