عصر ایران- از امروز برآنیم به تناوب و غالبا همه روزه چند بیت یا چند سطر از متون کلاسیک یا معاصر ادبیات پارسی و گنجینۀ فرهنگ و ادبیات را نقل و مفهوم امروزین واژه های دشوار یا کمتر رایج را هم بیاوریم و برای آن که کوتاه باشد شمار اشعار از 10 بیت فراتر نخواهد رفت و در نثر هم از یکی دو بند (پاراگراف) بیشتر نخواهد شد. چون قرار است ادامه یابد.

 

     10 بیت از قصیدۀ «منشور خِرَد» ناصر خسرو:

 

   1. خردمند را می چه گوید خرد؟.............. چه گویدش؟ گوید حذر کن ز بد

   2.بدان وقت گوید همیش این سخن........که از بد کُنش بر سرش بر رسد

   3. بر این قولت ای خواجه این بس گوا..... که جوکار جز جو همی ندرِوَد

   4. نبینی که گر خار، کارَد کسی.................. نخست از نهالش مر او را خَلَد؟

   5. اگر بد کنی چون دَد و دام تو............... جدا نیستی هم تو از دام و دَد

   6. بدی دامِ اهریمنِ ناکس است............. به دامش درون، چون شوی باخرد؟

   7. بدی مار گَرزه است، از او دور باش.......   که بد، بدتر از مار گَرزه گَزَد

   8. اگر هیربَد، بد بُوَد بد مکن.................. که گر بد کنی خود تویی هیربَد

   9. چو لعنت کند، بر بدان، بدکُنش.......... همی لعنت او را بر تَن خود کند

   10. هنر پیشه آن است کز فعل نیک.......   سر خویش را تاج، خود برنهد

 

   -------------------

   در بیت اول: جای «می» به خاطر شعر تغییر کرده. «‌می چه گوید » همان «چه می گوید» است:  خرد (عقل) به دارندۀ خود

(‌مرد با خرد) چه می گوید؟ می گوید: از بد بپرهیز و دور باش.

 

  در بیت دوم: همیش می‌تواند به معنی همیشه باشد و شاید همی او را: آدمی که کار بد انجام دهد، بد می‌بیند.

 

  بیت سوم: «گوا» همان «گواه» است: هر کاری انجام دهی نتیجۀ آن را می بینی (قانون کارما در آموزه های هندویان و بوداییان این اصل را بسیار بها می دهد).

 

  بیت چهارم: «نبینی» یعنی «آیا نمی‌دانی؟» در متون کلاسیک مثل زبان انگلیسی امروز دیدن به معنی دانستن است: اگر تیغ بکاری، وقتی بار دهد در دست خود او می‌رود.

 

   بیت پنجم: تفاوت انسان با جانوران دیگر (حیوانات) در این است که بدی نکند. بدی کند تفاوتی ندارد.

 

   بیت ششم: بدی دامی است که بی خرد می‌گستراند و باخرد نباید گرفتار آن شود.

 

   بیت هفتم: گَرزه که به صورت گُرزه هم آمده به معنی مارِ سر درشت است. بدی از مار سر درشت هم بدتر می‌گزد.

 

   بیت هشتم: هیربد ، همان موبد یا روحانی زردشتی است. اگر او بد کند توجیه بدی نیست چون در این صورت مانند او هستی.

 

    بیت نهم: آدم بد رفتار چگونه می تواند بدی را لعن و نفرین کند؟ چون در واقع خودش را نفرین می‌کند.

 

    بیت دهم: هنر و کار نیک مثل تاج بر سر فرد می‌نشیند. تاجی که خود بر سر می‌گذارد.