۳۶۵ روز در صحبت قرآن، نوشته استاد حسین محی‌الدین الهی قمشه‌ای، کتاب چهارم از مجموعه کتاب‌های جوانان و فرهنگ جهانی است. این مجموعه با هدف شناساندن فرهنگ و ادبیات به جوانان اولین بار سال ۱۳۹۰ به همت نشر سخن تدوین منتشر شده است.

کتاب «۳۶۵ روز در صحبت قرآن» ۳۶۵ قطعه کوتاه و بلند از قرآن برای آشنایی جوانان با تعلیمات فراگیر قرآن انتخاب شده و کوشش شده است که این گنجینه تصویری از ابعاد گوناگون کلام آسمانی برای مخاطب ترسیم کند.

این کتاب، تفسیر در معنی اصطلاحی کلمه مانند تفاسیری چون کشاف و مجمع البیان و امثال آن نیست، بلکه بیشتر انعکاسی از کتاب وحی در ادب عرفانی فارسی و اسلامی است و نگاهی دارد به قرآن از دیدگاه ادبی، زیباشناسی و اخلاقی، اجتماعی و عرفانی.

گروه اندیشه ایکنا به منظور بهره‌مندی مخاطبان خود از این گنجینه قرآنی و ادبی اقدام به انتشار قطعه‌‎هایی از کتاب «در صحبت قرآن» کرده است. دویست و نوزدهمین قسمت از تحفه این کتاب با عنوان «تمثیل در بیان ماهیت زندگی دنیا» تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.

اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَامًا وَفِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٌ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ ﴿حدید۲۰﴾

بدانید که زندگی دنیا جز بازیچه‌ای و لهو و غفلتی و زینتی و مفاخرتی در بین شما و افزایشی در اموال و اولاد نیست و مثل آن به بارانی ماند که دهقانان را از رویش گیاهان به شگفت آورد و آنگاه (آن دشت و صحرای خرم و سرسبز) خشک و پژمرده شود و بنگری که به جانب زردی و پوسیدگی می‌رود و در عالم آخرت رنج و عذاب شدید و آمرزش و مغفرت و رضوان الهی خواهد بود و حیات دنیا جز دستمایه فریب نیست(20).

این آیت، گویی کلاس درسی است که در آن معلم غیبی در زیباترین تمثیل درس حکمت و دنیا‌شناسی می‌دهد و با صدایی متین و مطمئن می‌فرماید: بدانید ای مردمان که این حیات دنیوی که بدان دل بسته‌اید، اگر نیک بنگرید بازیچه‌ای بیش نیست، یا غفلت و بی‌خبری است و یا ممکن است گاه زیب و زیوری باشد که انسان‌های حقیر بدان دل خوش کنند و یا متاعی است که آدمیان بدان بر یکدیگر فخر فروشند و یا تلاشی است بر افزایش مال و فرزندان که همه اینها روی در فنا دارند و در مثل به بارانی ماننده است که دهقانان از برکات آن به اعجاب می‌آیند که چقدر دشت و صحرایشان بدین باران سبز و خرم شده است. آنگاه آن دشت خرم خشک و سیاه می‌شود و ایشان از کشته خویش حتی به خوشه‌ای بهره‌ای نمی‌گیرند و عریان و تهی‌دست به سوی آتشی از حسرت و ندامت پیش خواهند رفت. 

گفت دنیا لهو و لعب است و شما
کودکید و راست فرماید خدا
خلق اطفالند جز مست خدا
نیست بالغ جز رهیده از هوا (مثنوی) 

دلا تا کی در این دار مجازی
کنی مانند طفلان خاکبازی  (جامی) 

این آیه در مذمت زندگی دنیا نیست بلکه در بیان این معنی است که اگر دنیای آدمی همه لهو و بازیچه و حرص و خودنمایی باشد مثلش همان است که در این آیه آمده و آن دنیای کودک‌صفتان است اما برای بالغان و عاقلان و اصحاب معرفت، دنیا فرصتی است برای طی مراتب کمال و به دست آوردن ارزنده‌ترین گوهر‌های هنر و آن هنر عشق ورزیدن است: 

جهان عشق است و دیگر زرق‌سازی
همه بازی است، الا عشق بازی (نظامی) 

غافل منشین نه وقت بازی‌ست

وقت هنر است و سرفرازی‌ست  (نظامی، لیلی و مجنون) 

عمر به بازیچه به سر می‌بری
بازی از اندازه به در می‌بری  (نظامی، مخزن الاسرار) 

ناصحم گفت که جز غم چه هنر دارد عشق
گفتم از ناصح عاقل، هنری بهتر از این  (حافظ)