همشهری آنلاین -یکتا فراهانی: جوش‌ها یکی از بیمارهای شایع پوستی هستند که معمولاً به دلیل گرفتگی، التهاب غدد چربی یا وجود باکتری‌های مولد جوش روی پوست ایجاد می‌شوند.

در واقع هیچ پاک کننده جادویی وجود ندارد که بتواند فوراً ما را از شر جوش‌ها و آکنه‌ها خلاص و پوست ما را صاف کند. اما تا جایی که به خود ما مربوط می‌شود می‌توانیم با رعایت بهداشت، تغذیه و خواب و استراحت به موقع و کافی و البته بدون صرف هزینه‌های گزاف؛ پوستی شفاف و زیبا داشته باشیم.

اهمیت شست و شوی صورت با آب خنک

هنگام شستن صورت توجه داشته باشیم به جای آب داغ همیشه باید از آب خنک استفاده کنیم. . چون آب داغ می‌تواند سد پوستی را تضعیف کند و همچنین منجر به کم‌آبی بدن شود. ضمن آنکه هرگونه فرآیند التهابی مانند آکنه یا جوش را هم تشدید خواهد کرد. در صورتی که آب خنک؛ پوست را آرام نگه می‌دارد و از تشدید هر گونه بیماری پوستی نیز جلوگیری می‌کند.

دلایل بروز جوش

دکتر خلیل صداقت پیشه، متخصص پوست و مو و زیبایی درباره علل بروز جوش می‌گوید:  «یکی از موضوعاتی که زیاد در مورد آن سؤال می‌شود درباره جوش صورت یا آکنه است که بیشتر در سنین نوجوانی و جوانی در صورت ظاهر می‌شوند. البته هر کسی در هر سن و سالی ممکن است جوش بزند و این مشکل فقط مختص دوران جوانی نیست.

یکی از مهم‌ترین دلایل بروز آکنه یا جوش به علت چربی زیاد پوست و ترشح آن توسط غدد چربی است. هنگامی هم که التهاب، انسداد مجاری غدد چربی و میکروب‌ها به این پروسه اضافه می‌شوند؛ آکنه به وجود می‌آید.

شکل متفاوت جوش‌های صورت

به گفته این متخصص پوست، ضایعات و جوش‌ها اشکال مختلف از جمله جوش‌های سر سیاه، سرسفید، کیست و غیره دارند. درمان‌ها نیز معمولاً شامل داروهای خانگی، قرص‌ها و ژل‌های بدون نسخه‌ای هستند. البته نوع درمان با توجه به نوع و شدت جوش‌های پوست از برجستگی‌های کوچک قرمز رنگ گرفته تا جوش‌های بزرگ و ندول‌های چرکی متفاوت هستند. جوش‌ها بیشتر در نواحی اطراف صورت، گردن، سینه، پشت و گاهی هم سر منتشر و به صورت ملایم، متوسط و شدید دیده ظاهر می‌شوند.

بیشتر مقالات و تحقیقات علمی، رژیم غذایی را در ایجاد و تشدید جوش‌های صورت و نواحی دیگر غیر مؤثر می‌دانند. ولی بعضی متخصصان به اثر شیرینی و چربی در تشدید جوش‌های صورت معتقدند که البته این موضوع بیشتر مربوط به جوش‌های دوران جوانی است که اغلب در سنین ۱۲ تا ۲۵ سالگی شایع هستند. اما در سنین بالاتر و حتی دوره نوزادی؛ هورمون‌های مردانه در تولید و تشدید این جوش‌ها نقش بیشتری دارند.

خود درمانی

دکتر صداقت پیشه می‌گوید موضوعی که به اشتباه بین بعضی‌ها رایج است این است که جوش‌ها نیاز به درمان ندارند و خودشان بعد از مدتی بهبود می‌یابند. ولی این برداشت صحیح نیست و اگر درمان درست و تخصصی برای جوش‌ها صورت نگیرد؛ حتی اگر بعد از مدتی هم خود جوش از بین برود؛ درمان اثرات و اسکار باقی مانده از آن‌ها هم مشکل‌تر خواهد شد. به گونه‌ای که حتی در بعضی موارد ممکن است برای همیشه هم باقی بماند.

درمان تخصصی

به گفته این متخصص، با توجه به اینکه ریشه بروز جوش‌ها به ویژه در سنین مختلف بسیار متنوع هستند؛ برای تشخیص دلایل بروز آن لازم است به پزشک متخصص مراجعه شود تا درمان تحت نظر متخصص پوست انجام شود.

اما توجه داشته باشیم درمان کامل و اساسی آن کمی طولانی است و نباید نیمه کاره آن را رها کرد. البته در مرحله نخست و جوش‌های سطحی و ملایم می‌توان از داروهای موضعی استفاده کرد. ولی در موارد متوسط و شدید پزشک معمولاً علاوه بر درمان موضعی، داروهای خوراکی هم تجویز می‌کند.

یکی از کارهای مهم برای کاهش چربی پوست و بهبود آکنه به ویژه برای پوست‌های چرب در دوران جوانی؛ شست و شوی پوست است. البته این کار به تنهایی کافی نیست و اگر فقط از این روش استفاده شود حتی در بعضی موارد شستن زیاد مشکل را تشدید هم خواهد کرد.

درمان جای جوش

کندن جوش، خطر به جا ماندن آن را بیشتر خواهد کرد. لیزر در درمان جوش جایگاه ویژه‌ای ندارد. اما می‌تواند در درمان جای جوش مؤثر واقع شود و معمولاً اثر مفید و خوبی دارد.

دکتر صداقت پیشه می‌گوید برای درمان جای جوش معمولاً از پیلینگ، میکرودرم، پانچ (نوعی عمل جراحی برای از بین رفتن جای جوش و اسکار)، درم ابریژن (از بین رفتن لایه خاجی پوست با استفاده ازدستگاه)، آر اف، لیزر و پلاسما استفاده می‌شود.

ضمن آنکه فراموش نکنیم درمان جوش هر چه زودتر انجام شود نتیجه بهتر خواهد بود. ضمن آنکه خطر به جا ماندن جای آن هم کمتر خواهد شد. بنابراین برای درمان ریشه‌ای جوش‌های صورت نباید تعلل کرد.

توجه داشته باشیم مهم‌ترین موضوع برای درمان جوش تشخیص دلایل بروز آن است. مثلاً در زنان، اختلالات هورمونی و تخمدان پلی کیستیک اغلب باعث تولید جوش می‌شود یا آن را تشدید می‌کند. بنابراین لازم است درمان‌های تخصصی ناشی از مشکلات هورمونی همزمان با درمان جوش انجام شود. ضمن آنکه تشخیص این قبیل جوش‌ها نیاز به آزمایش‌های هورمونی و سونوگرافی دارد.