به گزارش قدس خراسان، در حالی که وعده افزایش ناوگان‌های اتوبوسرانی هر چند وقت یک بار از سوی مسئولان به شهروندان داده می‌شود اما به نظر می‌رسد مسئله کمبود اتوبوس بسیار بیشتر از موضوع افزایش آن در زندگی شهروندان تأثیر گذاشته و سند تأیید آن هم تنها یک سفر کوتاه در مسیرهای پر رفت و آمد و مناطق حاشیه‌ای شهر مشهد است.
اگر شما هم برای رفت و آمد در شهر و محل کارتان از وسایل حمل و نقل عمومی مثل اتوبوس استفاده می‌کنید احتمالاً متوجه طولانی شدن زمان انتظار برای هر اتوبوس و همچنین شلوغی و جمعیت مسافر بیش از حد اتوبوس‌ها شده‌اید. البته مسئله فقط به شلوغی بیش از حد اتوبوس‌ها ختم نمی‌شود و گاه حتی درگیری فیزیکی و لفظی مسافران با یکدیگر یا درگیری با راننده و در مواردی آسیب جسمی به شهروندان به دلیل شلوغی نیز در این موضوع دیده می‌شود. مسئله‌ای که در بیشتر پیام‌های مردمی ارسالی به قدس خراسان به آن اشاره شده و بیشتر مخاطبان از آن گلایه دارند.
«اتوبوس‌های خط ۲۴ خیلی کم است و هر زمان هم که می‌رسد آن قدر شلوغ است که مسافرها بین در گیر می‌کنند. مسئولان فکری بکنند ما که بچه مدرسه‌ای داریم باید بگذاریم اتوبوس خلوت بشود و ممکن است ساعت مدرسه بچه دیر شود» این تنها یکی از ده‌ها پیام مردمی ارسال شده به این تحریریه است.
برای بررسی بیشتر ابعاد این موضوع با یکی از رانندگان اتوبوسرانی مشهد گفت‌وگو کردم. کمبود اتوبوس یکی از مشکلاتی است که این راننده هم مانند مسافران از آن گلایه دارد و در این مورد می‌گوید: کمبود اتوبوس و افزایش سرفاصله ایستگاه‌ها یکی از مواردی است که خیلی از شهروندان متوجه آن شده‌اند. در اینجا فشار روی راننده اتوبوس است چون باید با سرعت بیشتری حرکت کند تا زودتر به ایستگاه‌های مختلف برسد و این موضوع به دلیل حجم زیاد ترافیک شهری مشهد عملاً غیرممکن است و فقط موجب افزایش تنش روانی برای راننده و همین طور مسافران می‌شود.
وی با اشاره به نبود قطعات و تجهیزات برای تعمیر اتوبوس‌ها می‌گوید: شنیده‌ایم حدود ۳۰۰ دستگاه اتوبوس به دلیل نبود قطعات از چرخه خدمات‌رسانی خارج شده‌اند و زمانی هم که از نبود اتوبوس گلایه می‌کنیم تنها جوابی که می‌شنویم این است که بودجه نداریم و نمی‌توانیم قطعات را خریداری کنیم.
این راننده اضافه می‌کند: حدود دو سال پیش دو شرکت خصوصی همکاری خود را با اتوبوسرانی به علت فرسودگی ناوگان حمل و نقل ادامه ندادند و دو شرکت دیگر نیز پایان ماه گذشته همکاری خود را به طور کامل به دلیل پرداخت نشدن مطالباتشان از سوی شهرداری مشهد قطع کردند و اتوبوس‌های خود را به مشتریانی در استان‌هایی مثل تهران و قم فروخته‌اند!
وی به آسیب‌های روانی ناشی از این موضوع اشاره و بیان می‌کند: جدا از اینکه کمبود و شلوغی اتوبوس میان مسافران تنش ایجاد می‌کند تحمل این شرایط برای راننده هم بسیار سخت است، چون راننده علاوه بر خودش باید امنیت مسافران را هم تأمین کند و در شرایطی که تنش زیاد باشد کنترل شرایط برای راننده هم دشوار خواهد شد.
تفاوتی در اختصاص اتوبوس میان حاشیه و مرکز شهر مشهد نیست
برای آگاهی بیشتر از این مسئله به سراغ عضو هیئت مدیره و معاون اجرایی سازمان اتوبوسرانی مشهد رفتیم و مسئله کمبود اتوبوس را با او مطرح کردیم.
علی شهسوار با اشاره به تعداد ناوگان اتوبوس‌های فعال در شهر مشهد گفت: در حال حاضر حدود هزار و ۷۱۶ دستگاه اتوبوس و مینی‌بوس در شهر مشهد در حال خدمات‌رسانی هستند و مدیریت شهری در حال پیگیری است تا پایان سال حدود ۴۰۰ دستگاه اتوبوس به ناوگان اضافه شود که با این تعداد دستگاه اتوبوس حمل و نقل در شهر به تعادل خواهد رسید.
معاون اجرایی سازمان اتوبوسرانی مشهد با توضیح اینکه در اختصاص اتوبوس‌ها میان حاشیه و سطح شهر مشهد هیچ تفاوتی وجود ندارد و حتی به حاشیه بیشتر هم توجه شده است، بیان کرد: در توزیع و پراکندگی چه به لحاظ تعداد ناوگان و چه به لحاظ کیفیت ناوگان میان اتوبوس‌های سطح شهر مشهد با حاشیه مشهد تفاوتی وجود ندارد و در این دوره تأکید مدیریت شهری بر اختصاص هر چه بیشتر و بهتر خدمات در حاشیه شهر است. به عنوان مثال در پایان سال گذشته هشت دستگاه اتوبوس به ناوگان شهری اضافه شد و تمام این تعداد اتوبوس به حاشیه شهر تعلق گرفت که در مسیرهایی مثل مفتح، پنجتن و خواجه‌ربیع مشغول خدمات‌رسانی هستند.
اولویت با حاشیه شهر مشهد است
وی در توضیح فرایند اختصاص اتوبوس برای هر منطقه عنوان کرد: اولویت با حاشیه شهر است چون در حاشیه شهر به دلیل افزایش جمعیت و مهاجرت اتباع و مهاجرت‌های داخلی با حجم زیادی از مسافر روبه‌رو هستیم و بر اساس اطلاعات سامانه‌ها اولویت توزیع ناوگان در حاشیه شهر قرار دارد.
عضو هیئت مدیره سازمان اتوبوسرانی مشهد در توضیح علت عدم همکاری دو شرکت خصوصی با این سازمان گفت: شرکت‌های مذکور به دلیل فرسودگی بیش از حد ناوگان اتوبوس و اتمام دوره قراردادشان همکاری خود را با سازمان اتوبوسرانی مشهد قطع کرده و ناوگان‌های خود را از خدمات‌رسانی در سطح شهر خارج کرده‌اند. سازمان اتوبوسرانی نیز با پیگیری‌های زیاد سعی در مجاب کردن این شرکت‌ها برای ادامه همکاری داشت اما متأسفانه این موضوع صورت نپذیرفت.
باتلاق تحریم و تأثیر آن بر تأمین قطعات اتوبوس
شهسوار در ادامه با اشاره به چالش‌های تأمین این قطعات و تأثیر تحریم‌ها بر کمبود ناوگان اتوبوسرانی در مشهد بیان کرد: بعضی از قطعات به خصوص قطعات الکترونیکی که تولیدکنندگان داخلی هنوز به فناوری ساخت آن‌ها دست پیدا نکرده‌اند از خارج کشور تأمین می‌شوند و عملاً در اختیار کشورهای اروپایی است به همین دلیل ما در تأمین این قطعات به خصوص قطعات الکترونیکی با مشکل روبه‌رو هستیم و ممکن است هر دستگاه اتوبوس به همین دلیل در مقطع کوتاهی از دایره خدمات‌رسانی خارج شود. اما همچنان پیگیر هستیم که بتوانیم این موضوع را از طریق مراجع مختلف حل کنیم.
معاون اجرایی سازمان اتوبوسرانی مشهد در پاسخ به این پرسش که چه تعداد اتوبوس در حال حاضر به دلیل نبود قطعات غیرقابل استفاده هستند، گفت: عرف توقف ناوگان برای تعمیرات ۱۰درصد است و عمر ناوگان‌های اتوبوسرانی ۱۰ سال است. با توجه به این موضوع حدود ۱۰ درصد ناوگان می‌توانند از فرایند سرویس‌دهی برای تعمیرات خارج شوند که در مشهد این رقم به ۱۴ درصد می‌رسد و در مجموع حدود ۱۳۰ دستگاه اتوبوس به دلیل نیاز به تعمیرات خارج از فرایند سرویس‌دهی هستند.
فرش قرمز اتوبوسرانی مشهد برای شرکت‌های خصوصی
عضو هیئت مدیره سازمان اتوبوسرانی مشهد ادعای فروش اتوبوس به خارج از استان را تکذیب کرد و با بیان اینکه اتوبوس‌هایی با عنوان شرکت‌های تحت نظارت از سایر استان‌ها در مشهد فعال هستند، بیان کرد: ما در مشهد با پدیده مهاجرت برعکس روبه‌رو هستیم به این صورت که اتوبوس‌هایی از سایر استان‌ها در آن فعال هستند. به دلیل ماهیت زیارتی و حجم بالای مسافر در مشهد به نسبت سایر استان‌ها حتی فرش قرمز برای شرکت‌های خصوصی پهن می‌کنیم تا با ما همکاری کنند. تعداد ناوگان‌های فعال ما در حال حاضر می‌تواند با تهران نیز برابری کند و ۲۳ دستگاه از شهر تهران در قالب شرکت‌های خصوصی در مشهد مشغول فعالیت هستند.
کمبودها در آینده نزدیک جبران می‌شود
شهسوار در ادامه از برنامه سازمان اتوبوسرانی برای تأمین و جبران کمبودها در این زمینه خبر داد و اضافه کرد: قراردادهایی برای تأمین ۱۰۰ و ۲۵۰ دستگاه اتوبوس به صورت جداگانه در حال حاضر در برنامه این سازمان وجود دارد که پیش‌بینی می‌شود از دی ماه به تدریج وارد ناوگان اتوبوسرانی مشهد شوند و تا شهریور سال آینده این روند به طور کامل انجام شود که هزینه تأمین این دستگاه‌ها از محل منابع نقدی و غیرنقدی شهرداری مشهد تأمین می‌شود.
معاون اجرایی سازمان اتوبوسرانی مشهد در پایان با پذیرش موضوع کمبود ناوگان اتوبوسرانی مشهد گفت: ما می‌پذیریم کمبود در این حوزه وجود دارد اما باید توجه داشت عوامل دیگری مثل ترافیک شهری زیاد و توقف تولید ناوگان در یک مقطع زمانی و کند بودن فرایند تولید در حال حاضر از جمله مشکلاتی است که در این زمینه با آن‌ها روبه‌رو هستیم اما در تلاشیم این کمبودها را با تزریق خطوط به صورت ساعتی و مدیریت سفر جبران کنیم و درخواستمان از شهروندان این است که با صبوری خودشان ما را در این راه یاری دهند.
تفاوتی در اختصاص اتوبوس میان حاشیه و مرکز شهر مشهد نیست
برای آگاهی بیشتر از این مسئله به سراغ عضو هیئت مدیره و معاون اجرایی سازمان اتوبوسرانی مشهد رفتیم و مسئله کمبود اتوبوس را با او مطرح کردیم.
علی شهسوار با اشاره به تعداد ناوگان اتوبوس‌های فعال در شهر مشهد گفت: در حال حاضر حدود هزار و ۷۱۶ دستگاه اتوبوس و مینی‌بوس در شهر مشهد در حال خدمات‌رسانی هستند و مدیریت شهری در حال پیگیری است تا پایان سال حدود ۴۰۰ دستگاه اتوبوس به ناوگان اضافه شود که با این تعداد دستگاه اتوبوس حمل و نقل در شهر به تعادل خواهد رسید.
معاون اجرایی سازمان اتوبوسرانی مشهد با توضیح اینکه در اختصاص اتوبوس‌ها میان حاشیه و سطح شهر مشهد هیچ تفاوتی وجود ندارد و حتی به حاشیه بیشتر هم توجه شده است، بیان کرد: در توزیع و پراکندگی چه به لحاظ تعداد ناوگان و چه به لحاظ کیفیت ناوگان میان اتوبوس‌های سطح شهر مشهد با حاشیه مشهد تفاوتی وجود ندارد و در این دوره تأکید مدیریت شهری بر اختصاص هر چه بیشتر و بهتر خدمات در حاشیه شهر است. به عنوان مثال در پایان سال گذشته هشت دستگاه اتوبوس به ناوگان شهری اضافه شد و تمام این تعداد اتوبوس به حاشیه شهر تعلق گرفت که در مسیرهایی مثل مفتح، پنجتن و خواجه‌ربیع مشغول خدمات‌رسانی هستند.
اولویت با حاشیه شهر مشهد است
وی در توضیح فرایند اختصاص اتوبوس برای هر منطقه عنوان کرد: اولویت با حاشیه شهر است چون در حاشیه شهر به دلیل افزایش جمعیت و مهاجرت اتباع و مهاجرت‌های داخلی با حجم زیادی از مسافر روبه‌رو هستیم و بر اساس اطلاعات سامانه‌ها اولویت توزیع ناوگان در حاشیه شهر قرار دارد.
عضو هیئت مدیره سازمان اتوبوسرانی مشهد در توضیح علت عدم همکاری دو شرکت خصوصی با این سازمان گفت: شرکت‌های مذکور به دلیل فرسودگی بیش از حد ناوگان اتوبوس و اتمام دوره قراردادشان همکاری خود را با سازمان اتوبوسرانی مشهد قطع کرده و ناوگان‌های خود را از خدمات‌رسانی در سطح شهر خارج کرده‌اند. سازمان اتوبوسرانی نیز با پیگیری‌های زیاد سعی در مجاب کردن این شرکت‌ها برای ادامه همکاری داشت اما متأسفانه این موضوع صورت نپذیرفت.
باتلاق تحریم و تأثیر آن بر تأمین قطعات اتوبوس
شهسوار در ادامه با اشاره به چالش‌های تأمین این قطعات و تأثیر تحریم‌ها بر کمبود ناوگان اتوبوسرانی در مشهد بیان کرد: بعضی از قطعات به خصوص قطعات الکترونیکی که تولیدکنندگان داخلی هنوز به فناوری ساخت آن‌ها دست پیدا نکرده‌اند از خارج کشور تأمین می‌شوند و عملاً در اختیار کشورهای اروپایی است به همین دلیل ما در تأمین این قطعات به خصوص قطعات الکترونیکی با مشکل روبه‌رو هستیم و ممکن است هر دستگاه اتوبوس به همین دلیل در مقطع کوتاهی از دایره خدمات‌رسانی خارج شود. اما همچنان پیگیر هستیم که بتوانیم این موضوع را از طریق مراجع مختلف حل کنیم.
معاون اجرایی سازمان اتوبوسرانی مشهد در پاسخ به این پرسش که چه تعداد اتوبوس در حال حاضر به دلیل نبود قطعات غیرقابل استفاده هستند، گفت: عرف توقف ناوگان برای تعمیرات ۱۰درصد است و عمر ناوگان‌های اتوبوسرانی ۱۰ سال است. با توجه به این موضوع حدود ۱۰ درصد ناوگان می‌توانند از فرایند سرویس‌دهی برای تعمیرات خارج شوند که در مشهد این رقم به ۱۴ درصد می‌رسد و در مجموع حدود ۱۳۰ دستگاه اتوبوس به دلیل نیاز به تعمیرات خارج از فرایند سرویس‌دهی هستند.
فرش قرمز اتوبوسرانی مشهد برای شرکت‌های خصوصی
عضو هیئت مدیره سازمان اتوبوسرانی مشهد ادعای فروش اتوبوس به خارج از استان را تکذیب کرد و با بیان اینکه اتوبوس‌هایی با عنوان شرکت‌های تحت نظارت از سایر استان‌ها در مشهد فعال هستند، بیان کرد: ما در مشهد با پدیده مهاجرت برعکس روبه‌رو هستیم به این صورت که اتوبوس‌هایی از سایر استان‌ها در آن فعال هستند. به دلیل ماهیت زیارتی و حجم بالای مسافر در مشهد به نسبت سایر استان‌ها حتی فرش قرمز برای شرکت‌های خصوصی پهن می‌کنیم تا با ما همکاری کنند. تعداد ناوگان‌های فعال ما در حال حاضر می‌تواند با تهران نیز برابری کند و ۲۳ دستگاه از شهر تهران در قالب شرکت‌های خصوصی در مشهد مشغول فعالیت هستند.
کمبودها در آینده نزدیک جبران می‌شود
شهسوار در ادامه از برنامه سازمان اتوبوسرانی برای تأمین و جبران کمبودها در این زمینه خبر داد و اضافه کرد: قراردادهایی برای تأمین ۱۰۰ و ۲۵۰ دستگاه اتوبوس به صورت جداگانه در حال حاضر در برنامه این سازمان وجود دارد که پیش‌بینی می‌شود از دی ماه به تدریج وارد ناوگان اتوبوسرانی مشهد شوند و تا شهریور سال آینده این روند به طور کامل انجام شود که هزینه تأمین این دستگاه‌ها از محل منابع نقدی و غیرنقدی شهرداری مشهد تأمین می‌شود.
معاون اجرایی سازمان اتوبوسرانی مشهد در پایان با پذیرش موضوع کمبود ناوگان اتوبوسرانی مشهد گفت: ما می‌پذیریم کمبود در این حوزه وجود دارد اما باید توجه داشت عوامل دیگری مثل ترافیک شهری زیاد و توقف تولید ناوگان در یک مقطع زمانی و کند بودن فرایند تولید در حال حاضر از جمله مشکلاتی است که در این زمینه با آن‌ها روبه‌رو هستیم اما در تلاشیم این کمبودها را با تزریق خطوط به صورت ساعتی و مدیریت سفر جبران کنیم و درخواستمان از شهروندان این است که با صبوری خودشان ما را در این راه یاری دهند.
هر چند وعده تأمین اتوبوس در ماه‌های آینده به شهروندان داده شده است اما با یک بررسی ساده و مرور صحبت‌های مسئولان مرتبط به نظر می‌آید مسئله کمبود اتوبوس در مشهد با تأمین این مقدار ناوگان، همچنان نیاز به رسیدگی بیشتر دارد تا به سطح مطلوب و خروج اتوبوس‌های فرسوده از چرخه خدمات‌رسانی به مسافران برسد و باید دید مسئولان تا چه اندازه می توانند در تحقق وعده های خود موفق عمل کنند.
نظر شما