به گزارش تابناک ورزشی، تلویزیون دومین تورنمنت فوتبالی جذاب و مهم در چند ماه اخیر را در شرایطی با پخش ویژه برنامه‌هایی ثابت از دو شبکه مختلف پشت سرگذاشت که از زوایای مختلف می‌توان به آن پرداخت و نقاط ضعف و قوت را مدنظر قرار داد.   

برای این مهم بهتر است در گام نخست، سیاست گذاران صداوسیما به خصوص تهیه کنندگان ویژه برنامه‌های فوتبالی مشخص کنند که هدف‌شان کارشناسی فنی بازی‌هاست یا سرگرمی مخاطب یا هر دو. اگر گزینه آخر درست است شاید بتوان با ارفاق نمره قبولی داد، اما اگر هدف کارشناسی و ارتقای بار فنی بینندگان است و آنهایی که به صورت جدی‌تر و تخصصی تر فوتبال را دنبال می‌کنند، باید اذعان کرد که فاصله زیادی با هدف دارند و از این حیث شکست خورده‌اند و اگر هدف صرفاً سرگرمی مخاطب است، آن را با صراحت اعلام کنند تا تکلیف خودشان و بیننده مشخص شود. در این صورت دیگر کسی از ملغمه میان خاطره بازی و شوخی‌های سطح پایین و کل‌کل‌های آزار دهنده و شلختگی در ارائه نکات فنی بعضاً تکراری و دم دستی، دچار سر درگمی نخواهد شد.

تلویزیون در شبکه‌های سه و ورزش در دو تورنمنت مهم فوتبالی ماه‌های گذشته یعنی جام ملت‌های آسیا و جام ملت‌های اروپا (یورو ۲۰۲۴)، برنامه‌هایی ثابت و روزانه روی آنتن برد که با توجه به حضور کارشناسان ثابت و متغیر، به نظر می‌رسید هدف آنها تحلیل و کارشناسی بازی‌ها و انتقال آن به مخاطب بوده است. این دقیقاً همان نقطه‌ای است که مورد بحث قرار می‌گیرد و بهتر است سازمان با بازنگری، روی آن تجدیدنظر کند تا در تورنمنت‌ها و مسابقات آینده شامل برنامه‌سازی‌های اینچنینی و بهره بردن از چند ساعت آنتن زنده بدون رضایتمندی اکثر بینندگان نباشیم. در واقع میزان مشارکت در سؤال از بینندگان و نظرسنجی از مخاطبان و البته ترفندهای مختلف برای ترغیب مردم به مشارکت، مؤید بسیاری از مسائل است و قطعاً تامل برانگیز.

با احترام به تعداد معدودی از کارشناسان که با اطلاعات و تحقیقات به روز در هر برنامه‌ای حاضر می‌شوند، اما اکثر آنها به معنای واقعی از لحاظ فنی چیزی به مخاطب اضافه نمی‌کنند. افرادی با کمترین مطالعه و احتمالاً تماشای کمترِ فوتبال نسبت به مخاطبان پروپا قرص! برای همین است که ویژه برنامه‌ها بعضاً شکل و شمایل دورهمی‌های دوستانه‌ به خود می‌گیرد و این موضوع در مواردی که میهمان ثابت از ابتدا تا انتهای تورنمنت وجود داشته، بیشتر هم به چشم آمده است.

به عنوان مثال، خداداد که در جام ملت‌های آسیا میهمان ثابت ویژه برنامه شبکه ورزش بود، در جام ملت‌های اروپا هم چنین شرایطی را تجربه کرد. او در تمام این شب‌ها وقتی با سؤالی مواجه می‌شد، یک جمله تکراری، دم دستی و تهی از استدلال مطلق فنی داشت؛ اینکه ستاره ها بازی در می‌آورند و در هر شرایطی علاقه داشت نظرش را به خورد مخاطب دهد. تمام پشتوانه فنی‌اش هم این بود که فلان بازیکن (ستاره) ممکن است در ۹۰ دقیقه کاری انجام ندهد، اما در یک لحظه سرنوشت بازی را تغییر دهد. کاری به اینکه چنین تحلیلی درست است یا غلط نداریم، اما اینکه یک کارشناس در شب‌های متمادی و در مواجهه با سؤالات، اظهار نظری تکراری -و شاید هم بدیهی که خیلی از علاقه‌مندان به فوتبال آن را قبول دارند- عنوان کند واقعاً متناسب با برنامه‌ای که هدفش تحلیل و کارشناسی بازی‌هایی در سطح یورو است، نیست.

یا در مورد دیگری، حمید مطهری مربی سابق تیم ملی که به عنوان کارشناس در ویژه برنامه شبکه سه حاضر شده بود، گفت که ما همین سیستمی که دیدیه دشان سرمربی فرانسه مقابل اسپانیا انجام داد را برابر قطر در نظر گرفتیم. گاهی سیستم و برنامه مورد نظر جواب می‌دهد و همه تعریف می‌کنند و گاهی هم جواب نمی‌دهد. اظهارنظری که واکنش‌های منفی و بعضاً تمسخرآمیزی در فضای مجازی به همراه داشت.

در برخی موارد هم اتفاقاتی می‌افتد که حیرت‌انگیز است؛ سیروس دین‌محمدی پنجشنبه شب میهمان ویژه برنامه شبکه ورزش برای یورو بود و جمعه شب برای تحلیل و بررسی و کارشناسی مسابقات به ویژه برنامه شبکه سوم سیما رفت. مثال‌ها و مصداق‌های اینچنینی پرشمار است، اما به همین موارد بسنده کنیم. در پایان اشاره‌ای کنیم به این نکته مهم که معمولاً بخش‌هایی از ویژه برنامه ها وایرال و توسط کاربران به اشتراک گذاشته می‌شود که حاوی کل کل مجری و کارشناس یا قهر و آشتی یا سؤالات بعضاً دم دستی و ساده‌لوحانه و پاسخ‌ها و واکنش‌های نه چندان خوشایند است. در واقع به ندرت اتفاق می‌افتد که بخش یا بخش‌هایی از برنامه فراگیر شود که در آن کارشناسی عمیق فوتبال صورت گرفته باشد، چون اصولاً یا نبوده یا خیلی کم بوده...