روسای هیأت های سوریه و اسرائیل را در این مذاکرات، ریاض الداوودی و اوری ساغی برعهده داشتند. مذاکرات در واشنگتن دور از دوربین ها، در مکانی جدا افتاده، و با این هدف انجام می شد که به تفاهمی مشترک برای اعلام رسمی ازسرگیری مذاکرات سوریه و اسرائیل رسیده شود که از فوریه ۱۹۹۶ متوقف شده بود. با توجه به سطح و شکل این مذاکرات، مطالبی در آن گفته می شد که در مذاکرات سطح سیاسی گفته نمی شد. در نتیجه همین ویژگی بر ما آشکار شد که اسرائیل می کوشد با دور زدن الزامات امانت [رابین]، کشیدن خط مرزی جدیدی را مطرح کند که هیچ ارتباطی با خط چهار ژوئن ندارد. خط چهار ژوئنی که فکر می کردیم بحث درباره آن، از چند سال پیش، به شکل نهایی پایان یافته است.

جزئیات روزانه این مذاکرات را در اینجا خواهم آورد.

مذاکراتی که صبح چهارشنبه ۱۵ سپتامبر ۱۹۹۹ آغاز شد و دنیس راس و دستیارانش در طبقه هشتم ساختمان محل مذاکرات مستقر، و میان هیأت ما در طبقه چهارم و هیأت اسرائیل در طبقه دوم در حال آمد و رفت بودند. این مذاکرات بصورت غیر مستقیم تا صبح سه شنبه ۲۱ سپتامبر ۱۹۹۹ در واشنگتن ادامه یافت. در طول این دوره از مذاکرات، یک جلسه مذاکرات مستقیم بین دو هیأت در روز شنبه ۱۸ سپتامبر برگزار و در آن همه برگه ها از هنگام آغاز کنفرانس مادرید، روی میز گذاشته و آشکار شد.

در این دور از مذاکرات، برای نخستین بار هیأت ها وارد بحث حرفه ای و سیاسی درباره خط چهار ژوئن شدند، و همچنین برای نخستین بار موضوعی که می توان آن را «نظریه نیازهای اسرائیلی» نامید، بی پوشش و رتوش مطرح شد. موضوعی که پایبندی توجیه ناپذیر اسرائیل نسبت به آن، روند صلح با سوریه را به نابودی کشاند.

هیأت ما شامل ریاض الداوودی، و سرلشکر ابراهیم العمر، و هیأت اسرائیل دربرگیرنده اوری ساغی، و یوئیل زینگر یک وکیل دادگستری مقیم نیویورک، بود. هیأت آمریکا نیز شامل دنیس راس، مارتین ایندیک، آرون میلر و رابرت مالی بود که در شورای امنیت ملی آمریکا بصورت مستقیم با ساندی برگر کار می کرد.

روز نخست

راس در ساعت هفت و نیم عصر چهارشنبه ۱۵ سپتامبر ۱۹۹۹ جلسه نخست این مذاکرات را با درخواست اعلام نظر هیأت ما درباره مسائل پنج گانه زیر آغاز کرد: عقب‌نشینی، مضمون صلح، مضمون ترتیبات امنیتی، جدول زمانی، و رابطه آن با عقب نشینی، و روابط مسالمت‌آمیز و گام به گام بودن آن. داوودی در ابتدای جلسه با هیأت آمریکایی، امکان پی گیری موضوع ترتیبات امنیتی را از نقطه ای که در آن متوقف شده بود، مطرح و اضافه کرد ما در آن روز منتظر پاسخی از طرف اسرائیلی درباره نظر آنها در زمینه مناطق مرتبط با ترتیبات امنیتی بودیم. داوودی همچنین یادآوری کرد ما در آن زمان پذیرفتیم که در موضوع ترتیبات امنیتی دو منطقه وجود داشته باشد: یکی خالی از تسلیحات و دیگری همراه با محدودیت نیروهای نظامی مستقر در آن. همچنین موضع ما همان گونه که آن زمان گفتیم این است که مناطق مشمول ترتیبات امنیتی، منحصر  به منطقه بین قنیطره و صفد باشد.

سرلشکر عمر نیز اعلام کرد: «می خواهیم پایه هایی درست کنیم تا بتوانیم روی آن بنا بگذاریم. این پایه، تحقق هدف امانت [رابین]، بازگشت سرزمین های اشغالی به سوریه و اقرار اسرائیل نسبت به عقب‌نشینی تا خط چهار ژوئن است». راس در پایان این جلسه اعلام کرد «از نظر کلینتون نه تنها فرصتی جدی از سوی دو طرف وجود دارد، بلکه با توجه به اینکه از باراک شنیده که شکاف های موجود درباره موضوعات بنیادین، از نظر اسرائیل کوچک شده است، کلینتون احساس می کند امکان رسیدن به نتایج خرسند کننده برای دو طرف وجود دارد. از همین رو آماده ورود شخصی برای پیشبرد این گفتگو ها است».

روز دوم

دنیس راس در ساعت یک بعد از ظهر روز دوم مذاکرات یعنی پنج شنبه ۱۶ سپتامبر ۱۹۹۹، جلسه دوم خود را با هیأت ما برگزار کرد. راس با طرح این موضوع که بیایید از مسئله «روابط مسالمت‌آمیز عادی» آغاز کنیم، پرسید: توصیف و تعریف شما از این موضوع چگونه است؟

داوودی پاسخ داد: «خاستگاه ما در مذاکرات اصل صلح کامل در برابر عقب‌نشینی کامل، و ایجاد روابط مسالمت‌آمیز عادی میان سوریه و اسرائیل، همانند هر رابطه مسالمت‌آمیز بین دو کشور دیگر است».

داوودی افزود: «عادی سازی روابط بین سوریه و اسرائیل در همه زمینه ها و بصورت یکباره، ایده ای غیرواقع بینانه است. پذیرش مسئله ایجاد روابط دیپلماتیک، و گذر کالاها و افراد از مرز، منوط به مسئله به انجام رسیدن عقب‌نشینی کامل است».

داوودی در این زمینه درخواست کرد «پیشنهاد ها و ایده هایی که به آن پرداخته می شود، با موافقت رهبری عالی دو کشور همراه شود».

داوودی درباره متن قرارداد صلح نیز اعلام کرد موضع پیشین ما در این باره همچنان برقرار است، و پیشنهاد داریم این متن با افزودن جزئیات به آن، پر حجم نشود. مناسب است تنها دو یا چند موضوع اصلی روابط مسالمت‌آمیز عادی در متن توافق آمده، و جزئیات دیگر آن، به آینده سپرده شود. لازم است عناصر دارای ویژگی دائمی و اصلی یا پایه های قرارداد صلح، در توافق آورده شود. اما هر موضوع اجرایی در حال تحول مانند تجارت، بخاطر ماهیت در حال تحول آن در پیوند با منافع طرفین، کنار گذاشته شده و بررسی آن به آینده سپرده شود.

آرون میلر پرسید: آیا می توانید تفسیر خود از عناصر دائمی صلح را بگویید؟

داوودی پاسخ داد: برقراری روابط دیپلماتیک می بایست پس از اجرای عقب‌نشینی کامل، یا در واپسین مرحله این عقب نشینی، انجام شود، زیرا «برای ملت ما سخت است که پرچم اسرائیل را در دمشق برافراشته ببیند، در حالی که سرزمین های سوریه هنوز در اشغال اسرائیل است».

تماس هایی می تواند همزمان با عقب نشینی از جمله برای تنظیم برخی امور مانند تعیین نقاط مرزی، مسائل مربوط به روادید، و اقدامات اجرایی لازم برای آن، برقرار شود. شاید نیازمند بستن قرارداد های اداری بعدی میان دو طرف برای دیدار روزنامه نگاران، یا مجموعه های جهانگردی باشیم. همه اینها البته وابسته به زمان بندی مراحل عقب‌نشینی است.

راس پرسید: تصور هیأت سوریه از مفهوم فراگیری روندهای مذاکراتی سوریه و لبنان چیست؟

داوودی پاسخ داد لازم است این دو روند همزمان با یکدیگر باشد. اینک مذاکرات روند سوری آغاز شده است، اما می بایست مذاکرات روند لبنانی نیز در لحظه مشخصی آغاز شود، و این موضوع پس از به موفقیت رسیدن کارویژه این ملاقات ها در ایجاد بستر مناسب برای تفاهم مشترک که مقدمات آغاز مذاکرات در روند سوری - اسرائیلی را فراهم می کند، اعلام شود.

دنیس راس پرسید: «آیا سوریه در چارچوب توافق صلح با اسرائیل، قرارداد های دیگر صلح را میان کشورهای منطقه با اسرائیل تشویق خواهد کرد»؟

داوودی پاسخ داد: «وارد اعلامیه های صلح خواهیم شد، اما معتقد نیستیم نیازی به نقش سوریه در پشتیبانی از قراردادهای صلح دیگر باشد. زیرا تشویق هر کشور عربی به این موضوع، مداخله در امور داخلی این کشور است. اما یقین داریم صلح سوریه و اسرائیل تأثیر بزرگی بر بقیه کشورهای منطقه برای گام گذاشتن در جای پای سوریه، خواهد گذاشت».