آبله میمونی، یک بیماری ویروسی است که از حیوانات به انسان منتقل می شود. با علائم بسیار شبیه به آنچه در گذشته در بیماران مبتلا به آبله دیده میشد. در سال ۱۹۸۰ خبر ریشه کنی آبله متعاقب واکسیناسیون همگانی، باعث توقف واکسن علیه این ویروس گردید. اما اخیراً نوعی جدیدی از این ویروس به نام آبله میمونی گزارش شده است. ویروس آبله میمونی یک ویروس دارای DNA دو رشتهای پوششدار است که از خانواده ارتوپاکس ویروس میباشد. این ویروس بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی عمدتاً در مرکز و غرب آفریقا به عنوان یک بیماری بومی شایع است و در گونه های مختلف جانوری مثل سنجابها، موشهای صحرایی و میمونها دیده میشود. اخیراً این بیماری در افراد خارج از آفریقا به دلیل سفرهای بین المللی و یا صادرات حیوانات به کشورهای دیگر مثل آمریکا، سنگاپور و بریتانیا مشاهده شده است.
علائم بالینی
علائم بالینی آبله میمونی بسیار خفیف تراز علائم آبله میباشد. دوره کمون یعنی فاصله زمانی بین ابتلا تا بروز علائم معمولاً بین ۷ تا ۱۴ روز طول میکشد و علائم اولیه به صورت علائم زکام یا سرماخوردگی شامل بدن درد، سردرد، خستگی و تب شروع میشود. سایر علائم آبله میمونی شامل؛ تورم غدههای لنفاوی، لرز، کمر درد، خستگی و ضعف مفرط میباشد. در عرض یک تا سه روز بعد از بروز تب و علائم اولیه، بیمار دچار راش یا بثورات پوستی میشود که غالباً از صورت شروع شده و به سایر مناطق بدن و کف دست و پا گسترش مییابد. مهمترین وجه افتراق آبله و آبله میمونی این است که در آبله میمونی، تورم غده لنفاوی یا لنفادنوپاتی دیده میشود که در آبله مرغان یا آبله این مسئله دیده نشده است. مشخصه بثورات این آبله با آبله مرغان و سایر ویروسهای رایج این است که ضایعات این بیماری به صورت یک شکل و یکسان میباشد. در حالی که در آبله مرغان ضایعات از همه نوع در یک زمان دیده می شود.
روش انتقال بیماری
این ویروس از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده و تماس با لباسها و ملحفه آلوده به ترشحات ویروس و ترشحات بدن پخش میشود. همچنین ویروس میتواند از طریق نیش یا خراش حیوان آلوده نیز به انسان منتقل گردد. در آبله میمونی بیشترین انتقال از طریق تماس مستقیم با ضایعات پوستی یا مایعات بدن میباشد. تماس انتقال از طریق ترشحات تنفسی، در تماسهای نزدیک چهره به چهره ممکن است، اتفاق بیفتد. علاوه بر این انتقال از طریق تماس جنسی نیز در رابطه با این ویروس مورد تردید است.
// ببینید: بیماری وبا چیست و چگونه منتقل می شود؟ \\
عوارض بیماری
در بیشتر موارد علائم آبله میمونی به صورت خود به خود در عرض چند روز تا چند هفته از بین میروند. اما در کودکان، نوزادان، افراد مبتلا به نقص ایمنی و بیماریهای زمینهای ممکن است در معرض خطر علائم جدی و مرگ ناشی از آبله میمونی باشند. عفونتهای ثانویه پوستی پنومونی و عفونتهای چشمی که میتواند منجر به از دست دادن بینایی شود، از عوارض این بیماری میباشند. در حدود ۳ تا ۶ درصد مرگ و میر نیز در مبتلایان به این بیماری نیز دیده شده که اغلب کودکان و افراد دارای نقص ایمنی بودهاند.
پیشگیری
آبله میمونی به واکسن small pox آبله مرغان جواب میدهد. به خاطر اینکه، این ویروسها شبیه یکدیگر هستند. اما مشکلی که وجود دارد، این است که افرادی که تا قبل از ۱۹۸۰ به دنیا آمدند، در برابر این ویروس واکسینه هستند. اما متولدین بعد از آن، به خاطر ریشه کنی آبله دیگر واکسیناسیون به شکل عمومی برای آن انجام نشده است و افراد جوانتر در مقابل این بیماری ایمنی ندارند.
درمان آبله میمونی
درمان اختصاصی برای آبله میمونی وجود ندارد و درمانها بیشتر به صورت درمانهای نگهدارنده کنترل آب و الکترولیتهای بدن، کنترل تب، پیشگیری از عفونت ثانویه، درمان بیماری زمینهای و نقص ایمنی میباشد. مطالعات قبلی نشان داده است که واکسن آبله میتواند تا ۸۵ درصد از ابتلا به آبله میمون پیشگیری کند. اگر تا ۴ روز بعد از در معرض قرار گرفتن، شخص واکسن آبله دریافت کنند، از ابتلا به آبله میمونی پیشگیری میشود. اگر بین ۴ تا ۱۴ روز بعد از در معرض قرار گرفتن، واکسن دریافت شود، ابتلا رخ داده اما شدت علائم کم میشود. واکسن آبله امروز در اغلب کشورها رایج نیست و نیاز است که کشورها برای موارد ضروری به تعداد لازم واکسن را تهیه کنند.
راهکارها برای کنترل آبله میمونی
1) شناسایی و ایزوله فوری مبتلایان؛
2)شناسایی و ایزوله افراد در تماس با فرد مبتلا؛
3) واکسیناسیون آبله طی چهار روز از اول بعد از تماس.
سخن پایانی
سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که گسترش شروع آبله در بیش از ۷۰ کشور یک وضعیت فوق العاده اضطراری است، همه کشورها باید تمهیدات لازم برای مقابله با آن را در اختیار داشته باشند. اگرچه آبله میمونیها سال است که بخشی از مرکز و غرب آفریقا را درگیر کرده است، اما از ماه مه امسال دهها مورد در اروپا آمریکای شمالی و کشورهای دیگر شناسایی شد و اعلام وضعیت اضطراری جهانی به این معنی است که شروع آبله میمونی یک رویداد فوق العاده است و میتواند به کشورهای بیشتری سرایت کند و نیاز به واکنش هماهنگی جهانی دارد. در ایران نیز با توجه به اینکه هنوز کرونا به پایان نرسیده است، شناسایی قرنطینه و درمان موارد احتمالی برای جلوگیری از شیوع یک بیماری مسری دیگر ضروری به نظر میرسد. همچنین اکنون مراکز درمان در منزل با توجه به برخوردار شدن از تیمهای بزرگ پزشکی و انواع متخصصین و توانایی بالا در مواردی مانند تزریقات در منزل میتوانند در بالابردن سطح بهداشت و سلامت جامعه مفید و موثر باشند.
نظر شما