شناسهٔ خبر: 57439637 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: جام‌جم آنلاین | لینک خبر

خداحافظی با ثانیه کبیسه

بنابه تصمیم کنفرانس عمومی وزن و اندازه‌گیری(CGPM)، پیشروترین سازمان مقیاس‌شناسی دنیا، از سال۲۰۳۵ یا حتی زودتر، از ثانیه کبیسه استفاده نمی‌شود. ثانیه کبیسه معمولا به ساعت‌های رسمی افزوده می‌شود تا این ساعت‌ها با چرخش زمین هماهنگ بمانند.

صاحب‌خبر -

با این تصمیم، در آینده، ساعت نجومی (UT ۱) که با چرخش زمین تعیین می‌شود، می‌تواند با استاندارد ساعت هماهنگ جهانی (UTC) بیش از یک ثانیه اختلاف زمانی داشته باشد.
استاندارد UTC براساس تیک ثابت ساعت اتمی تنظیم شده است. از سال ۱۹۷۲، هر وقت که دو سیستم زمانی با هم اختلافی در حد ۰.۹ثانیه پیدا می‌کردند، یک ثانیه کبیسه به ساعت هماهنگ جهانی اضافه می‌شد.

بنابه گفته مدیر مرکز تحقیقات مقیاس‌شناسی هالیفکس در کانادا، «متوقف کردن هماهنگ‌سازی این دو سیستم برای محققانی که روی زمان و فرکانس کار می‌کنند، جهشی به سمت جلوست.»
از آنجا که ثانیه‌های کبیسه به چرخش طبیعی زمین وابسته‌اند، قابل پیش‌بینی نیستند و به همین دلیل موجب اختلال در سیستم‌هایی می‌شوند که مبتنی بر زمان‌سنجی دقیق ند و ممکن است صدمات جبران‌ناپذیری به عصر دیجیتال بزنند. درواقع متا، شرکت مالک فیسبوک و اینستاگرام، از جمله شرکت‌های فناوری است که خواستار لغو ثانیه کبیسه شده است.

کنفرانس عمومی وزن و اندازه‌گیری (CGPM) که بر سیستم بین‌المللی یکا‌ها (SI) نظارت دارد، پیشنهاد داده است که حداقل به مدت یک قرن، ثانیه کبیسه را به‌کار نبرند و اجازه دهند تا دو سیستم زمانی ساعت نجومی و ساعت هماهنگ جهانی به اندازه یک دقیقه اختلاف زمانی داشته باشند. اما اداره‌کنندگان کنفرانس عمومی وزن و اندازه‌گیری قصد دارند با سازمان‌های دیگر بین‌المللی هم مشورت کرده و سال ۲۰۲۶ بر سر مقدار اختلاف زمانی دو ساعت تصمیم‌گیری نهایی را انجام دهند.

زمانی برای تغییر

نمایندگان کانادا، آمریکا و فرانسه، از اعضای کنفرانس CGPM خواستار لغو افزودن ثانیه کبیسه تا سال ۲۰۲۳ شدند، اما از آنجا که این اقدام موجب اختلال‌های فنی در سیستم رهیابی ماهواره‌ای روسیه به نام گلوناس (GLONASS) می‌شود، این کشور خواستار به تعویق انداختن این تصمیم تا سال ۲۰۴۰ شده است. این سامانه رهیابی روسی به ثانیه کبیسه مجهز است، اما سایر سامانه‌ها، مانند ماهواره‌های GPS، پیش از این ثانیه کبیسه را نادیده گرفته‌اند. در صورت اقدام سریع توقف افزودن ثانیه کبیسه، روسیه مجبور به نصب ماهواره‌های جدید و ایستگاه‌های زمینی می‌شود.

درضمن منجمانی که برای تراز کردن تلسکوپ‌های خود به ساعت‌های نجومی متکی هستند باید خود را با وضعیت جدید وفق دهند، اما شرایط فعلی ناپایدار و ممکن است بدتر هم شود. درواقع سازمان‌های مختلف، ثانیه کبیسه را به روش‌های متفاوتی مدیریت می‌کنند. برای مثال، برخی از آن‌ها در یک بازه زمانی ۲۴ساعته، هیچ ثانیه اضافی منظور نمی‌کنند. به همین دلیل بین منابع زمانی، ابهامی به اندازه نیم‌ثانیه به وجود می‌آید که این در عملکرد دنیای دیجیتال، بسیار زیاد است.

همچنین کشش ماه روی زمین، حرکت چرخشی آن را کندتر کرده است و به همین دلیل افزودن یک ثانیه کبیسه در سال ۲۰۲۰، مشکلات بیشتری را موجب شده است؛ بنابراین اکنون برای اولین‌بار به‌جای افزودن یک‌ثانیه کبیسه، باید یک ثانیه کم شود. در واقع استاندارد ساعت هماهنگ جهانی برای این‌که با چرخش زمین هماهنگ باشد، به جای جلو رفتن باید به اندازه یک ثانیه منتظر زمین بماند.

برخی از محققان با اشاره به پیش‌بینی وقوع خطا‌های محاسباتی ابزار‌های دیجیتال هنگام ورود به سال ۲۰۰۰ میلادی، این مشکل را با چالش آن سال که به (Y ۲ K) هم معروف است، مقایسه کردند. مشکل سال ۲۰۰۰، به وقایع مربوط به قالب‌بندی و ذخیره‌سازی داده‌های تقویم برای تاریخ‌های آغازشده از سال ۲۰۰۰ اشاره دارد. شرایطی که برای اولین بار برنامه‌نویسان کامپیوتری را به چالش کشیده بود. کاهش ثانیه کبیسه هم وضعیتی است که تاکنون با آن برخورد نکرده‌ایم و چالش‌برانگیز است.

تفاوت جزئی

بنابه گفته محققان، گرچه هزاران سال است که انسان ساعت‌های خود را با چرخش زمین تنظیم کرده است، از دست دادن ثانیه کبیسه، تاثیر چندانی روی مردم ندارد. درواقع بیشتر کشورها، بین تابستان و زمستان، اختلافی یک ساعته را تجربه می‌کنند و با وجود این‌که بسیار بیشتر از یک ثانیه کبیسه است، دچار مشکل نمی‌شوند.

علاوه‌بر آن، منجمان باید روش‌های ظریف‌تری برای هماهنگ‌سازی دو ساعت نجومی و استاندارد ساعت هماهنگ جهانی بیابند تا اگر اختلاف بین این دو ساعت چشمگیر شد، توانایی ما برای هماهنگ‌سازی آن‌ها بهتر از الان باشد.

برای مثال، وقتی اختلاف زمانی زیاد شد، کشور‌ها می‌توانند به‌طور موقت منطقه زمانی قانونی خود را یک ساعت تغییر دهند یا شاید بهتر باشد، درک خود از زمان را با توجه به موقعیت خورشید کاملا تغییر داده و خود را از آن جدا کنیم. زیرا کشور‌های مختلف، در زمان‌های مختلف روز و شب، خورشید را بالای سر خود می‌بینند، اما وقتی ما از استاندارد ساعت هماهنگ جهانی صحبت می‌کنیم، علم توجهی به زمان‌های محلی ندارد.

روزنامه جام جم 

نظر شما