دور جدید مذاکرات برجام در سایه مطالبات طرفین آغاز شد، اما به مرحله‌ای رسیده که لزوم گفت‌وگوی ایران و آمریکا حتی در اظهارنظر مسئولان نظام احساس می‌شود. به نظر شما احتمال مذاکره ایران و آمریکا چقدر است؟
رابرت مالی و فرمانده سنتکام چند روز مانده به شروع دور جدید برجام اسلحه به دست پشت در مذاکرات برجام ایران را تهدید یا به تعبیری دیگر نشانه گرفته بودند. ما کدام منطق و استدلال را باید بپذیریم، آیا آمریکائی‌ها دنبال حل‌وفصل مناقشه ۴۳ ساله خود با ایران هستند؟یا به دنبال چیزدیگری خوش باورانه است اگر بگوییم آمریکا و ایران دنبال به ثمر نشستن برجامی بی‌فرجام باشند!
احساس می‌شود برجام به مرحله حصول توافق نزدیک شده است؟
اگر آمریکا دنبال نتیجه‌گیری از برجام بود،چرا در بهترین شرایط همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و اعضای برجام ساز جدایی را باقدرت نواخت و یک‌طرفه از برجام خارج شد؟ خوش‌خیالی است باور کنیم که سیاست آمریکا با تغییر دولت آن کشور تغییر ماهوی چندانی می‌کند،زیرا تصمیمات کلان سیاسی آنها درجایی دیگر اتخاذ می‌شود و دولت‌ها در بهترین شرایط صرفاً تاکتیک و راه دستیابی به استراتژی ترسیمی و ابلاغی را بنا به شرایط تدبیر می‌کنند. امروز اوضاع دو کشور ایران و آمریکا به مراتب از روز 18 اردیبهشت 97 خروج آمریکا از برجام است زیرا دولت اصول‌گرا و مخالف بنیادین توافق برجام در ایران در رأس کار است نه دولت اصلاح‌طلب و اهل مماشات و منطق سیاسی. ضمن آنکه رابطه‌ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تیره و تار است. همچنین رابطه‌ای میان ایران و آمریکا حتی در یک موضوع منطقه‌ای و جهانی نزدیک به هم نیست. دیگر اعضای برجام هم روی خوشی به ایران نشان نمی‌دهند. تکلیف سه کشور اروپایی عضو برجام روشن است. چین و روسیه هم صرفاً در راستای منافع خود گاهی به میخ می‌زنند و گاهی به نعل. با این همه اشکالات و حضور مخالفان برجام و رابطه با آمریکا در رأس گروه اعزامی به وین و عقبه آنها در مجلس، دولت و صاحب منصبانی که درگذشته معاهده یا تفاهم و قرارداد برجام را آتش زدند را باید به این نکات اضافه نمود. تحلیل من آن است که نه ایران و نه آمریکا و حتی اروپا دنبال به نتیجه‌گیری از برجام نیستند و هر کدام از این‌ها به دنبال اهداف خاص خود در ورود مجدد به برجام در وضعیت فعلی هستند.
منظور شما از اهداف خاص ایران و آمریکا چیست؟
آمریکا و اروپا با صحنه گردانی رژیم صهیونیستی دنبال فشار بر ایران به منظور بیان واقعیت‌های پشت صحنه انرژی اتمی و به تعبیر خودشان اعتراف به ساخت سلاح ممنوعه‌اند . ایران هم به دنبال گرفتن حقوق پایمال‌شده‌اش در اثر تحریم‌های ظالمانه و دریافت دارایی‌های بلوکه‌شده‌اش در آمریکا و اروپا و دیگر کشورها ازجمله عراق ،کره جنوبی ، ژاپن و .... است تا بتواند وضع اقتصاد را سر و سامان دهد و تجدید قوا کند. به نظرم برجام محملی برای آمریکا جهت راندن ایران به گوشه رینگ و اجماع سازی جهانی و منطقه‌ای علیه آن است. برجام فرصتی برای دولت سیزدهم برای خروج از بن‌بست اقتصادی ناشی از تحریم‌های فلج‌کننده و ایجاد تنفس و فرصتی برای برون‌رفت ناشی از فشار اقتصادی است که برای ملت ایران خسارت و هزینه داشته است. مردم ایران در شرایط کرونا و تحریم فلج‌کننده در وضع بد معیشتی قرار دارند.
پیش‌بینی شما بر عدم تحقق برجام است یا این قرارداد را حتی در صورت حصول توافق غیر مؤثری خواهد بود؟
امید داشتن به نتیجه‌بخش بودن برجام در شرایط فعلی با این ساختار سیاسی حاکم بر دولت و گاردی که قدرت‌های غربی گرفته‌اند دور از ذهن و غیرقابل‌باور است. مگر آنکه باور کنیم که ایران از برخی سیاست‌هایش کوتاه بیاید. امتیاز به غرب، روس و چین بدهد. آمریکا از خوی استکباری خویش عقب نمی نشیند ایران هم حاضر نیست برای احقاق حقوق حقه ملت با آمریکا بر سر میز مذاکره بنشیند و روسیه را میانجی قرار داده است
آیا دیپلماسی ایران باعث می‌شود دور جدید مذاکرات ناکام بماند؟
دیپلماسی یعنی استفاده از ظرفیت‌ها در جهت تضمین منافع ملی. هیچ کشوری خارج از منافع ملت و نظام سیاسی خود نمی‌اندیشد. اینکه تصور کنیم روسیه و چین در توافق برجام در راستای منافع ایران و مقابل آمریکا و اروپا اقدامی کنند خوش‌باوری و توهم است.میزان موفقیت و تأثیرگذاری در میز دیپلماسی به توانمندی گروه گفتگو‌کننده و ابزار و ملزومات قدرتی که پشتوانه آن‌هاست بستگی دارد. حقیقت و واقعیت‌های ملموس و غیرقابل‌انکار نشانه هوشمندی و ذکاوت است. در مسیر و فرایند تصمیم‌گیری اگر شعار بی‌پشتوانه داده شود دیپلماسی را وادار به عقب‌نشینی و خواهد می کند این فرآیند و خسارت به همراه خواهد داشت. تصور کهنه ایجاد شکاف و اختلاف میان اروپا و آمریکا توهمی نیست و امکان آن وجود ندارد. تصور اینکه رقبای گردن کلفت منطقه‌ای همچون چین و روسیه آمریکا را رها کنند و در جهت منافع ایران کنارمان باشند هم توهم و تحلیلی ضعیف است زیرا منافع روس و چین و اروپای واحد بی‌تردید با همراهی آمریکا بهتر از بودن در کنار ایران تضمین خواهد شد چون در حال حاضر آمریکا قدرت برتر جهان است. تصور اینکه ۵ کشور که دلال میان ایران و آمریکا هستند قاضی عادل و میانجی منصف‌اند باشند درست نیست.نویسنده یقین دارد که در نشست برجام آمریکا و جامعه جهانی به حقوق ملت ایران با روند فعلی تن نخواهد داد. اجرای کامل برجام توسط آمریکا و تضمین یک توافق خوب و جامع خوش‌خیالی و نشانه خام اندیشی است زیرا آمریکا و اروپا و حتی روسیه و چین اجازه قد کشیدن ایران مقابل جامعه جهانی را نخواهند داد.
نظر شما