پرویز کرمی، دبیر ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، درباره اقتصاد دانش‌بنیان و جایگزینی آن با اقتصاد نفتی بیان کرد: ایران بیش از ۱۰۰ سال در استخراج نفت و فروش آن سابقه دارد و شاکله کشور روی اقتصاد نفت است.

کرمی ادامه داد: درواقع کشور ۱۰۰ سال آموزش دیده است که نفت و مواد اولیه را استخراج و برای رفع احتیاجات خود آن‌ها را به فروش برساند، اما موضوع اقتصاد دانش‌بنیان ذیل اقتصاد مقاومتی برای دوری از اقتصاد نفتی تنها در دهه اخیر به صورت جدی پرداخته می‌شود.

اشتغال بیش از ۳۵۰ هزار نفر در حوزه اقتصاد دانش‌بنیان

دبیر ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق معاونت علمی عنوان کرد: امروز بیش از ۳۵۰ هزار نفر به صورت مستقیم در حوزه اقتصاد دانش‌بنیان مشغول کار هستند، گردش مالی حدود ۷ هزارو ۵۰۰ شرکت دانش‌بنیان و خلاق ما ۲۵۰ هزار میلیارد تومان است. از بین این تعداد شرکت دانش‌بنیان و خلاق حدود ۶ هزار شرکت در حوزه هایتک فعال هستند که نه تنها خیلی از نیاز‌های کشور را رفع می‌کنند، بلکه صادرات هم دارند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا به این باور رسیده‌ایم که اقتصاد دانش‌بنیان کارآمد است یا خیر، توضیح داد: شاید تا قبل از کرونا دولت و ملت خیلی به توانایی شرکت‌های دانش‌بنیان و اقتصاد دانش‌بنیان پی نبرده بودند، اما در دوران کرونا و آسیب‌های آن، طعم شیرین رسیدن به محصول با انباشت علم را درک کردیم.

به گفته دبیر ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق معاونت علمی؛ وقتی کشور به کیت تشخیص بیماری کرونا یا لوازم پیشگیری و درمان نیاز داشت و در شرایط تحریم به سرمی‌برد این جوانان دانشمند کشور بودند که در دل شرکت‌های دانش‌بنیان نیاز‌ها را پاسخ دادند.

سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها باید شیوه سنتی کارهای خود را کنار گذارند

کرمی با اشاره به بهره‌گیری از توانمندی شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق در صنایع تصریح کرد: وقتی به سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها برای ارائه توانمندی شرکت‌های دانش‌بنیان مراجعه می‌کردیم تا آن‌ها اصطلاحا کار سنتی خود را کنار بگذراند، معتقد بودند که طبق قوانین و ضوابط درصورت استفاده از محصول دانش‌بنیان و رخداد یک حادثه، آن شرکت باید پاسخگو باشد مثلا اگر پالایشگاهی از کاتالیست شرکتی دانش‌بنیان استفاده کند باید آن شرکت برای عملکرد بهینه محصول خود تضمین دهد. در بسیاری از موارد معاونت علمی و فناوری این تضمین را ارائه کرد.

اعتماد به دانش‌بنیان‌ها باعث رفاه حال سازمان‌ها و مردم می‌شود

وی تاکید کرد: اعتماد دولت، حاکمیت، شهرداری‌ها و ... به استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق در ابتدا باعث رفاه حال خودشان و سپس جامعه می‌شود. ما مسئولان خود را در هزارتوی قوانین تنبل‌پرور و راحت‌پرور واردات عادت دادیم و حاضر به پذیرش ریسک بهره‌گیری از محصولات دانش‌بنیان نیستیم.

دبیر ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق معاونت علمی ادامه داد: تا زمانی که از نوآوری‌ها کمک نگیریم رشد نمی‌کنیم کافیست به برخی برند‌های تلفن همراه نگاه کنیم که تا چندسال گذشته حرف اول را در بازار می‌زدند، اما حال جای خود را به رقبا دادند و دلیل آن هم عدم بهره‌گیری‌شان از نوآوری‌های روز بود.

شرکت‌های بزرگ باید به شرکت‌های کوچک متصل شوند

کرمی اظهار داشت: تکلیفی که اخیرا مقام معظم رهبری بر عهده معاون علمی و فناوری ریاست جمهور گذاشتند نزدیک کردن هرچه بیشتر شرکت‌های بزرگ به شرکت‌های کوچک و دانش‌بنیان است. براین اساس حلقه‌های نشستی را با اعمال مشوق‌ها ترتیب دادیم که صادقانه در آنجا اعلام می‌کنیم اگر به فناوری و نوآوری متصل نشوید به سرنوشت شرکت‌های تلفن همراهی در کشور دچار می‌شوید که علیرغم سالیان قبل، اما امروزه هیچ جایگاهی در بازار و زندگی مردم ندارند.

وی افزود: بعنوان مثال حال حاضر در صنعت ماکارونی ما به فناوری و نوآوری متصل شدیم و بدین خاطر حتی به ایتالیا که اصطلاحا مرکز ماکارونی در دنیاست صادرات داریم، چون یکی از شرکت‌های ماکارونی ما با اتصال به شرکتی دانش‌بنیان طراحی‌های نوینی را اعمال می‌کند و متناسب با هر نیازی نوعی ماکارونی تولید می‌کند، مثلا ماکارونی با فیبر بالا برای بانوانی که نیاز به مصرف فیبر بالا دارند. شاید این مسئله در کشور ما خیلی جدی گرفته نشود، اما در خارج از ایران بسیار مهم است.

فعالیت‌های معاونت علمی قدم به قدم برای روشن ماندن اقتصاد دانش‌بنیان

دبیر ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق معاونت علمی گفت: هرچند که شعار معاونت علمی و فناوری حمایت از ایده تا محصول است، اما همین فرآیند ایده تا محصول بسیار طولانی است و ما پابه‌پای شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق همراه هستیم، زیرساخت برایشان فراهم می‌کنیم، آموزش توانمندسازی می‌دهیم، در بازاریابی و تامین تجهیزات آن‌ها را کمک می‌کنیم تا چراغ اقتصاد دانش‌بنیان روشن بماند و از اقتصاد نفتی دور و دورتر شویم.

وی ادامه داد: درحال حاضر مسیر خوبی برای جا انداختن اقتصاد دانش‌بنیان در کشور آغاز شده است. هرچند که هم‌اکنون رتبه اول منطقه در تولید علم نانو یا زیست فناوری و ... هستیم، اما اگر برای آن ارزش قائل نشویم همانطور که همسایگان ما بعضی از دانشمندان، تمدن و شعرای ما را به سمت خود جذب کردند، نیرو‌های انسانی توانمندمان را هم از دست خواهیم داد.

به گفته کرمی، اقتصاد دانش‌بنیان و خلاق، اقتصاد دوستدار محیط زیست، اقتصادی زودبازده است که به کار نیرو‌های توانمند و خلاق کشور می‌آید و باید بیش از پیش به آن بها دهیم چرا که دیگر امروز، زمانی نیست که شرایط آبی و محیط زیستی مناسبی را برای احداث کارخانه‌ها و کارگاه‌ها در اختیار داشته باشیم.