مذاکره کننده ارشد روسیه و هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام روز پنجشنبه در چارچوب رایزنی‌های دور هشتم مذاکرات رفع تحریم‌ها پیرامون مسائل باقی‌مانده در گفت‌وگوها رایزنی کردند.

میخائیل اولیانوف با انتشار پیامی در توئیتر به این دیدار اشاره کرد و نوشت: ما آخرین وضعیت گفت‌وگوها را بررسی و درباره تعدادی از مسائل باقیمانده که قرار است در روزهای آینده در اولویت قرار گیرند بحث کردیم.

«آنالنا بائربوک» وزیر امور خارجه آلمان و «آنتونی بلینکن» همتای آمریکایی او روز پنجشنبه ادعاها درباره دیپلماسی با جمهوری اسلامی ایران را تکرار کردند.

بائربوک در نشست خبری مشترک با همتای آمریکایی خود در آلمان گفت: «امروز درباره برجام گفت‌وگو داشتیم. متأسفانه درخصوص مذاکرات جاری در وین، مسائل اصلی درباره موضاعات هسته‌ای و رفع تحریم‌ها همچنان باقی هستند».

وزیر امور خارجه آلمان گفت: «از سوی دیگر به‌طور هم‌زمان با مذاکرات، ایران به پیشرفت در برنامه هسته‌ای ادامه می‌دهد و به همین دلیل پنجره فرصت برای یافتن راه حل در حال بسته شدن است. مذاکرات به مرحله‌ای تعیین‌کننده رسیده است و ما باید فوراً پیشرفتی حقیقی در این مذاکرات حاصل کنیم زیرا در غیر این صورت به توافقی نخواهیم رسید».

بلینکن در نشست خبری با بائربوک گفت:‌ «به همراه انگلیس، فرانسه و آلمان و جوزب بورل به‌عنوان نماینده اتحادیه اروپا درباره مذاکرات جاری با ایران و پایبندی دوجانبه به اجرای کامل برجام یا همان توافق هسته‌ای گفت‌وگو کردیم».

وزیر امور خارجه آمریکا مدعی شد: «ما در لحظه تعیین‌کننده‌ای هستیم. می‌توانیم این گفت‌وگوها را به یک جمع‌بندی موفقیت‌آمیز برسانیم و نگرانی‌های همه طرف‌ها را برطرف کنیم اما زمان رو به اتمام است».

بلینکن در ادامه ادعاهای خود گفت: «اگر ظرف هفته‌های آتی توافق حاصل نشود، پیشرفت مداوم برنامه هسته‌ای ایران که پس از خروج ما (آمریکا) از سر گرفته شده است، بازگشت ما به برجام را غیرممکن خواهد کرد».

او مدعی شد: «از همین رو به‌طور مفصل درباره این مسائل رایزنی کردیم که چگونه می‌توانیم به درک مشترکی در وین برسیم و اینکه اگر ایران پایبندی دوجانبه به تعهدات برجامی را نپذیرد چه اقدامی باید انجام دهیم».

بلینکن در پاسخ به سوال یک خبرنگار درباره مذاکرات جاری در وین و سفر آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور ایران به روسیه گفت: «اکنون در میانه دور هشتم مذاکرات وین هستیم و همانطور که هردو گفتیم، به نقطه اضطرار رسیده‌ایم. هرچه مذاکرات طولانی‌تر شود، ایران برنامه هسته‌ای خود را پیشرفته‌تر می‌کند که طبق برجام متوقف شده بود و با خروج ما از توافق از سر گرفته شده است».

وزیر امور خارجه آمریکا مدعی شد: «هر چه می‌گذرد زمان گریز برای ایران کوتاه‌تر و کوتاه‌تر می‌شود. این مدت زمانی است که ایران برای ساخت مواد کافی برای بمب هسته‌ای نیاز دارد. بنابراین ضرورتی واقعی برای به مدت چند هفته برای رسیدن به پایبندی دوجانبه وجود دارد».

بلینکن افزود: «آنچه به همتایانم گفتم این است که بازگشت به پایبندی دوجانبه همچنان امکان‌پذیر است. طی هفته های اخیر پیشرفت‌هایی نسبی در گفت‌وگوها حاصل شده است اما در جایی که باید باشیم قرار نداریم».

او در ادامه ادعاهایش گفت: «اگر خیلی زود به این نقطه نرسیم مجبور به تغییر مسیر خواهیم شد. این مسئله را با شرکا و متحدان خود در گفت‌وگوهای امروز مطرح کردیم و درباره گام‌های مورد قبول همه ما درصورت عدم بازگشت ایران به پایبندی به توافق، صحبت کردیم».

بائربوک نیز با تکرار ادعاهای بلینکن گفت:‌ «در مورد برنامه هسته‌ای ایران، مذاکرات به مرحله تعیین‌کننده نرسیده اما به مرحله‌ای سرنوشت‌ساز رسیده است. ما به این دلیل از اتمام زمان صحبت می‌کنیم که هم‌زمان با مذاکرات وین، ایران به غنی‌سازی اورانیوم در سطح ۶۰ درصد ادامه می‌دهد».

او در ادامه گفت: «هدف ما حفظ این توافق [هسته‌ای] است و بالاتر از آن، این است که مطمئن شویم ایران ظرفیت غنی‌سازی خود را افزایش نمی‌دهد».

روزنامه عراقی الصباح به نقل از "منابع ایرانی نزدیک به مذاکرات وین" نوشت: با توجه به اینکه سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران تاکید کرد که مسائلی در مذاکرات وین باقی مانده است که نیازمند تصمیمات سیاسی است یک منبع ایرانی گفت که مذاکرات وین پیشرفت تازه ای نداشته است.

این رسانه ادامه داد: اکنون چهار پرونده روی میز مذاکرات است و با توجه به اینکه رابرت مالی، مامور ویژه پرونده ایران در وزارت خارجه آمریکا گفته است که از برخی مسائل اساسی به دلیل ارتباطشان با تصمیمات کنگره نمی توان عبور کرد، مذاکره کنندگان درحال یافتن راه حل های عملی برای این پرونده ها هستند.

چهار پرونده و با توجه به اینکه رابرت مالی، مامور ویژه پرونده ایران در وزارت خارجه آمریکا گفته است که از برخی مسائل اساسی به دلیل ارتباطشان با تصمیمات کنگره نمی توان عبور کرد، مذاکره کنندگان درحال یافتن راه حل های عملی برای این پرونده ها هستند.

این منبع می گوید: مساله اول مربوط به تحریم های دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا است که طرف آمریکایی معتقد است برخی از این تحریم ها به برنامه هسته ای ارتباط ندارد و مربوط به مسائل دیگر است و نمی توان به آنها دست زد درحالی که طرف ایرانی تاکید دارد که این تحریم ها مربوط به برنامه هسته‌ای هستند و با استناد به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تحریم ها باید برداشته شوند.

این منبع در ادامه تاکید کرد: مساله بعدی مساله ضمانت ها است و طرف ایرانی بر ایجاد سازوکاری پافشاری می کند که عدم تکرار خروج ترامپ از توافق را تضمین کند. طرف آمریکایی تاکید می کند که واشنگتن نمی تواند چنین تضمین هایی بدهد و طرف های مذاکره کننده درحال تلاش برای ایجاد ضمانت های جایگزین هستند که آمریکا و کشورهای اروپایی در آن مشارکت داشته باشند.

به گفته این منبع مساله سوم مساله اطمینان از سازوکار برداشتن تحریم ها است و برخی طرف های مذاکره کننده پیشنهاد داده‌اند که وزارت خزانه داری آمریکا تعهد مکتوبی مبنی بر عدم مخالفت با تبادلات تجاری با بانک های ایرانی بدهد و همچنین با سرمایه گذاری خارجی در داخل ایران مخالفت نکند. و مساله آخر این است که آمریکا تعهد دهد که با فعالسازی مکانیزم اروپایی اینستکس برای تعاملات تجاری با ایران مخالفت نکند.

روزنامه وال‌استریت‌ژورنال مدعی شده در مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین پیشرفت‌هایی در برخی جزئیات مهم، از جمله نحوه رفع تحریم‌ها، نحوه برگشت ایران به تعهدات هسته‌ای و نحوه اجرای توافق، حاصل شده است.

روزنامه آمریکایی به نقل از دیپلمات‌های مرتبط با گفت‌وگوهای جاری در پایتخت اتریش، یکی از بزرگترین موانع در پیشرفت مذاکرات را درخواست ایران برای اخذ ضمانت از آمریکا جهت عدم خروج دوباره از برجام دانسته است.

این روزنامه با وجود این نوشته در حوزه رفع تحریم‌ها، برداشتن گام‌های هسته‌ای و تعیین توالی اجرای توافق نیاز به اتخاذ برخی تصمیم‌های سیاسی است.

دیپلمات‌های مورد استناد وال‌استریت‌ژورنال همچنین با بیان اینکه این درخواست ایران در واکنش به خروج دونالد ترامپ از برجام در ۲۰۱۸ طراحی شده اذعان کرده‌اند که به نظر نمی‌رسد هدف از این مطالبه کش‌دار کردن مذاکرات باشد.

طرف آمریکایی معتقد است هیچ رئیس‌جمهوری نمی‌تواند بدون معاهده‌ای که از حمایت دو سوم نمایندگان سنا برخوردار است دست روسای جمهور بعدی را برای نحوه اجرای این توافق ببندد.

وال‌استریت‌ژورنال نوشته اختلاف بر سر اخذ تضمین در شرایطی ایجاد شده که مقام‌های آمریکایی و اروپایی از وجود نشانه‌های پیشرفت در مذاکرات وین خبر داده‌اند.

دیپلمات‌های غربی به این روزنامه گفته‌اند حصول توافق در مذاکرات وین ممکن است. وال‌استریت‌ژورنال نوشته این موضع غربی‌ها نشان‌دهنده خوش‌بینی بیشتر آنها نسبت به ماه دسامبر است که مذاکرات آغاز شد.