ماروین جی واینبام(Marvin G Weinbaum)، استاد برجسته علوم سیاسی، در دانشگاه ایلینویز و مدیر مرکز مطالعات افغانستان و پاکستان مؤسسه خاورمیانه واشنگتن در آمریکا در یادداشتی که در وب‌سایت این مؤسسه منتشر شد، نوشت:

خروج پرسنل نظامی و کارکنان دیپلماتیک آمریکایی از کابل که وزنه‌ سنگینی بر روی دو دهه درگیری ایالات متحده در افغانستان بود، برای اکثر آمریکایی‌ها تسکین بزرگی به حساب می‌آید. ایالات متحده در نهایت از بار سنگین نظامی و مالی تلاش‌های ناموفق خود که برای تأمین و ساختن دولت دموکراتیک معیوبی متحمل شده بود، رها شد.

اکنون تصور می‌شود که سیاست‌گذاران آمریکایی آزادند که توجه و منابع خود را روی مسائل جهانی با ارزش استراتژیک‌ بیشتر متمرکز کنند. با وجود اینکه بسیاری از نحوه خروج ایالات متحده و سپردن افغان‌های وفادار به طالبان پشیمان بودند، اما احساس کردند که زمان آن رسیده که افغان‌ها خود شروع به حل مسائل خود کنند.

وعده‌‌هایی که عملی نشد!

یک سال پس از به دست گرفتن قدرت توسط طالبان، ایالات متحده نمی‌تواند از رویارویی طولانی خود با افغانستان دست بکشد. خروج ایالات متحده، بحران غذایی بزرگی برای کشوری که به‌طور مزمن نیاز به کمک‌های بشردوستانه بین‌المللی دارد، ایجاد کرد. در حالی که هنوز برخی از بدترین چیزها از قبیل گرسنگی دسته جمعی و فرار پناهندگان تاکنون ادامه داشته، اما تنها از طریق مداخله جامعه بین‌المللی که در آن ایالات متحده نقش اصلی را بر عهده گرفته است، از آنها جلوگیری شده است.

ایالات متحده با همکاری آژانس‌های بین‌المللی و سازمان‌های غیردولتی برای ارائه غذا و بسیاری از خدمات اولیه، رهبری همه کشورها را در کمک‌های بشردوستانه خود به عهده گرفت و بین اوت ۲۰۲۱ تا جولای ۲۰۲۲، ۷۷۴ میلیون دلار کمک مالی به افغانستان کرد.

به طور کلی توافق شده است که سریع‌ترین و مؤثرترین راه برای رسیدگی به بحران انسانی افغانستان، قرار دادن پول در دست مردم است. قطع کمک‌های مالی خارجی و مسدود کردن ذخایر مالی افغانستان، در پی تصرف قدرت توسط طالبان، اقتصاد کشوری را فلج کرد که به داشتن سه چهارم بودجه دولت توسط کمک‌کنندگان خارجی عادت کرده بود.

ایالات متحده برای کمک به رهایی افغانستان از بحران شدید نقدینگی در موقعیت خوبی قرار دارد. با وجود 7 میلیارد دلار از دارایی‌های افغانستان که در حال حاضر در بانک‌های ایالات متحده مسدود شده، آزادسازی آنها می‌تواند کمک بزرگی به افزایش سرمایه سیستم بانکی افغانستان و احیای اقتصاد این کشور کند.

برای یک دولت آمریکایی که متعهد به قرار دادن حقوق بشر در مرکز سیاست خارجی ایالات متحده است، نادیده گرفتن نقض حقوق بشر توسط رژیم طالبان که بسیار شبیه اقدامات قهقرایی دوره قبلی خود در قدرت بود ـ از سال 1996 تا 2001 ـ دشوار بوده است.

ایالات متحده یکی از حامیان قوی تحریم‌های بین‌المللی دولت کنونی کابل بوده که به رسمیت شناختن سیاسی و کمک مستقیم مالی و توسعه‌ای را رد کرده است. حکومت طالبان که ظاهراً در برابر انتقادات بین‌المللی نفوذناپذیر است، درخواست‌های رفع محدودیت‌های اجتماعی را به‌ویژه محدودیت‌هایی که برای تحصیل، لباس پوشیدن، اشتغال و مسافرت زنان اعمال می‌شود، نادیده گرفته و درخواست‌ها برای تشکیل یک دولت ملی فراگیر از لحاظ سیاسی و قومیتی را رد کرده است.

عدم کارایی تحریم علیه طالبان

در حالی که تحریم‌های بین‌المللی نتوانسته رفتار طالبان را تغییر دهد و بسیاری از کشورها از اجرای آنها چشم‌پوشی می‌کنند، می توان انتظار داشت که ایالات متحده حقوق بشر را به عنوان یک موضوع زنده نگه دارد.

تداوم حضور سازمان‌های تروریستی جهانی یک دلیل محرک آشکار برای افغانستان است که به عنوان یک نقطه کانونی برای ایالات متحده در آینده باقی بماند.

واشنگتن به دلیل خروج از کشور بدون کسب تأییدیه طالبان برای باقیماندن نیروی ضربتی ضد تروریسم و ​​با تکیه بر عملیات‌های موسوم به «over-the-horizo»(انجام عملیات از خارج از کشور) مورد انتقاد قرار گرفت. ایالات متحده با توانایی اخیر خود در ردیابی و کشتن ایمن الظواهری، رهبر القاعده، اکنون احساس می‌کند که در تصمیم خود محق بوده است.

اما مسلماً این موفقیت بیشتر از اینکه نشان‌دهنده ظرفیت حفظ شده ایالات متحده برای مقابله با تهدیدات تروریستی باشد نشانه‌ای از محدودیت‌های آن است. اینکه اولین عملیات از این دست پس از حمله هواپیمای بدون سرنشین سپتامبر گذشته که منجر به کشته شدن یک خانواده بی‌گناه شد و اینکه حمله الظواهری ماه‌ها برنامه‌ریزی دقیق را به خود اختصاص داد، نشان می‌دهد که عملیات از راه دور احتمالاً یک اقدام معمولی نیست.

در غیاب همکاری دولت طالبان، ایالات متحده مجبور است برای بازسازی دارایی‌های اطلاعاتی خود در افغانستان و تقویت مشارکت‌های ضد تروریسم خود در منطقه سرمایه‌گذاری کند.

در حالی که ایالات متحده وارد دومین سال با افغانستانی تحت حاکمیت طالبان می‌شود، آشکار شده که نوع تهدیدها و مشوق‌هایی که ابزار معمول دیپلماسی بین‌المللی است در مورد طالبان موفق نبوده است.

آنها عمدتاً از هنجارهای بین‌المللی سرپیچی کرده و به نظر می‌رسد مصمم هستند که حکومت موردنظر خود را بر کشور تحمیل کنند. با توجه به اینکه افغانستان از بسیاری جهات حافظ جامعه جهانی و نگرانی امنیتی برای منطقه و فراتر از آن است، ممکن است مدتی طول بکشد تا ایالات متحده واقعاً بتواند این کشور را ترک کند.