گروه اجتماعی/

این روزها بازار فروش کالاها و خدمات به لطفِ گسترشِ شبکه‌های اجتماعی نظیرِ اینستاگرام و تلگرام به شدت داغ است و خریداران و فروشندگان زیادی، فارغ از اینکه چقدر از هم دور باشند و بدون آنکه حتی یکبار از نزدیک با یکدیگر ملاقات داشته باشند از طریق اینترنت به یکدیگر وصل شده و به خرید و فروش کالا و خدمات می‌پردازند.

این اتفاق گرچه در دنیای ماشینی امروز یک مزیت بسیار مهم بشمار رفته و با وصل کردنِ مستقیمِ تولیدکننده و یا فروشنده به خریدار، دست واسطه‌ها و بعبارتی سوداگران را از این چرخه کوتاه می‌کند، اما خریدهای اینترنتی به همان اندازه که می‌تواند لذتبخش باشد، به همان میزان نیز در صورتِ اهمال‌کاری و غفلتِ خریدار می‌تواند راه را برای کلاهبرداری اینترنتی از سوی فروشندگان قلابی باز کند.
به طور کلی هر فعل خلاف قانون که در فضای اینترنت و یا توسط رایانه انجام شود و آسیب مادی یا معنوی ایجاد کند جرم آنلاین خواهد بود. این جرایم ممکن است به شکل مستقیم با رایانه یا تلفن همراه انجام شود مانند فیشینگ و یا دسترسی غیرمجاز به اطلاعات. یکی از رایج‌ترین جرایم آنلاین، کلاهبرداری اینترنتی است.
این روزها آمار کلاهبرداری اینترنتی رو به افزایش است و مال، امنیت و آبروی افراد را تهدید می‌کند. مهم‌ترین راه پیشگیری از وقوع این جرایم، آموزش افراد و افزایش اطلاعات کاربران فضای مجازی است. اما اگر کسی قربانی این جرایم شد، برای احقاق حق باید به وکیل کلاهبرداری مراجعه کند. وکیل کلاهبرداری شخصی است که در خصوص جرایمی مانند کلاهبرداری اینترنتی تخصص و تجربه کافی دارد و می‌تواند به تسهیل و تسریع روند پیگیری پرونده قربانیان کمک کند.
کلاهبرداری اینترنتی انواع مختلفی دارد که از آن جمله می‌توان از اسکیمر، فیشینگ، کلاهبرداری نیجریه‌ای، سرقت اطلاعات و خالی کردن حساب افراد
نام برد.

چه جرائمی جزء کلاهبرداری اینترنتی محسوب می‌شود؟
کلاهبرداری زمانی محقق می‌شود که شخصی با استفاده از وسایل متقلبانه شخصی را فریب بدهد و مال او را ببرد.
برای تحقق این جرم حتما باید میان وسایل متقلبانه به کار گرفته شده و فریب خوردن مال باخته رابطه وجود داشته باشد. لازم به ذکر است که کلاهبرداری سنتی با کلاهبرداری اینترنتی تفاوت دارد. در کلاهبرداری اینترنتی کلاهبردار با تغییراتی در سامانه اینترنتی و در فضای آنلاین، مالی را می‌برد و حتی ممکن است بدون اطلاع مال‌باخته کلاهبرداری انجام شود. در کلاهبرداری اینترنتی کلاهبردار با وارد کردن داده‌ها، تغییر یا محو داده‌ها، ایجاد یا متوقف کردن داده‌ها و مختل کردن سامانه و یا سایر موارد، مال فرد دیگری را تصاحب می‌کند. در قانون جرائم رایانه‌ای و قانون تجارت الکترونیک مصادیق کلاهبرداری رایانه‌ای ذکر شده است و مجرم باید علاوه بر رد مال به صاحب آن، یک تا پنج سال حبس یا جزای نقدی بیست میلیون ریال یا هردو را متحمل شود.

موارد تمثیلی جرم کلاهبرداری اینترنتی:
وارد کردن اطلاعات به سیستم برای کلاهبرداری، محو و از بین بردن اطلاعات و داده‌ها در سیستم، ایجاد اطلاعاتی که حقیقی نیستند و اطلاعات غیرواقعی یا غیرمجاز هستند، متوقف کردن جریان دسترسی به سیستم و اطلاعات و قطع دسترسی و ایجاد وقفه در سیستم، ایجاد اختلال در سامانه و کسب منفعت از این اختلال از جمله مصادیق مجرمانه اینترنتی و الکترونیکی هستند.

نحوه شکایت و رسیدگی به کلاهبرداری اینترنتی
بعد از برخورد با کلاهبرداری اینترنتی، «مال‌باخته» باید به دادسرای جرائم رایانه‌ای مراجعه کند. در دادسرا پرونده تشکیل و به جریان می‌افتد و به پلیس فتا یا همان پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات، ارجاع داده می‌شود. پلیس فتا به کلاهبرداری اینترنتی و جعل اینترنتی یا سرقت و هک و یا سایر جرائم اینترنتی رسیدگی می‌کند و وظیفه تامین امنیت در فضای رایانه‌ای را به عهده دارد.
همچنین مالباخته می‌تواند با مراجعه به سایت اینترنتی پلیس فتا، از طریق گزینه ارتباطات مردمی وارد صفحه‌ای شده و در آنجا برای وارد کردن مشخصات و اطلاعات هویتی خود اقدام کند تا پلیس فتا برای پیگیری مساله با او تماس حاصل کند. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی نیز از دیگر راه‌های معمولِ رسیدگی به این دسته از جرائم است.

مشاوره و وکیل امور کلاهبردار کیست؟
مشاور و وکیل امور کلاهبرداری اینترنتی وکیل یا مشاور حقوقی است که نسبت به قوانین جرایم رایانه‌ای و روند رسیدگی به پرونده‌های مربوطه و از جمله پرونده‌های کلاهبرداری اینترنتی تسلط کامل دارد. بهترین وکیل کلاهبرداری اینترنتی معمولا در این حوزه تجربه و دانش کافی دارد.
وکالت یکی از رشته‌ها و شغل‌های محبوب در زمینه خدمات اجتماعی و حقوقی است. یکی از شاخه‌های این شغل، وکالت کلاهبرداری است. یک وکیل کلاهبرداری می‌بایست به طور کامل روی مقررات مربوط به پرونده‌های کیفری کلاهبرداری تسلط داشته باشد و بتواند سوء نیت‌های مجرمانه را به اثبات برساند.
به همین دلیل انتخاب یک وکیل مناسب برای پرونده‌های کلاهبرداری اهمیت زیادی دارد. وکیلی باید انتخاب شود که بر تمامی ماده‌ها و قوانین مسلط باشد و بتواند کلاهبرداری‌های مختلف را به اثبات برساند. تجربه وکیل متخصص کلاهبرداری در این زمینه اهمیت دارد. به طور مثال ممکن است پرونده به یک فرد کم‌سابقه داده شود و پرونده روند صحیح و مورد انتظار را طی نکند.

وظایف وکیلِ کلاهبرداری
وکیل کلاهبرداری وظیفه دارد که پرونده‌های مرتبط با کلاهبرداری را پیگیری کند و لازم است که دانش و تخصص زیادی در این حوزه داشته باشد. این مورد حقوقی بسیار گسترده است؛ به همین دلیل باید در زمینه انتخاب یک وکیل کلاهبرداری دقت زیادی کرد تا کارها به خوبی پیش برود.
در این زمینه می‌توان فعالیت‌های متنوعی انجام داد. به طور مثال انحصار وراثت، جعل سند، ثبت املاک، معامله معارض، فروش ارز و… در این زمینه است. در واقع وکیل جعل سند در این زمینه‌ها پرونده‌هایی را قبول می‌کند و روی آن‌ها کار می‌کند تا به نتیجه موردنظر در پرونده برسد.
سایر وظایف یک وکیل کلاهبرداری شامل وکالت در حوزه جرم کلاهبرداری، داشتن تسلط روی حقوق و قوانین و توانایی اثبات ادعای موکل است. وی باید با موکل خود صحبت کند و به او مشاوره دهد تا به یک راه‌حل مناسب برسند. یک وکیل باید در زمینه جرم و جرم‌شناسی هم تخصص داشته باشد و بتواند به خوبی از عهده اثبات ادعای موکل بربیاید. البته این توانایی با قبول پرونده‌های مختلف و کار زیاد در این حوزه به دست می‌آید.
در اکثر مواقعی که یک مورد کلاهبرداری وجود دارد، باید از یک وکیل معتبر و باتجربه استفاده کرد تا پرونده‌ها بسیار پیچیده حل شوند. از آنجایی که کلاهبرداری جزو جرم‌های فریب‌دهنده است و فرد با نیرنگ و حیله مال یک فرد را بالا می‌کشد، وجود یک وکیل کلاهبرداری با تجربه و با مهارت بالا اهمیت زیادی دارد. در این صورت است که می‌توان کلاهبرداری‌هایی مانند: فروش مال غیر، فریب افراد و… را اثبات کرد.
از طرف دیگر برخی تصور می‌کنند که با گرفتن یک وکیل کلاهبرداری و سپردن کارها، تمامی اتفاقات طبق انتظار آن‌ها پیش می‌رود. اما چنین چیزی نیست. در واقع نتیجه پرونده در دست قاضی است و وکیل کلاهبرداری نمی‌تواند موفقیت در پیشبرد پرونده را تضمین کند.

مجازات کلاهبرداری
در صورتی که یک مشکل یا مسئله کلاهبرداری وجود داشته باشد، می‌توان از یک وکیل کلاهبرداری برای حل پرونده کمک گرفت و جرم طرف مقابل را راحت‌تر به اثبات رساند. دانستن ماده‌های قانونی و یافتن دلیل‌های محکم و موثر در این زمینه اهمیت دارد. در این صورت برگرداندن یا به تصرف درآوردن مالی که توسط کلاهبردار برداشته شده است، امکان‌پذیر خواهد بود. همچنین کلاهبردار ممکن است به جریمه نقدی یا بین ۱ تا ۷ سال زندان مجازات شود.
بر اساس قانون تجارت الکترونیک جرم کلاهبرداری اینترنتی علاوه بر رد مال، ممکن است یک تا سه سال حبس و یا جزای نقدی داشته باشد. با این حال صرف وجود قانون و مجازات برای جلوگیری از وقوع این جرم کافی نیست. در نتیجه بسیار مهم است که کاربران در فضای مجازی با شناخت کامل و با احتیاط عمل کنند. چرا که در برخی موارد افراد با سهل‌انگاری خودشان شرایط را برای کلاهبرداران فراهم می‌کنند. در همین راستا ضروری است به تمام نکات امنیتی و ایمنی توجه شود.

کلاهبرداری در بستر بازارهای آنلاین
در همین راستا طی روزهای گذشته معاون اجتماعی پلیس فتا انتظامی کشور از شناسایی و دستگیری متهم حرفه‌ای فعال در زمینه کلاهبرداری در بستر بازارهای آنلاین خبر داد و گفت: متهم اصلی پرونده در یکی از شهرستان‌ها مورد شناسایی قرار گرفته و دستگیر شد.
سرهنگ رامین پاشایی در تشریح این خبر اظهار داشت: در پی ارجاع پرونده‌هایی به پلیس فتا یکی از استان‌های جنوبی کشور مبنی بر مشاهده آگهی در بازارهای آنلاین با موضوع فروش خودرو و به دنبال آن کلاهبرداری از قربانیان، موضوع به صورت ویژه در دستور کار کارشناسان پلیس فتا قرار گرفت.
وی افزود: متهم پرونده که از مجرمان حرفه‌ای و تحت تعقیب سایر پلیس‌های تخصصی نیز بود، با معرفی خود تحت عنوان کارمند ارگان‌های دولتی و وکیل دادگستری اقدام به کلاهبرداری کلان از شهروندان تحت عنوان فروش خودرو می‌نمود.
سرهنگ پاشایی ادامه داد: با بررسی‌های و اقدامات فنی صورت گرفته توسط کارشناسان پلیس فتا در نهایت متهم اصلی پرونده در یکی از شهرستان‌ها مورد شناسایی قرار گرفته، دستگیر شد و در بازرسی از محل اختفای وی ۵ دستگاه گوشی تلفن همراه مورد استفاده در فرآیند ارتکاب جرم کشف و ضبط شد و همچنین بر اساس بررسی‌های انجام شده تا کنون ۶۵ پرونده مرتبط با متهم در نقاط مختلف کشور شناسایی شده است.
معاون اجتماعی پلیس فتا انتظامی کشور بیان داشت: برابر اقدامات فنی و تخصصی صورت گرفته از سوی واحدهای پلیس فتا استان‌ها، از ابتدای دی ماه سال جاری تعداد ۱۲ فقره کلاهبرداری رایانه‌ای در بستر بازارهای آنلاین و شبکه‌های اجتماعی خارجی با ارزش ریالی قریب به ۴۸ میلیارد ریال شناسایی و منهدم شده‌اند که در این رابطه ۱۸ نفر دستگیر و به مراجع قضائی معرفی گردیده‌اند.
سرهنگ پاشایی با بیان اینکه مجرمان از بستر بازارهای آنلاین برای درج آگهی‌های جعلی به منظور فریب شهروندان و کلاهبرداری از آنها در قالب پرداخت کل مبلغ و یا بخشی از وجه تحت عنوان بیعانه استفاده می‌نمایند، به شهروندان توصیه کرد: قبل از ملاقات حضوری با فرد درج کننده آگهی و اطمینان از وجود کالا و صحت موضوع، به هیچ عنوان اقدام به واریز وجه به حساب‌های معرفی شده نکنند.