شناسهٔ خبر: 57443553 - سرویس اجتماعی
نسخه قابل چاپ منبع: ایمنا | لینک خبر

بسته خبری محیط‌زیست ایمنا؛

سد چمشیر قربانی بی‌کفایتی/ «اِل‌نینو» ناجی ایران از خشکسالی است

آلودگی هوا منجر به مرده‌زایی سالانه یک میلیون جنین، رهاسازی دومین گروه گوزن‌های زرد ایرانی، سد چمشیر قربانی بی‌کفایتی در مدیریت، تعیین مهلت دو ماهه بررسی ادغام محیط‌زیست و منابع طبیعی، «اِل‌نینو» ناجی ایران از خشکسالی را در بسته خبری محیط‌زیست ایمنا بخوانید.

صاحب‌خبر -

به گزارش خبرنگار ایمنا، محسن موسوی خوانساری، عضو هیئت مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایران اظهار کرد: "سد چمشیر" قربانی بی‌کفایتی در مدیریت حوضه آبریز است چرا که آنچه اکنون در بالادست سد چمشیر مشاهده می‌شود، صدها هکتار کشت برنج، کشت انواع صیفی‌جات، توسعه عجیب باغات، ایستگاه‌های پمپاژ متعدد و مدیریت فشل آب در این منطقه است.

وی با بیان اینکه در روزهای اخیر فضای رسانه‌ای و مجازی کشور مملو از اخبار و قضاوت‌های مختلف در مورد "سد چم‌شیر" است که طبق اعلام مراجع مختلف در وزارت نیرو، مقرر شده که طی چند ماه آینده آبگیری سد چمشیر آغاز شود، گفت: در این زمینه آنچه که عمده بیانیه‌ها و اظهارنظرهای کارشناسان را شامل می‌شود، بیشتر در مورد وضعیت شوری و انحلال نمک در دریاچه سد بعد از آبگیری است؛ ولی نکته‌ای که همواره مغفول مانده وضعیت بالادست سد و به عبارتی حوضه آبریز سد چمشیر است.

عضو هیئت مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایران افزود: در سال‌های اخیر سدهای متعددی با هزینه‌های گزاف احداث شده‌اند، شبکه آبیاری در پایین دست سد به بهره‌برداری رسیده، اما جریان آب به پایین دست قطع شده و تمام یا قسمتی از هزینه‌های انجام شده، تلف شده است، سدهای تالوار زنجان، سیوند فارس از آن جمله هستند و یا آخرین آن، سد کرخه است که به علت برداشت آب و بهره‌برداری از ایستگاه‌های پمپاژ متعدد در این سد، هم‌اکنون شبکه آبیاری ۳۰ هزار هکتاری فکه و عین خوش بدون آب و غیرقابل استفاده شده است.

وی تصریح کرد: سد چم‌شیر نیز از این نوع سدها است که گرچه برنامه‌ریزی برای ۱.۸ میلیارد متر مکعب آبگیری در مخزن آن شده، اما در چند سال اخیر و به علت توجه نکردن مسئولان آب و کشاورزی در بالادست سد چم‌شیر و در استان‌های فارس و کهگیلویه و بویراحمد، اکنون رواناب مورد انتظار برای ورود به مخزن چم‌شیر به نصف، یعنی کمتر از یک میلیارد مترمکعب رسیده است.

موسوی خوانساری گفت: آنچه که اکنون در بالادست سد چم‌شیر به خصوص در منطقه نورآباد و حاشیه رودخانه فهلیان و در منطقه کوپن مشاهده می‌شود، صدها هکتار کشت برنج، کشت انواع صیفی‌جات، توسعه عجیب باغات، ایستگاه‌های پمپاژ متعدد، کشت در دو یا سه نوبت در سال و به هر ترتیب به گونه‌ای برداشت آب خارج از ضوابط قانونی و بدون نظارت انجام می‌شود که ایستگاه آب‌سنجی حاج قلندر در بالادست دریاچه سد، کاهش شدید رواناب را در رودخانه زهره نشان می‌دهد.

وی اظهار کرد: تمام این موارد حاکی از آن است که یک بی‌توجهی به مدیریت حوضه آبریز زهره به عمل آمده و مسئولان آب و کشاورزی کشور ارزش هزینه‌های هزاران میلیاردی سد چمشیر را فراموش کرده‌اند.

عضو هیئت مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایران افزود: درواقع باید در نظر داشت که سد چم‌شیر با اهداف تعدیل شوری آب در پایین‌دست با استفاده از جریانات سطحی و سیلابی و رواناب ۱.۸ میلیارد مترمکعبی احداث شد؛ لذا چنانچه بی‌توجهی باعث شود که مقادیر رواناب ورودی به سد نصف شود، بدون شک موضوع تعدیل شوری به حاشیه رفته و خسارت‌های سنگینی متوجه این پروژه عظیم خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: مدیریت یکپارچه حوضه آبریز اساس و اصول حکمرانی آب در کشور است و باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که از هرگونه هرج و مرج در برداشت آب بدون توجه به تخصیص‌های داده شده از طرف وزارت نیرو جلوگیری به عمل آید.

آلودگی هوا منجر به زایمان یک میلیون جنین مرده در سال می‌شود!

دانشمندان پس از کشف ذرات آلودگی سمی در ریه و مغز جنین‌های مرده به این نتیجه رسیدند که آلودگی هوا منجر به زایمان یک‌میلیون جنین مرده در سال می‌شود!

گروهی از دانشمندان پس از تجزیه و تحلیلی که بر ذرات آلودگی سمی در ریه و مغز چندین جنین داشتند، متوجه نقش آلودگی هوا در افزایش تولد جنین‌های مرده شدند.

دانشمندان تخمین می‌زنند که آلودگی هوا منجر به زایمان یک‌میلیون بچه مرده در سال می‌شود؛ نتایج تحقیقات همچنین نشان داد که اثر آلودگی بر مادران مسن بیشتر است.

این مطالعه تخمین می‌زند که تقریباً نیمی از این مرده‌زایی‌ها می‌توانند با قرار گرفتن در معرض ذرات آلودگی کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون (PM2.5) که از سوزاندن سوخت‌های فسیلی تولید می‌شوند، مرتبط باشد.

همچنین این مطالعه ۱۳۷ کشور در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین را تحت پوشش قرار داد که ۹۸ درصد مرده‌زایی در این کشورها اتفاق می‌افتد؛ این تحقیق بر اساس داده‌های بیش از ۴۵ هزار مرده‌زایی بوده است.

Guardian نوشت ذرات آلودگی هوا برای نخستین بار در سال ۲۰۱۸ در جفت شناسایی شد و تا آن زمان مشخص شد که هوای کثیف به‌شدت با افزایش سقط جنین، زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و اختلال در رشد مغز ارتباط دارد.

رهاسازی دومین گروه گوزن‌های زرد ایرانی تکثیر شده در اسارت

غلامرضا ابدالی، سرپرست دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش محیط زیست از رهاسازی دومین گروه گوزن‌های زرد ایرانی تکثیر شده در اسارت خبر داد.

وی درباره رهاسازی دومین گروه گوزن‌های زرد ایرانی تکثیر شده در اسارت، اظهار کرد: این اقدام به منظور تقویت جمعیت رهاسازی شده سال ۹۸ است که به تعداد ۱۷ رأس از سایت تکثیر و پرورش استان ایلام (مانشت و قلارنگ) با ترکیب ۱۲ نر و ۵ ماده زنده‌گیری و به استان خوزستان منتقل شده بودند.

سرپرست دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست افزود: این گروه ۱۶ راسی بار دیگر از سایت مانشت و قلارنگ با ترکیب ۱۰ نر و ۶ ماده با هدف بازگرداندن گوزن زرد ایرانی به زیستگاه اصلی خود یعنی جنگل‌های دز و کرخه به خوزستان منتقل شدند.

وی با تاکید بر اینکه جنگل‌های دز پس از گذشت حدود ۶۵ سال دوباره پذیرای گوزن زرد ایرانی است، تاکید کرد: گونه‌ای که سال‌ها گمان آن می‌رفت که همچون شیر ایرانی و ببر مازندران منقرض شده است، تا سال ۱۳۳۴ که یک رأس از آن توسط زیست‌شناس آلمانی بنام «ورنر ترنزه» در منطقه کرخه استان خوزستان مشاهده شد.

ابدالی گفت: از آن در سال‌های ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ تیمی از سوی کانون شکار اقدام به زنده‌گیری گوزن زرد در بیشه‌زارهای کرخه کرد. تعداد شش رأس گوزن زرد زنده‌گیری و به محوطه محصور ۵۵ هکتاری دشت ناز در نزدیکی ساری منتقل شد و پروژه تکثیر در اسارت این گونه ارزشمند که روزی طعمه اصلی شیر ایرانی بود، کلید خورد. پس از آن در سال ۸۵ سازمان اقدام به احداث مراکز متعدد در استان‌های مختلف به منظور انتقال گوزن زرد از دشت ناز ساری و تکثیر و پرورش آن در سایت‌های مختلف کرد.

تعیین مهلت ۲ ماهه برای بررسی مجدد ادغام محیط زیست و منابع طبیعی

شورای عالی استخدامی مهلت دو ماهه‌ای را برای بررسی مجدد ابعاد گوناگون ادغام دو سازمان محیط زیست و منابع طبیعی تعیین کرده است.

موضوع ادغام دو سازمان حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی و آبخیزداری بارها در کشور مطرح شده بود، اما به نظر می‌رسید که این موضوع در دولت سیزدهم اتفاق بیفتد، چرا که علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از ابتدای شروع کار خود در سازمان بر این موضوع تأکید داشت و از طرفی نیز این تمایل برای ادغام دو سازمان در بنده معاونین و مشاوران ریاست جدید سازمان منابع طبیعی نیز وجود داشت.

با این وجود، هفته گذشته در حالی که سازمان اداری و استخدامی نیز با موضوع ادغام دو سازمان موافقت کرده بود، این موضوع بار دیگر در شورایعالی استخدامی رد شد و این شورا که به ریاست شخص رئیس جمهور تشکیل شده بود، مهلت دو ماهه‌ای را برای بررسی مجدد ابعاد گوناگون ادغام دو سازمان محیط زیست و منابع طبیعی تعیین کرده است.

موافقان ادغام دو سازمان که تعداد زیادی از جامعه علمی و نخبگانی دو کشور را شامل می‌شوند، هم‌پوشانی در بیشتر وظایف دو سازمان را از جمله دلایل منطقی برای ادغام محیط زیست و منابع طبیعی می‌دانند و معتقد هستند که ادغام سبب تجمیع قوای دو سازمان، هماهنگی بیشتر و در نهایت منجر به صیانت بیشتر از محیط زیست و منابع طبیعی کشور خواهد شد.

در مقابل مخالفان این طرح معتقد هستند که سازمان محیط زیست، وظیفه حفاظت و سازمان منابع طبیعی وظیفه بهره‌برداری از طبیعت را دارد؛ بنابراین وظایف دو سازمان با یکدیگر مغایرت دارد و این ادغام منجر به نادیده گرفته شدن موضوع حفاظت و کم‌رنگ شدن نقش سازمان حفاظت محیط زیست در مقابل منابع طبیعی خواهد شد.

آیا «اِل‌نینو» ناجی ایران از خشکسالی است؟

صادق ضیاییان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا درباره تغییرات شرایط جوی از «لانینا» به «ال‌نینو» اظهار کرد: ال‌نینو یکی از چرخه‌های مشهور جو در جهان است که دوره‌های هفت ساله دارد و تغییرات جوی در کره زمین ایجاد می‌کند.

وی ادامه داد: به‌طور کلی نوسانات جنوبی یا اِنسو (enso) می‌توانند دو شرایط جوی متفاوت با عنوان «ال‌نینو» و «لانینا» ایجاد کنند که تأثیرات متفاوتی نیز بر میزان بارندگی در کشور دارد. این تأثیرات به‌صورت قطعی و صد درصدی نیست، اما زمانی که فاز این نواسانات جنوبی به‌سوی ال‌نینو باشد، بارندگی‌های مناسب و اگر لانینا باشد بارندگی‌های کمتری در فصل پاییز و زمستان رخ می‌دهد.

رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا افزود: لانینا فاز سرد انسو است و در بیشتر مواقع به‌صورت خشکسالی در کشور بروز می‌کند. امسال، سومین سالی است که کشور در فاز لانینا است و بارش‌های مناسبی را نیز تاکنون نداشته‌ایم، اما بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده، انسو وارد فاز خنثی خواهد شد و انتظار داریم که وضعیت بارندگی‌ها به‌طور تقریبی در شرایط بهتری قرار گیرد.

نظر شما