به گزارش مشرق، با روی کار آمدن دولت سیزدهم، رویکرد جمهوری اسلامی ایران از اتکای صرف به غربی‌ها به تعامل اقتصادی با همه کشورهای دنیا به ویژه کشورهای منطقه، شرق آسیا، آفریقا و آمریکای جنوبی تغییر کرده است.
به طور کلی پس از شکست ایده برجام در گشایش روابط اقتصادی ایران و سایر کشورها، حال دولت سیزدهم در تقابل با تحریم‌های آمریکا، سیاست گسترش تعاملات با کشورهای «بلوک شرق» را در پیش گرفته است.
پیگیری برای انعقاد قرارداد ۲۵ ساله با چین، عضویت اصلی در سازمان همکاری‌های شانگهای، بررسی توافق ۲۰ ساله با روسیه و رویکرد دولت برای تعامل با اتحادیه بریکس از جمله شواهدی است که استراتژی سیاست‌خارجه دولت سیزدهم را در مواجهه با تحریم‌های آمریکا نشان می‌دهد.
طبیعی است که با تغییر رویکرد سیاست خارجی ایران، جریان غربگرای داخلی و خارجی نیز بیکار نمی‌نشیند و با شایعه‌پراکنی به دنبال تخریب روابط ایران و کشورهای بلوک شرق در اذهان مردم است. یکی از کشورهایی که می‌تواند در یک تعامل اقتصادی برد-برد با ایران قرار بگیرد کشور روسیه است.
مروری می‌کنیم به سریال تکراری رسانه‌های خارجی برای تخریب روابط ایران و روسیه.
* آیا میدان گازی چالوس به روس‌ها واگذار شده است؟
اواخر مرداد سال جاری بود که «اویل پرایس» در گزارشی مدعی شد: «ایران از یک میدان گازی بزرگ در آب‌های این کشور در دریای خزر رونمایی کرد، میدان چالوس دارای ذخایر گازی معادل یک‌چهارم میدان گازی عظیم پارس جنوبی یا حدود ۱۱ فاز آن است که قادر خواهد بود حداقل ۲۰ درصد گاز مورد نیاز اروپا را تأمین کند. طبق گفته سفیر ایران در روسیه در قرارداد ۲۰ ساله ایران و روسیه، میزان صادرات، قیمت و مقصد گاز میدان چالوس تحت نظر روسیه انجام می‌شود» (تصویر ۱).
تصویر ۱- گزارش اویل پرایس
این ادعای اویل پرایس که با حمایت گسترده رسانه‌های خارجی و ضدانقلاب همراه شد در حالی بود که:
- طبق گزارش شرکت نفت خزر، اصلا میدانی به نام چالوس در حوزه فعالیت این شرکت کشف نشده است و صرفا گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال وجود یک میدان گازی در ساختار چالوس وجود دارد.
- در صورت اثبات وجود میدان گازی و کشف آن نیز حجم گاز این میدان مطابق برآورده‌های گفته شده نیست و به احتمال زیاد ارقام پایینی را از لحاظ حجم گاز درجا ثبت کند.
- کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه، مطالب منتسب به وی در گزارش اویل پرایس را تکذیب کرده است.
- هنوز پیش‌نویس قرارداد ۲۰ ساله توسط ایران برای طرف روسی ارسال نشده بود که حالا مفاد آن شامل این میدان گازی خیالی شود.
- طبق گزارش شرکت نفت خزر تاکنون هیچگونه همکاری با روسیه در ساختار چالوس حتی برای کشف میدان نیز اتفاق نیفتاده است.
خبرگزاری فارس در گزارشی با عنوان «سریال تکراری رسانه‌های خارجی برای تخریب روابط ایران و روسیه/ آیا میدان گازی چالوس به روس‌ها واگذار شده است؟» به تفصیل به این موضوع پرداخته است.
*هنوز ایران هیچ میدان گازی در دریای خزر کشف نکرده است
بعد از مشخص شدن خلاف واقع بودن گزارش اویل پرایس و سکوت رسانه‌های خارجی برای تخریب روابط اقتصادی ایران و روسیه، حال روز گذشته خبرگزاری ایلنا، گامی دیگر را برای تخریب روابط دو کشور و حاشیه‌سازی در این باره برداشت، در این مصاحبه رئیس انجمن صنفی CNG مدعی شده است: «طبق معاهده و توافق ایران و روسیه تا زمانی که تراز گاز ایران مثبت است و تولید به نسبت مصرف داخلی جوابگو است، ما حق استخراج منابع گازی دریای خزر را نداریم. اکنون روسیه ۱۸.۱ درصد از ذخایر گاز دنیا را داراست و این رقم در مورد ایران ۱۷.۹ درصد است، چنانچه از خزر برداشت داشته باشیم این رقم به ۱۸.۲ درصد رسیده و در مقام بالاتری از روسیه قرار می‌گیریم که طبق توافق‌هایی که قبلا با این کشور صورت گرفته نباید اینچنین شود تا روسیه همچنان در صدر باشد. طبق توافق ایران حق برداشت از ۸ حلقه چاه بزرگ گازی در دریای خزر که در محدوده آبی ایران است را ندارد».
این مطلب خبرگزاری ایلنا با حمایت رسانه‌های ضدانقلاب همراه شد و طبق معمول بی.بی.سی فارسی و شبکه من‌وتو روی این موضوع مانور رسانه‌ای دادند (تصویر ۲).
تصویر ۲
در این باره نیز چند نکته حائز اهمیت است:
نکته اول: رئیس یک انجمن صنفی چه جایگاه قابل استنادی برای اظهارنظر درباره مفاد قراردادی را دارد که هنوز در حال بررسی و مذاکره است؟ ضمنا قبل از نهایی شدن این توافق ۲۰ ساله بین دو کشور قرار است مفاد این توافق در مجلس شورای اسلامی توسط نمایندگان خانه ملت مورد بررسی وتصویب شود.
طبیعتا اظهارات رئیس انجمن صنفی CNG درباره سبد سوخت کشور قابل اعتنا است ولی صرف یک ادعا بدون ارائه مستندات آن هم توسط فردی که نه جایگاه رسمی و دولتی دارد و نه حوزه مرتبط با فعالیت وی است قطعا فاقد اعتبار و استناد است.
نکته دوم: اصلا ایران هیچ میدان گازی را در محدوده حوزه جنوبی نفت خزر کشف نکرده است، یعنی اصلا میدان گازی هنوز وجود خارجی ندارد. جای تعجب است که وقتی میدان گازی در کار نیست چگونه روسیه اجازه برداشت از ۸ حلقه چاه گازی دریای خزر را به ایران نداده است!
نکته سوم: این اظهارات رئیس انجمن صنفی CNG نشان می‌دهد که ظاهرا وی همچنان روابط شوروی و ایران را در دهه ۱۳۲۰ تحلیل می‌کنند که متاسفانه نشان‌دهنده عدم شناخت وی نسبت به توان و قدرت سیاسی ایران است. در این راستا کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه نیز اعلام کردند: «منافع ملی ایران مستقل است و به هیچ کشوری گره نخورده و سیاست خارجی ما به هیچ بلوک خاصی وابسته نبوده و همیشه تلاشمان این بوده که بر اساس منافع ملی خودمان عمل کنیم.»
*توضیحات شرکت نفت خزر درباره شایعات گازی رسانه‌های بیگانه
در این راستا، امروز هم، شرکت نفت خزر توضیحاتی را درباره شایعه ایجاد شده مطرح کرده که در ادامه آمده است.
در توضیحات شرکت نفت خزر آمده است: سخنان منتسب به آقای اردشیر دادرس، رئیس انجمن صنفی سی‌ان‌جی با موضوع وجود توافقی میان ایران و روسیه مبنی بر سلب اختیار روسیه از ایران برای برداشت از چاه‌های گازی در محدوده آبی کشورمان در خزر، مصداق نشر اکاذیب، کاملا بی‌پایه و در تضاد با اصل نهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است؛ چنانچه اخیرا نیز دکتر کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه در صحبت‌هایی اعلام کرد منافع ملی ایران مستقل است و به هیچ کشوری گره نخورده و سیاست خارجی ما به هیچ بلوک خاصی وابسته نبوده و همیشه تلاشمان این بوده که بر اساس منافع ملی خودمان عمل کنیم.» (۹ شهریور ۱۴۰۰)
در بخش دیگری از توضیحات شرکت نفت خزر اعلام کرده است: شرکت نفت خزر نیز در همین راستا یادآور می‌شود روابط نفتی ایران و روسیه در طول سالیان گذشته، همواره روابطی مطلوب و براساس منافع دو طرف بوده و بدیهی است ایران همواره در حوزه خزر، با قدرت و بر اساس منافع ملی به نحوی عمل می‌کند که ضمن حفظ استقلال و عزت کشورمان، روند فعالیت‌های اکتشافی و توسعه‌ای صنعت نفت بر اساس برنامه‌های از پیش تعیین‌شده و سیاست‌های کلان شرکت ملی نفت ایران ادامه یابد، کما اینکه پیش از این و مبتنی بر مطالعات ژئوفیزیکی جامعی که از سوی شرکت‌های بزرگ بین‌المللی در خزر جنوبی انجام شد، حفاری اکتشافی در دستور کار متخصصان صنعت نفت کشورمان قرار گرفت و ایران در سال ۱۳۹۱ برای اولین بار موفق به کشف نفت در آب‌های عمیق خزر (در فاصله ۲۵۰ کیلومتری از ساحل ایران) شد تا امروز میدان سردارجنگل، برگ زرینی از افتخارات صنعت نفت کشور باشد.
طبق اعلام شرکت نفت خزر، بنابراین آنچه رئیس انجمن صنفی CNG درباره سلب اختیار از ایران برای برداشت از ۸ حلقه چاه بزرگ گازی در محدوده آبی ایران در خزر عنوان کرده‌اند، مطلبی کاملا غیرعلمی و غیرکارشناسی و به‌نوعی تداعی‌کننده روابط شوروی و ایران در دهه ۱۳۲۰ است که متاسفانه از عدم شناخت نسبت به توان و قدرت سیاسی جمهوری اسلامی ایران و همینطور ناآشنایی با مباحث زمین‌شناسی، حفاری و اکتشاف منابع هیدروکربوری حکایت دارد؛ چراکه پرواضح است طبق رویه‌های جاری در صنایع بالادستی نفت و گاز، وجود یک ساختار هیدروکربوری پس از مطالعات ژئوفیزیکی موفق تایید می‌شود و پس از عملیات حفاری است که نفتی یا گازی بودن ساختار را مشخص می‌کند. حال اینکه وجود ۸ چاه بزرگ گازی در خزر جنوبی از کجا به ذهن مصاحبه‌شونده رسیده است، جای سوال دارد.علاوه بر موارد مطروحه، اشاره مصاحبه‌شونده به اعداد و ارقام غیردقیق به عنوان ذخایر گازی دو کشور و همینطور طرح موضوع «عدم توجیه اقتصادی برداشت ذخایر هیدروکربوری در خزر» که مشخص نیست بر اساس چه مستنداتی مطرح شده نیز در جای خود، قابل بررسی و پاسخگویی است.
شرکت نفت خزر در پایان یادآور شده است: موضوع برداشت ذخایر هیدروکربوری ایران در خزر، موضوعی استراتژیک است که ابعاد بین‌المللی این موضوع، بر اهمیت آن می‌افزاید و این امر ایجاب می‌کند مدیران و کارشناسان در حوزه‌های غیرمرتبط از اظهارنظر غیرعلمی و غیرمستند در این زمینه خودداری کنند، فعالیت‌های شرکت نفت خزر به نمایندگی از شرکت ملی نفت ایران در این حوزه مهم و استراتژیک با قدرت و قوت ادامه دارد و باوجود فشارهای ناشی از تحریم‌های ظالمانه، در آینده خبرهای نویدبخشی از موفقیت‌های صنعت نفت در این بخش به اطلاع مردم شریف ایران خواهد رسید.