به گزارش خبرنگار ایکنا، اولین نشست خبری سید عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به مناسبت هفته میراث فرهنگی، اول خرداد در موزه ملی ایران برگزار شد.

ترویج و تبلیغ میراث فرهنگی می‌تواند مایه وحدت و هویت‌یابی باشد

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در این نشست بیان کرد: میراث فرهنگی ناملموس ما که از گذشته در پندار، کردار و گفتار نیک ترجمه شده بهترین ترجمه بر آیات قرآن است که ایمان و عمل صالح را محور می‌داند. این موضوعات در سابقه فکری و ایدئولوژیک این ملت در طول هزاران سال نهادینه شده است. باید از این فرصت استفاده کرد تا این واقعیت هرچه بیشتر در این بخش شناسایی و معرفی شود.

وی ادامه داد: در دورانی که از دستاوردهای منفی رسانه‌های نوین کوبیدن بر طبل بی‌هویتی‌‌ها است این هویت شناسی، ترویج و تبلیغ میراث فرهنگی می‌تواند برای همه مردم به خصوص جوانان مایه وحدت، انسجام و هویت‌یابی باشد.

ضرغامی تصریح کرد: ما ملت مولد و آپلود بودیم در صورتی که در طول این سال‌ها ما را ملت دانلود کرده‌اند که این خیلی بد است و بدین معنا است که میراث‌داران خوبی نبودیم. به همین دلیل وقتی در مهم‌ترین موضوعات در موتور جست‌وجو یک جست‌وجوی ساده می‌کنیم، کم‌تر متن و مقاله عمیق تحقیقی پیدا می‌کنیم که از آن بتوان استفاده کرد.

وی در گزارشی از عملکرد 9 ماهه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت:‌ اولین کاری که در دوران آغاز کار شروع کردیم، نظام مسائل حوزه میراث فرهنگی است. با تفکیک همه جانبه مهم‌ترین مسائل میراث فرهنگی، مسائلی که نمی‌گذارد میراث فرهنگی جایگاه خود را پیدا کند در کنار نکات قوت احصاء شده است. 22 مورد احصاء و در سه بخش تقسیم کردیم و یک‌یک مسائل را بررسی و راه‌های حل مسائل میراث فرهنگی را با جلسات متعدد کارشناسان تحلیل کردیم.

وزیر میراث فرهنگی اظهار کرد: برخی تصور می‌کنند حفاظت از میراث فرهنگی این است که اگر مشکلی وجود دارد، مردم آن میراث را نبینند. اگر قرار بود که مردم میراث فرهنگی را نبینند، باید آن را دفن می‌کردیم پس چرا کاوش کرده و بیرون آوردیم؟ میراث فرهنگی باید در دسترس باشد. پدیده‌ای به نام مخزن داریم که به آن کمتر توجه شده است.

ضرغامی گفت: در هفته گذشته تفاهم‌نامه‌هایی با سازمان اوقاف و امور خیریه و فرماندهی نیروی انتظامی صورت گرفت و فردا هم تفاهم‌نامه‌ای با بنیاد مسکن امضا خواهیم کرد. این تفاهم‌نامه در خصوص بخش مرمت آثار میراث فرهنگی در روستاها است که نمونه‌های کوچکی از مشکلات زیرساختی است که در میراث فرهنگی وجود دارد و باید کمک کنیم تا برطرف شد. طی جلساتی که با وزیر بنیاد مسکن داشتیم، تبیین شد که یکی از وظایف آنها در روستاها در کنار ساخت خانه روستایی، باید اختصاص بخشی از اعتبارات برای میراث فرهنگی باشد.

بخشی عظیمی از میراث فرهنگی وقف است

وی اظهار کرد: بخشی عظیمی از میراث فرهنگی ما وقف است. شاید تصور می‌شد که سازمان اوقاف هیچ مسئولیتی ندارد درصورتی که اینطور نیست. نگه‌داشتن اصل موقوفه جزء وظایف اصلی خود سازمان اوقاف است. طی تفاهم‌نامه‌ای که با سازمان اوقاف و امور خیریه امضاء کردیم، قرار بر این شد با پول اوقاف بناهای تاریخی موقوفه مرمت شود.

ضرغامی تأکید کرد: نگاه تحولی در وهله اول انسجام در تفکری است که نسبت به میراث فرهنگی داریم و بر این اساس، با هماهنگی همه نهادها می‌توانیم کارهای مؤثر انجام دهیم.

وی تصریح کرد: حوزه میراث فرهنگی یک حوزه کاملاً تخصصی است البته مسائل عمومی و بین رشته‌ای آن مشخص است. از فعالان میراث فرهنگی تقاضا دارم تا در حوزه‌ میراث فرهنگی با تأمل و تدبر بیشتر وارد موضوعات شوند. بگذارید آزاداندیشی در میراث فرهنگی نهادینه شود. ما به همه اشکال می‌گیریم که چرا نمی‌گذاریم همه حرف بزنند. نگاه‌های کارشناسی نباید سانسور شود. فضای آزاداندیشی، گفت‌وگو و چند صدایی نیاز امروز فضای میراث فرهنگی است.

ضرغامی ادامه داد: نگاه ملی باید انسجام پیدا کند. مهم‌ترین وظیفه ما حفاظت از میراث فرهنگی است. این حفاظت را لایه به لایه تعریف کردیم و برای لایه‌های مختلف دنبال شرایط و امکاناتی هستیم تا به نحوی مطلوب آن را انجام دهیم. بخشی از این مسائل مربوط به حفاظت فیزیکی و عمرانی است که باید به لحاظ فیزیکی حفظ و ترمیم شوند.

وزیر میراث فرهنگی خبر داد: موزه‌ها و نمایشگاه‌های استانی میزبان آثار مخزن و آثاری که تا به حال دیده نشده‌اند، خواهد بود. همچنین تبادل اشیاء تاریخی و فرهنگی بین کشورها که از قبل هم بوده، با جدیت بیشتر شروع کردیم.

ضرغامی با بیان اینکه من 10 سال رئیس رسانه ملی بودم و از میراث فرهنگی غفلت داشتم گفت: امروز سعی می‌کنم به مدیران همفکر خودمان در رسانه بگویم که میراث فرهنگی بسیار مهم است و نباید ما غفلت کنیم. نگاه‌ها باید یکی شود تا به میراث فرهنگی آنطور که لازم است پرداخته شود و پس از حفظ بتوانیم آن پیام را عرضه کنیم. یکی از وظایف راهنمایان موزه‌ها این است که این پیام‌ها را به درستی تفسیر کنند به نحوی که بازدیدکننده نکاتی را از آن موزه یاد بگیرد.

وی افزود: موزه‌های خصوصی، استانی و عمومی در اولویت ماست. ما اگر 760 موزه داریم، حدود 500 تا از آنها موزه‌های خصوصی و عمومی هستند و تنها 260 موزه برای میراث فرهنگی است. بنیاد مستضعفان تا الان سه موزه بسیار خوب افتتاح کرده است که جا دارد از مدیریت این سازمان برای اعتباراتی که برای این موضوع تخصیص دادند، تشکر می‌کنم.

ضرغامی با بیان اینکه حفاظت و مرمت آثار میراث فرهنگ هزینه‌هایی دارد، گفت: این هزینه‌ها را ما حتماً می‌دهیم. به لحاظ قانونی مشکلاتی بود که مردم نمی‌توانستند کمک‌های مالی خود را به میراث فرهنگی هدیه کنند اما بعد از مصوبه دو هفته پیش دولت این مشکل حل شد.

داربست مسجد امام میدان نقش جهان برداشته می‌شود

وی ادامه داد: در اساسنامه صندوق احیا و توسعه که منابع مالی صندوق را می‌دهد، از هفت منبع مالی صندوق، کمک‌های مردمی است. ما در تخصیص صددرصدی و رعایت قانون در دریافت پول مردم مشکل داشتیم که این مشکلات حقوقی رفع شد. بنابراین ما می‌توانیم انجمن خیرین میراث فرهنگی را تشکیل دهیم. اساسنامه این انجمن نوشته و هیئت‌امنای آن انتخاب شده است. ما باید زمینه جذب کمک‌های مردمی در داخل و خارج از کشور را به صورت ریالی و ارزی فراهم کنیم. برخی از مردم در خارج از کشور هستند که می‌خواهند به میراث فرهنگی ایران کمک کنند، چه اشکالی دارد که بتوان این کمک‌ها را جذب کرد.

ضرغامی گفت: بعد از ۱۰ سال داربست مسجد امام در میدان نقش جهان برداشته می‌شود. خیلی از مناره‌ها و بناها در کشور هم همین‌طور است‌. این اتفاق در هفته میراث فرهنگی می‌افتد. در قسمت اکتشاف بدون حفاری پروژه‌هایی در حال اجرا است. در حرکت جدیدی تحت عنوان متاورس که امروز در حال مسلط شدن بر بخش بزرگی از فعالیت‌های دنیا است، کارهای خوبی انجام گرفته است که در این حوزه حرف برای گفتن داریم که بعداً ابعاد آن را بیان می‌کنیم.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بیان کرد: در سفر به مازندران از روی پل ورسک عبور کردم و این پل که ساخته دانمارکی‌ها است را دیدم. بعد از 85 سال از ساخت این پل هنوز قطار از روی آن رد می‌شود و یک پل زیبا است. کسی فکر نکند اگر گفته می‌شود ورسک الان اتفاق خاصی می‌افتد؛ بله در دوران حکومت قبل این پل ساخته شده ولی یک اثر تاریخی باید ذکر شود و هیچ اشکالی ندارد. من آمده‌ام که این موضوعات را بر هم بزنم؛ هزینه دارد و هزینه آن را هم داده‌ایم. نگاه باید یک نگاه درست مبنی بر میراث فرهنگی باشد.

در ادامه این نشست خبرنگاران سؤالات خود را از وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی پرسیدند.

نمایندگان خودشان در مورد طرح مجلس توضیح دهند

ضرغامی در پاسخ به سؤالات یکی از خبرنگاران مبنی بر سانسورهای تاریخی که سبب حذف برخی نمادها مثل شیر و خورشید شده، درحالی‌که این نماد تاریخی است، گفت: استفاده از هر نمادی که جنبه تاریخی دارد، اشکالی ندارد.

وی درباره ضرورت معرفی مکان‌های تاریخی، گفت: نصب تابلو در نزدیکی مسیر تخت جمشید تا همین دو هفته پیش ممنوع بود، چون جاده‌ها را فروخته‌اند. اگر تابلو بزنیم می‌گویند جاده صاحب دارد. این محدودیت از نصب تابلو تا سرویس بهداشتی و خدمات تکمیلی در نزدیکی پایگاه‌ها در کنار جاده‌ها وجود دارد، اما این مشکل با همراهی وزیر راه و دیگر پیگیری‌ها حل شده است.

ضرغامی در پاسخ به سؤالی درباره قاچاقچیان و حفاری‌ها بیان کرد: حفاری‌های غیرمجاز مسئله مهمی است ولی چون ما نیروی فرهنگی هستیم باید کار فرهنگی کنیم که می‌تواند مؤثر باشد. طرح این مسئله هم نفی برخورد قانونی نیست و موارد قانونی باید پیگیری شود.

وی درباره سکوت دستگاه‌ها در برابر مقررات و قوانین میراث فرهنگی نیز گفت: بعضی از قوانین مسکوت مانده است. سعی شده تا در شرح وظایف وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی که تا یکی دو روز دیگر به دولت ارائه می‌شود، این خلأهای قانونی رفع شود.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی درباره فصل الخطابش در مورد طرح مجلس، اظهار کرد: درباره این طرح یک بار اعلام شده و معاون میراث فرهنگی نیز نامه مفصلی برای مجلس نوشته و اشکالات در ۸ بند اعلام شده و تأکید هم شد که وزارت ما در جریان محتوا و ارائه این طرح برای ثبت در مجلس قرار نگرفته است. روند به گونه‌ای است که با هماهنگی بین دولت و مجلس طرح‌ها ارائه می‌شود، اینکه چه سیری اتفاق افتاده که بدون اطلاع ما این طرح به مجلس داده شده باید خودشان توضیح دهند. طرح مجلس از نظر ما اشکالاتی داشت. بعد هم تعدادی از نمایندگان مجلس یک نامه به من نوشتند و اعلام کردند با توجه به قانون وزارتخانه، از پیگیری این طرح انصراف می‌دهند. 

وی همچنین درباره دلیل وقوع تخریب‌های گسترده در محوطه‌های باستانی با وجود اشاره‌ای که به استفاده از مدیران متخصص داشته است، گفت: یکی از کارهای وزارتخانه این است که جدی با تخریب آثار مخالفت کند. در سمنان جایی را دیدم که به همه دوره‌های تاریخی مربوط می‌شد اما محل تجمع معتادان شده بود. از طرفی هم شهرداری برای یک رستوران تیرآهن‌ها را در آن محوطه تاریخی گذاشته بود. کسی هم تا حالا حرف نزده است. یا وقتی از شمس‌العماره بازدید کردم، متوجه ساخت یک ساختمان بلند شدم.‌ متأسفانه در کشور به خاطر برخی مداخلات اصحاب قدرت و ثروت و بی‌توجهی‌ها، آثار را تخریب کرده‌اند.

به جز اسرائیل خط قرمزی برای سرمایه‌گذاران خارجی نداریم

وی در ادامه در پاسخ به سؤالی درباره سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه‌های میراث و گردشگری در این دولت، گفت: هیچ محدودیتی برای سرمایه‌گذاری به ویژه در جاذبه‌های تکمیلی وجود ندارد. شنبه هم با مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاران ترکیه ملاقات داشتم که محل‌هایی برای سرمایه‌گذاری به خاطر علاقه به اردبیل و شیخ صفی انتخاب کرده‌اند. همه گونه همکاری با آن‌ها از نظر مجوزها انجام می‌شود. در این باره خط قرمز نداریم، جز رژیم صهیونیستی هیچ محدودیتی برای سرمایه‌گذاری دیگر کشورها در ایران نداریم.

وی افزود: بخشی از کسانی که می‌خواهند سرمایه‌گذاری کلان خاص انجام دهند نیز از کشورهای خارجی هستند. در این رابطه با قطری‌ها ملاقات داشتم که محل‌هایی را مد نظر دارند. به هر حال برای سرمایه‌گذاری مراحل قانونی داریم، و بنا داریم موانع را از بین ببریم.

ضرغامی در ادامه این نشست خبری که حدود دو ساعت و نیم طول کشید، گفت:‌ من در چهار دولت پیوسته و مستمر عضو دولت بودم، هنوز شخصی را سراغ ندارم که حتی سه دولت پیوسته را تجربه کرده باشد. بنابراین یکی از وظایفی که احساس می‌کنم باید انجام دهم، برخورد فعال در دولت و انتقال تجربیات گذشته‌ام است. از آقای رئیسی تشکر می‌کنم که هر وقت مطلبی را براساس یک تجربه مطرح کردم، با جدیت قبول و همراهی کردند. ما سعی می‌کنیم قانون را در بعضی از حوزه‌ها تغییر دهیم تا هر شخصی که می‌آید مسیر برایش همراه شود.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در پاسخ به درخواست برخی کارشناسان حوزه میراث فرهنگی درباره رسانه‌ای شدن پیش‌نویس قانون شرح وظایف این وزارتخانه و برنامه هفتم توسعه که از سوی یکی از خبرنگاران مطرح شد، گفت: با این موضوع موافقم، اما پس از آن‌که این قانون از مرحله دولت عبور کرد و مسائل آن حل شد و به عنوان لایحه به مجلس ارائه شد، چاپ می‌شود و در اختیار دیگران قرار می‌گیرد که می‌توان اصلاحات و نظرات را دریافت کرد. مجلس هم اصولاً موشکافانه نسبت به لوایح برخورد می‌کند. البته الان هم می‌شود این کار را کرد، اما تجربه نشان داده اگر بحث‌های کارشناسی زمان ببرد، کار در کمیسیون‌های دولت دچار مشکل می‌شود.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سپس درباره تعطیلی و برگزار نشدن شوراهای عالی در حوزه میراث فرهنگی گفت:‌ ما در این مملکت چیزهایی را تصویب می‌کنیم و شوراهای عالی برجسته داریم که هیچ‌کاری نمی‌کنند و بسیار ناکارآمد هستند. بعضی از این شوراهای عالی مفت هم نمی‌ارزد. من بارها تصمیم گرفتم شورای عالی میراث فرهنگی را منحل کنم زیرا اصلاً مشکل ما را حل نمی‌کند و مشکلات در جای دیگر در حال حل شدن است. آقای رئیس‌جمهور در ۳۰ شورا مسئولیت دارد که خیلی از آن‌ها فقط معطل تشکیل جلسه با رئیس‌جمهور هستند. در دولت قبل بسیاری از این شوراها تشکیل نشده است. خیلی‌هایشان هم مأموریت فرمایشی دارند. در شورای عالی میراث هم همین‌طور است. آقایانی که سالی پنج دقیقه به جلسه می‌آیند، چگونه می‌توانند در جریان موضوعات میراث فرهنگی باشند؟ فکر می‌کنم روشی که انتخاب کردیم و مورد با مورد با دستگاه‌ها مسائل را حل می‌کنیم، کاربردی‌تر است. چیزی به نام شورای عالی میراث فرهنگی را تا این لحظه قبول ندارم و اصلاً کارایی نداشته است.

ایران فوبیا مسئله‌ جدی ما است

ضرغامی سپس درباره تغییر رویکردها به ویژه در حوزه گردشگری، بیان کرد:‌ معتقدم تغییر نگاه صورت گرفته، اما هنوز راه زیادی در پیش داریم. نگاه باید جامع‌تر باشد. ایران فوبیا مسئله‌ جدی ما است. ما نمونه‌های خوبی برای مقابله با ایران‌‌هراسی داریم؛ در کشور جمهوری اسلامی ایران برای مرمت کلیساها بودجه گذاشته‌ شده است کنسرت سالار عقیلی در باغ شازده کرمان با سیل جمعیت برگزار شد. البته عکس آن هم اتفاق می‌افتد مثل بی‌توجهی در ماجرای حضور زنان در ورزشگاه. الان هم برای بازی‌های قطر ایران‌‌هراسی را شروع کرده‌اند.