شناسهٔ خبر: 50980990 - سرویس اقتصادی
نسخه قابل چاپ منبع: باشگاه خبرنگاران جوان | لینک خبر

مبارزه با قاچاق و نقش آن در اقتصاد کشور

دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان به نقش این استان در مبارزه با قاچاق و نیز تاثیر قاچاق بر اقتصاد استان و کشور پرداخت.

صاحب‌خبر -

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از زاهدان ، مجید محبی دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان   با درخواست از رسانه ها برای برملا کردن دسیسه قاچاقچیان گفت: برخی از اقلامی که از کشور خارج می‌شوند متاسفانه ۱۰۰ درصد یارانه‌ای و برخی اقلام تشکیل شده از چند مدل مواد اولیه هستند که ارز دولتی پنهان دارند، مساله مهم اینکه برخی اقلامی که در مرز کشف می شوند و برند تولید داخل دارند در بازار داخلی یافت نمی شود یعنی اینکه واحدها و کارخانه هایی در سطح کشور وجود دارند که تولیداتشان مختص قاچاق است و برند آن‌ها در هیچ مغازه و بازاری یافت نمی شود که در این زمینه مساله نظارت بسیار مهم است و وزارت صمت و استاندارد مکلف به بررسی هستند.

وی بیان کرد: متاسفانه این کالاها از لحاظ کیفیت نیز اصلا مرغوبیت و کیفیت ندارند زیرا نظارتی بر تولید آنها صورت نمی‌گیرد و این اتفاق ضربه بزرگی به حیثیت تولیدات ایرانی در کشورهای همسایه وارد می کند که باید دستگاه‌های اطلاعاتی و انتظامی نظارت کنند و اگر رسانه در این زمینه شفاف‌سازی کند بسیار تاثیرگذار خواهد بود زیرا زمانیکه به افغانستان و پاکستان و حتی اروپا و آمریکا کالا صادر می‌کنیم، جریانی به دنبال اینست که تولید ایرانی را بی‌کیفیت جلوه دهد.

محبی تصریح کرد: نکته مهم اینکه برخوردهای قانونی کنونی با قاچاقچیان بازدارندگی لازم را ندارد، جریمه کردن هیچ تاثیری بر قاچاقچی نمی گذارد و به سرعت جریمه ها را پرداخت می‌کند و جالب اینکه وقتی کالایی از یک قاچاقچی کشف می شود بدنبال این است که زودتر حکم جریمه برایش صادر شود چون از محل قاچاق مجدد ۱۰ برابر آن را تامین می‌کند، باید اصل موضوع ضربه زدن به شبکه قاچاق و گرفتن تجهیزات و امکانات قاچاقچیان باشد تا از این طریق ریسک قاچاق بالا برود و ضربه سنگینی به قاچاقچیان وارد شود البته باید تمامی دستگاه قضایی و انتظامی همکاری کنند و مهمتر اینکه قوانین مبارزه با قاچاق باید بازدارندگی لازم را داشته باشد.

دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان گفت: امسال کشف اقلام دارویی در مقایسه با سال گذشته از رشد ۳۰ درصدی برخوردار است و در هفت ماهه امسال هفت میلیون و ۴۴۰ هزار و ۱۸۴ قلم فقط داروهای مهم مانند انسولین و خشک‌کننده‌ها کشف شده است.

وی با اشاره به اینکه یکی از برنامه‌های عمده و اولویت‌دار کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان مبارزه با قاچاق سوخت است افزود: از سال ۹۶ به بعد به دلیل نوسانات نرخ ارز ورود کالاهای اساسی و خارجی به داخل کشور و استان در برخی اقلام صفر بوده و قاچاقچیان عملا بدنبال خروج کالاهای یارانه‌دار از کشور به صورت شبکه‌ای هستند که در این زمینه اقدامات زیادی از سوی استانداری و دستگاه‌های ناظر و اطلاعاتی انجام شده است.

محبی تصریح کرد: یکی از این اقدامات ساماندهی پایانه‌های مرزی بویژه پایانه میلک بود که وضعیت نابسامانی داشت و شبکه قاچاق به صورت سازماندهی شده در این منطقه فعالیت می کرد و قاچاق چند قلم کالا مانند روغن، آرد و دارو به داخل پایانه نفوذ پیدا کرده بود.

وی با اشاره به اینکه در زمینه قاچاق سوخت نیز فعالیت هایی صورت می‌گرفت افزود: براساس مصوبات، نمایندگان شورای تامین در محل جاساز اصلی کالاها مستقر شده و به مدت ۱۰ روز اقدامات خوبی انجام دادند که شناسایی و دستگیری بیش‌از ۱۱ سرشبکه اصلی قاچاق و متعاقب آن شناسایی افراد آلوده در دستگاه‌های دولتی، نظامی و اجرایی از جمله این اقدامات بود.

محبی با بیان اینکه ساماندهی پایانه مرزی میلک سیستان و بلوچستان در سال ۹۹ با کار اطلاعاتی و حفاظتی انجام شد ادامه داد: متاسفانه روند قاچاق سبب مختل شدن ترددهای تجاری شده بوده بطوریکه ظرفیت تردد از این قسمت از مرز که روزانه بیش از ۴۰۰ دستگاه کامیون بود و برای ۷۰۰ دستگاه ناوگان ورودی و خروجی برنامه ریزی شده بود، به روزی ۹۰ تا ۱۰۰ دستگاه رسید و ضربه بسیار سنگینی به اقتصاد و تجارت استان وارد کرد.

دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: نصب و راه‌اندازی دستگاه «ایکس ری» کامیونی و خودرویی در پایانه مرزی میلک پیگیری و قراردادهایی نیز با شرکت‌های مشخصی امضا شده است زیرا استقرار ایکس ری به تجارت سالم کمک و مرز را ساماندهی می‌کند.

وی اظهارداشت: در کل استان سیستان و بلوچستان تنها یک دستگاه ایکس ری در میرجاوه وجود دارد که آنهم خراب است و گلوگاه‌ها و پایانه‌های مرزی از داشتن این دستگاه محرومند که اگر سامانه‌های رایانه ای و اینترنتی نبود در زمینه مبارزه با قاچاق کالا به شدت با مشکل برخورد می‌کردیم.

محبی با بیان اینکه یکی دیگر از مشکلات موجود مساله قاچاق دارو به عنوان اقلام اساسی است گفت: ورود برخی کالاها در حوزه موادمخدر اقلام دارویی مانند ترامادول و یا پیش سازهاست که متاسفانه از زمان استقرار طالبان در افغانستان و ولایت نیمروز وضعیت نظارت‌ها از ساماندهی جدا شده و کنترل بر کالاهای ورودی و خروجی در داخل آن کشور کاهش پیدا کرده اما قاچاق هدفمند مهمات و تجهیزات نظامی افزایش یافته که با هوشیاری نیروهای مرزبانی و اطلاعات ایران از ورود این اقلام بشدت جلوگیری می شود و تاکنون ضربه های سنگینی به شبکه های این نوع قاچاق وارد شده است.

وی با اشاره به اینکه اتفاقات کشورهای همسایه به تجارت سیستان و بلوچستان ضربه می‌زند ادامه داد: وزارت خارجه باید تکالیف خود را به خوبی انجام دهد زیرا در یک ماه گذشته مرز گمشاد در شمال استان راه‌اندازی اما مجددا با مشکل مواجه شد.

دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان اظهارداشت: ستاد مبارزه با قاچاق کالا سه برنامه را پیگیری می‌کند که طرح معیشت مرزنشینان، کالای ملوانی و کولبری و بحث ظرفیت واردات کالا توسط کولبران از جمله این اقدامات بوده که در نشست اقتصادی دولت کلیات آن‌ها مصوب شده است.

فرصت اقتصادی با کشورهای افغانستان و پاکستان

وی گفت: تجارت با افغانستان و پاکستان تنها در بخش صادرات از ایران فعال است در حالی که مطالبه‌ این کشورها استفاده از ظرفیت کالاهای تولیدی آنها است.

وی افزود: پاکستان تولیدات میوه‌های گرمسیری، برنج و اقلام دیگر مانند نخ و پارچه دارد که بر اساس تاکید استاندار می توان از این ظرفیت و تجارت ۲ سویه مرزی استفاده کرد.

محبی با اشاره به اینکه بازار مصرف پاکستان و افغانستان نیازمند تمامی کالاهای تولیدی هستند تصریح کرد: در مراودات و جلساتی که با تیم اقتصادی پاکستان انجام شد هیات نمایندگی این کشور همواره واردات کالا از پاکستان به ایران را خواستار شده و آن را یک معضل تجاری عنوان کردند.

دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه بیشتر نیازمندی ها در حوزه سوخت است گفت: کشور همسایه علاقه‌مند است موادسوختی از طریق رسمی و قانونی با قیمت تمام شده عرضه شود و از سوی دیگر کالاهای ایرانی مورد استقبال بازار پاکستان و افغانستان است زیرا بسیار مرغوبیت دارد که باید از این ظرفیت استفاده کرد زیرا اگر در تجارت پاکستان بازی نکنیم کشورهای حوزه خلیج فارس این کار را انجام خواهند داد.

وی ادامه داد: هم اینک بیشترین حجم فرآورده های سوختی مورد نیاز پاکستان را عربستان و قطر تامین می‌کنند و تنها خلاء موجود آنها ایالت بلوچستان پاکستان است که به دلیل نبود راه‌های دسترسی امکان تامین سوخت را ندارند زیرا راه‌ها به لحاظ زیرساختی ضعیف و هزینه بر هستند و جمعیت قابل توجهی در این ایالت بلوچستان سکونت دارند به همین سبب بیشتر سوخت مورد نیاز این ایالت از ایران به صورت قاچاق تامین می شود.

طرح رزاق

محبی تاکید کرد: باید از این ظرفیت سوخت استفاده کرد و در همین راستا قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه طرح رزاق را در سال ۹۲ و ۹۴ پیشنهاد کرد که با یکسری ملاحظات و اصلاحات انجام و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال ۹۸ مصوب کرد و در سال ۹۹ اجرایی شد.

وی با بیان اینکه متاسفانه وزارت نفت پای کار نیامد ادامه داد: تنها در ۲ماه بیش‌از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار لیتر فرآورده سوختی عرضه کرد که در همان مدت سوخت به نرخ واقعی فروخته و ۱۳ میلیارد تومان پول به حساب خزانه واریز شد اما سوختی که بوسیله قاچاقچیان به پاکستان و افغانستان انتقال می یابد پایه یارانه‌ای دارد و همیشه شبکه های قاچاق سعی کرده اند از افراد منطقه‌ای بومی در بخش دولتی و خصوصی استفاده کنند.

دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان تصریح کرد: هدف طرح رزاق کنترل و ساماندهی ورود و خروج از مرز و به نوعی اقدامات امنیتی معیشتی است تا سود حاصل از انتقال سوخت قانونی و رسمی بین خانوارهای مرزنشین تقسیم شود.

وی بیان کرد: ستاد مرکزی برنامه‌های زیادی مانند راه‌اندازی سامانه صدف در زمینه تعیین سهمیه‌های سوخت به صورت الکترونیکی اجرا کرده که از زمان راه‌اندازی این سامانه مصرف نفت و گاز کشور به ۹۰ میلیون لیتر در روز رسید و از آنجایی که قابلیت تولید با مصرف همخوانی نداشت این سامانه و مستندسازی‌ها در روزها و ماه‌های اول در کشور ۱۰ میلیون لیتر کاهش مصرف را شاهد بودیم و مصرف‌کننده‌های غیرواقعی نیز شناسایی شدند و در سیستان و بلوچستان نیز شبکه‌ای توسط اداره اطلاعات در ایرانشهر منهدم شد که دستگاه‌های دولتی نیز در آن دخیل بودند.

محبی با اشاره به اینکه شبکه در هم تنیده‌ای وجود دارد که اجازه نمی‌دهد طرح رزاق اجرایی شود زیرا منافعشان به خطر می‌افتد ادامه داد: سیستان و بلوچستان زحمت‌ زیادی برای زیرساخت‌ها کشیده و از ظرفیت مردم محلی در مناطق صفر مرزی با محوریت سپاه و استانداری استفاده شده و هم‌اینک نیازمند عرضه سوخت قانونی و دولتی هستیم تا بتوانیم نیاز پاکستان را برآورده کنیم.

وی گفت: برآوردها نشان م‌ی دهد روزانه حدود پنج تا ۶ میلیون لیتر فرآورده تنها بلوچستان پاکستان نیاز دارد و تنها کشوری که جمهوری اسلامی ایران به آن صادرات سوخت ندارد پاکستان است و تنها سوخت ال‌پی‌جی صادر می شود اما نفت، گاز، بنزین و سایر فرآورده ها را به این کشور فروخته نمی‌شود به همین دلیل بخشی از طریق قاچاق زمینی و بخشی از طریق دریا تامین می‌شود.

دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان با اشاره به قاچاق کالا از طریق دریا و سواحل تصریح کرد: در حوزه سواحل مشکلاتی وجود دارد بطوریکه بیش‌از سه هزارو ۵۰۰ فروند قایق بدون هویت در سیستان و بلوچستان وجود دارد که متولی آن سازمان شیلات است و تاکنون مکاتبات زیادی برای هویت‌دار کردن آن‌ها صورت گرفته تا از حالت نابسامان خارج شوند اما متاسفانه سازمان شیلات هیچگونه همکاری نکرده است.

محبی خاطرنشان کرد: در حوزه دریا «حور رابچ» که بین سیستان و بلوچستان و هرمزگان قرار دارد با خلاء روبروست چرا که از لحاظ سرزمینی در سیستان و بلوچستان اما از لحاظ عملیاتی در حوزه دریابانی هرمزگان است که همین خلاء حور رابچ را به محل امنی برای قاچاق مواد مخدر، اسلحه و مشروبات الکلی تبدیل کرده است.

وی افزود: با پیگیری های به عمل آمده برای بررسی و حل این مشکل تیمی از ستاد مشترک نیروهای مسلح به استان آمده و نیاز است در زمینه نظارتی، کنترلی و استقرار پاسگاه‌های دریایی و جاده دسترسی اقدامات اساسی صورت گیرد تا محیط برای قاچاقچیان ناامن شود.

وی بیان کرد: نوسانات نرخ ارز از تب و تاب قاچاق در منطقه آزاد کاسته است اما کم و بیش در بحث انتقال پارچه و برخی کالاهای خانگی و سنگین مشکلاتی وجود دارد که باید گیت‌های ورودی توسط گمرک تکمیل و کنترل شود و اخیرا با افزایش اراضی و گستره منطقه آزاد تا حوزه ریمدان کنترل ها نیاز به اقدامات بیشتر و وسیعتر دارد.

دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان ادامه داد: یکی از نواقص منطقه آزاد موضوع ثبت نشدن انبارها در سامانه جامع انبارهای کشور است که هنوز مشخص نیست تجار فعال در این منطقه آزاد چه کالاهایی وارد می‌کنند این در حالیست که از طریق این سامانه ظرفیت انبارها شفاف سازی شده و وضعیت کالا در سطح کشور نشان داده می‌شود تا اقتصاد پنهان و شبکه قاچاق درآمدهای پنهان برخی افراد که متاسفانه در شبکه‌های دولتی نیز فعالیت می‌کنند شفاف و برخورد قانونی و قاطع انجام شود.

وی افزود: در این راستا مجموعه مناطق آزاد کشور باید سریعا اقدام و کالاهای داخل انبارها را در سامانه ثبت کنند تا کالای تاریخ مصرف گذشته به دست مردم نرسد زیرا کالای تاریخ مصرف گذشته یکی از معضلات مناطق آزاد است در صورتی که با وجود سامانه‌ها و ثبت اطلاعات لازم، اجازه ورود و ترخیص این مدل کالاها داده نمی شود و عملا از فساد سیستماتیک در برخی دستگاه‌ها جلوگیری بعمل می‌آید.

اقلام و کالاهای اساسی

محبی گفت: اقلام اساسی به صورت ویژه در سیستان و بلوچستان پیگیری می شود زیرا در برخی ایام کمبود بعضی از کالاها و اقلام به دلیل پدیده قاچاق نمایان می شود.

وی افزود: با توجه به فرارسیدن فصل سرما برنامه ریزی‌های زیادی برای تامین گاز و سیلندرهای گاز مایع انجام شده تا مردم کمتر با مشکل مواجه شوند.

وی تصریح کرد: در برخی بازارچه‌ها و پایانه‌ها مقدمات نصب و راه اندازی تاسیسات برای صدور گاز بوسیله سیلندرهای پاکستانی انجام شده و در زمینه کالاهای اساسی نیز نظارت ها از طریق سامانه‌ها تقویت شده و ورود و خروج‌ کالاها با استفاده از همین سامانه‌ها کنترل می‌شود.

دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان گفت: کالاهای اساسی مانند روغن، شیرخشک، آرد، شکر و دارو بیشترین قاچاق را دارد و از آنجایی که این کالاها یارانه ای هستند برای جلوگیری از قاچاق آنها اقدامات لازم در حال پیگیری است.

وی یکی از مشکلات موجود را مساله حق الکشف کالاهای قاچاق عنوان کرد و ادامه داد: این استان در صف اول مبارزه قرار دارد، شهید می‌دهد و آسیب می‌بیند و مردم در جاده‌ها کشته می‌شوند اما سهمی از محل کشفیاتی که در خود این استان انجام می‌شود ندارد که باید در این زمینه بررسی‌هایی صورت گیرد و کارهای زیرساختی و نظارتی تقویت شود.

وی افزود: کشفیات سیستان و بلوچستان در مقایسه با استان‌های دیگر نشان می‌دهد که آمار کشفیات آن‌ها یک هشتم این استان است این در حالیست که سیستان و بلوچستان با آسیب‌های زیادی در حوزه امنیتی روبروست و موضوع قاچاق برای دستگاه های امنیتی، انتظامی در اولویت پنجم یا ششم قرار دارد.

محبی بیان کرد: مباحث کارشناسی بسیار مهم است زیرا یکهزار و ۸۰۰ کیلومتر مرز خاکی و آبی کشور در سیستان و بلوچستان وجود دارد اما ۵۰۰ کیلومتر مرز در غرب کشور را سه تا چهار استان کنترل می‌کنند و از تمامی ظرفیت ها به تعداد زیاد بهره مندند به عنوان مثال این استان یک نیروی انتظامی، یک مرزبانی و یک شورای تامین دارد در حالی که کنترل ۵۰۰ کیلومتر مرز غرب کشور را چهار نیروی انتظامی، چهار مرزبانی، چهار شورای تامین و غیره انجام می دهند در واقع مسوولیت موظفی سیستان و بلوچستان به نسبت داشته‌ها همخوانی ندارد اما با وجود همه سختی‌ها در انجام وظایف از تمامی استان‌ها بالاتر است و نگاه دغدغه‌مند در حوزه مبارزه با قاچاق کالا وجود دارد.

وی تصریح کرد: افزایش درصد کشفیات در استان مستلزم ایجاد زیرساخت‌هاست زیرا حتی اگر کمبود نیرو هم وجود داشته باشد اما تجهیزات و امکانات بسیار تاثیرگذار خواهد بود در غیراینصورت فضا برای شبکه‌های قاچاق کاملا مهیا می شود.

دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان گفت: سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این استان بسیار اندک است و درآمدهای بدست آمده نیز در خود استان خرج نمی‌شود و به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و دریای عمان یا استان‌های دیگر کشور می رود و صرف می شود.

وی افزود: اتفاقات و اقدامات خوب انجام شده در حوزه راه آهن، گازرسانی، راه، واحدهای تولیدی در حال ساخت در مناطق آزاد چابهار و سیستان و سایر اقدامات توسعه ای دولت جرقه‌های امیدی برای حرکت اقتصادی استان ایجاد کرده است.

وی ادامه داد: اما اگر با قاچاق مبارزه نشود همین چیزی را هم که امروز داریم از دست خواهیم داد زیرا قاچاق یک سود آنی، لحظه‌ای و هیجانی است و آدم هایی که در این حوزه فعالیت می‌کنند به دلیل جذابیت و هیجان که ایجاد می‌شود قانون‌گریزی می‌کنند که یکی از اهداف طرح رزاق همین است که قانون گریزان را به دامن قانون بازگرداند و اگر قاچاق هم انجام می‌شود از گذر قانونی رد شود.

محبی تصریح کرد: در مصوبه هیات وزیران در سال ۹۰ برنامه فروش مرزی این بود که پولی را برای زیرساخت و رفاه مردم بگذارند که باید در حوزه رسانه و فرهنگ در این زمینه کارهای زیادی صورت گیرد زیرا برای روحیه هیجانی و سود شیرین و آنی برنامه‌ریزی نداریم و ضعف فرهنگی اصلی‌ترین آسیب به تمام مسایل اجتماعی و اقتصادی کشور است.

وی خاطرنشان کرد: سیستان و بلوچستان بالاترین آمار کودکان و بازماندگان از تحصیل را دارد و در حال از دست دادن نیروهای جوان هستیم زیرا اکثر بچه‌ها به عنوان برده‌های قاچاق فعالیت می‌کنند و در آینده با کمبود شدید نیروی جوان پای کار قانونی و رسمی روبرو خواهیم شد.

دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستان و بلوچستان اظهار داشت: ارتباط با رسانه هرچه تنگاتنگ باشد نمود اقدامات دولت هدفمندتر و مردم از خدمات و اقدامات آگاه‌تر می‌شوند.

ایرنا

انتهای پیام/ع

نظر شما