به گزارش شفاف، اخیراً در نقاطی از شهر تهران بیلبوردها یا محتواهای تبلیغاتی دیده شد که سوژه آن افراد مشهور و به اصطلاح شاخ های مجازی هستند.

شاید این کار به خودی خود منفی نباشد؛ اما به نظر می‌رسد سازوکار محکمی برای انتخاب این سوژه‌ها وجود ندارد. بیلبوردهای شهری از ابزارهای تبلیغاتی موثر در توجیه و اقناع افکار عمومی هستند.

به گفته دکتر امیدعلی مسعودی استاد ارتباطات دانشگاه، این ابزارها که در معرض تماشای همه افراد قرار دارند با روش‌های تبلیغاتی مخصوص خود روی مخاطب تاثیر گذاشته و اساساً نگرش او را نسبت به موضوعی خاص تغییر می‌دهند یا تقویت می‌کنند. به بیانی دیگر بیلبوردهای تبلیغاتی مانند دیگر ابزارهای رسانه ای با استفاده از قدرت اثرگذاری خود در فرهنگسازی و تقویت و تضعیف ارزش‌ها اثر شگرفی دارند. با این وصف، ابزار انتشار این ارزش‌ها باید افرادی سنجیده و موثر باشند و لزوماً فعالیت گسترده در فضای مجازی ادله محکمی برای استفاده از  تصویر آنان در سطح شهر نیست.

نظر به بند ۱۰ ماده شش قانون مطبوعات و نظر به شأن و جایگاه هنرمندان و ورزشکاران کشور، کماکان بهره گیری ابزاری از عکس‌های ایشان در تبلیغ کالا‌ها ممنوع هست.

به گفته دکتر مجید رضائیان  استاد جامعه شناسی دانشگاه،گروه های مرجع تاثیر بسزایی بر رفتارها و تمایلات افراد دارند. در گذشته نه چندان دور افراد برای انتخاب گروه مرجع متناسب با سن خود، والدین، مربیان، گروه همآلان و چهره های پر آوازه مانند دانشمندن، ورزشکاران، هنرمندان و نظایر آن را به عنوان گروه مرجع انتخاب می‎کردند. در حال حاضر با گسترش فضای مجازی و اقبال عمومی به ویژه در نسل جوان نسبت به آن سخن از گروه مرجع جدیدی به میان آمده است.

این گروه شامل افرادی که صرفا به سبب انجام اقداماتی برای جلب توجه دیگران، شهرت یافته و شناسایی شده اند بدون آنکه دارای ویژگی های بارزی از قبیل آنچه درباره گروه های مرجع دیگر اننتظار میرود، باشد. از جمله نکاتی که بر اهمیت این موضوع افزوده است،  استفاده از الگوی مرجع یاد شده که از آن شاخ مجازی یاد می‌شود، در تبلیغات بازرگانی به ویژه در بیلبوردهای سطح شهر هست که به هر ترتیب به تبلیغ این گروه و ترویج رفتارهای آنها در سطح جامعه می انجامد. اقدامی که فاصله گرفتن از هنجارهای اجتماعی از مهم ترین پیامدهای آن است. 

انتشار این قانون تا چند سال پیش مانع حضور تعداد زیادی از چهره‌ها در تبلیغات می‌شد؛ البته که صدای اعتراض خیلی از کسانی که از این راه درآمد زیادی کسب کرده‌اند را هم درآورد. به همین دلیل، مدتی بعد با رفع ممنوعیت حضور ستارگان در تبلیغات شاهد حضور شمار بیشتری از چهره‌ها در تبلیغات بودیم. در سال‌های اخیر با فراگیرتر شدن شبکه‌های مجازی و به ویژه اینستاگرام افراد به عنوان شاخ‌های مجازی نیز راه به بیلبورد‌های شهری باز کرده‌اند.

افرادی که فعالیتشان در فضای مجازی نیز توسط افکار عمومی رد شده و منزجزکننده است اما گویا به مذاق مسئولان تبلیغات شهری خوش آمده‌اند.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان