به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، سلامتی زنان یک جامعه، متضمن سلامتی کل جامعه است. وقتی از سنین کودکی برنامه ریزی جامعی برای سلامت دختربچه ها صورت بگیرد و از همان سنین کم به او آموزش داده شود که باید به سلامتی خود اهمیت بدهد، در آینده شاهد زنان و مادرانی سالم و شاد هستیم و در نتیجه جامعه سلامت و با انرژی خواهیم داشت. 

 هفته ملی سلامت بانوان ایران هر سال در آخرین هفته مهر با هدف ترویج و تقویت سلامت زنان در عرصه های مختلف روانی، باروری، سبک زندگی سالم، افزایش آگاهی و آموزش شیوه های سلامت زندگی و ... برگزار می شود.

از سال گذشته، با توجه به پاندمی کووید، سلامت زنان در دوره کرونا نیز مورد توجه قرار گرفت. سلامتی زنان یک جامعه از همه جهات حائز اهمیت است اما اهمیت به سلامتی در دوره میانسالی زنان که پایان دوره باروری آنها به شمار می آید از اهمیت بیشتری برخوردار است.

در این سنین معمولا مشکلات شایعی مثل پوکی استخوان، تحلیل جسمانی، افسردگی و مشکلات روحی بروز پیدا می‌کند که با برنامه ریزی در سنین پایین تر و داشتن سبک زندگی سالم، به ویژه تغذیه مناسب و فعالیت بدنی و ورزش های متناسب با هر دوره سنی، می توان از بروز عوارض در این سنین پیشگیری کرد و میانسالی سالم و شادی داشت.

اهمیت کمبود ویتامین ها در دوره های مختلف زندگی بانوان

شیرین شمس، متخصص زنان و زایمان در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان در مورد سلامت زنان اظهار کرد: اهمیت سلامت بانوان بر هیچ کس پوشیده نیست. وقتی از سلامت زنان صحبت می‌کنیم منظور ما است که سلامت بدن آنها مرتب باید بررسی شود تا در حالت تعادل باشد. این حفظ تعادل در سیکل‌ و سنین مختلف مثل قاعدگی اهمیت بیشتری دارد زیرا این تعادل نشان دهنده هورمون‌های زنانه و مردانه در بانوان است که با علائمی مثل قاعدگی، علائم نازایی، اختلال باروری، یائسگی زودرس و علائم دیگر نشان داده می‌شود.

شمس افزود: کمبود بعضی از ویتامین‌ها در بدن بانوان می‌تواند مشکلاتی را برای آن‌ها به وجود بیاورد مثل کمبود ویتامین دی و یا فقر آهن که باید خانم‌ها با تغذیه و مصرف مکمل‌های غذایی از بروز این کمبود‌ها جلوگیری کنند.

او افزود: این کمبود ویتامین‌ها در زمان قاعدگی، بارداری، شیردهی و یائسگی می‌تواند عوارض خطرناکی داشته باشد. با در معرض تابش آفتاب قرار گرفتن می‌توان به تقویت ویتامین دی بدن کمک کرد، همچنین خانم‌هایی که خونریزی‌های شدید و یا کیست دارند حتماً باید به مسئله فقر آهن و کم خونی توجه باشند و با مصرف مکمل‌های مختلف و تغذیه مناسب این کمبود را رفع کنند.

این متخصص زنان ادامه داد: نکته مهم دیگری که به شکل غربالگری درآمده، پاپ اسمیر است که از دهه سوم زندگی خانم‌ها به بعد باید حتما مورد ارزیابی و بررسی قرار بگیرد. همچنین خانم‌های متاهل باید به این نکته توجه ویژه‌ای داشته باشند تا از بروز بیماری‌های خطرناکی مثل سرطان پیشگیری کنند. 

او بیان کرد: معاینه‌هایی وجود دارد که پس از اتمام پریودی به صورت self exam برای پیشگیری از ابتلا به سرطان سینه و سلامت بانوان در طولانی‌مدت کمک می کند همچنین انجام تست‌های غربالگری با مشورت پزشک متخصص که قبل از ۴۰ سالگی با سونوگرافی و بعد از ۴۰ سالگی با ماموگرافی مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت، می تواند از بروز سرطان شایع سینه در زنان جلوگیری کند.

شمس توصیه کرد: بانوان باید به فعالیت‌های فیزیکی، ورزشی و تغذیه و مصرف مکمل‌ها و آنتی اکسیدان‌ها و همچنین نداشتن استرس و اضطراب و داشتن خواب کافی و رعایت رژیم غذایی مناسب برای داشتن زندگی سالم، اهمیت بدهند .

این متخصص زنان یادآوری کرد: یائسگی دوره ای از زندگی بانوان است که معمولا پس از دهه چهارم زندگی  بروز پیدا می‌کند که در برخی از خانم ها به دلیل عدم آگاهی و آموزش کافی، با چالش هایی روبه رو است. 

یک سوم عمر خانم ها پس از یائسگی سپری خواهد شد

مریم کاشانیان، متخصص زنان و زایمان و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان در مورد دوره یائسگی اظهار کرد: یائسگی دوره‌ای از زندگی است که برای همه خانم‌ها ایجاد می‌شود. در این دوره تخمدان‌ها عملکرد خود را از دست می‌دهند.

او افزود: وقتی تخمدان عملکرد نداشته باشد، هورمون استروژن (هورمون اصلی که تخمدان ترشح می‌کند) دیگر ترشح نمی‌شود و وقتی این هورمون وجود نداشته باشد طبیعتاً عوارضی برای خانم‌ها ایجاد می‌شود. عوارضی مانند گرگرفتگی که در برخی موارد آن قدر شدید است که خواب خانم‌ها را مختل می‌کند و این به هم خوردن خواب، باعث اختلال در کیفیت و سلامت زندگی فرد می‌شود.

کاشانیان ادامه داد: یائسگی، عوارض روانی نیز با خود به همراه دارد. عوارضی مثل افسردگی و اضطراب که می تواند پیامد بر هم خوردن نظم خواب نیز باشد.

این متخصص زنان و زایمان بیان کرد: در آغاز دوره یائسگی، به مرور زمان کمبود استروژن باعث می‌شود که ارگان‌های بدن بانوان که به ترشح هورمون استروژن حساس است، مثل مثانه، قسمت‌های انتهایی روده بزرگ و رحم، دچار مشکلاتی شوند. مشکلاتی مانند سوزش و خشکی شدید مجرای ادراری، تکرر ادرار، بی اختیاری ادرار و ترشحات اضافه و خونریزی بروز پیدا می کند.

او گفت: در این شرایط خانم‌ها باید تحت نظر یک پزشک متخصص باشند. در این شرایط به دلیل تغییر برخی هورمون‌ها مشکلاتی برای پوست و موی بانوان مثل ریزش مو و ایجاد لک روی پوست نیز ایجاد می شود. همچنین مواردی مانند پوکی استخوان نیز بروز پیدا می‌کند و همه این عوارض ناشی از کمبود استروژن در دوران بعد از دوره یائسگی است که خانم ها را با چالش مواجه می کند.

این متخصص زنان و زایمان تصریح کرد: در این دوره به دلیل فرارسیدن سن بازنشستگی خانم‌ها و عوامل محیطی، احساساتی مثل عدم جذابیت و یا احساس از کار افتادگی در آنها ایجاد می شود که می‌تواند عوارض روانی به همراه بیاورد و منجر به افسردگی آنها شود بنابراین باید تمام تلاش خانم‌ها در این سن، جلوگیری از بروز عوارض ناشی از یائسگی باشد.

کاشانیان افزود: با توجه به افزایش سن خانم‌ها و افزایش امید به زندگی در کشور، اگر قرار است یک خانم ۸۰ تا ۹۰ سال عمر کند تقریباً یک سوم طول عمر خود را در دوران بعد از یائسگی سپری می‌کنند، بنابراین تعداد بسیار زیادی از خانم‌ها در حال ورود به دوره یائسگی هستند و همه این موارد باعث می‌شود تا توجه به مسئله یائسگی از اهمیت بالایی برخوردار باشد.

این متخصص زنان و زایمان ادامه داد: علاوه بر افراد جامعه، دولت هم باید تدابیری برای سلامت این دوره از زندگی زنان بیندیشد زیرا ما معتقدیم سلامتی یک جامعه در گرو سلامت زنان آن جامعه است.

او بیان کرد: نکته مهم این است که می‌توان با رعایت نکاتی این عوارض را به حداقل ممکن رساند. مصرف مواد غذایی که باعث افزایش سطح استروژن در بدن خانم‌ها می‌شود مثل سویا و همچنین توجه به داشتن وزن متناسب و جلوگیری از اضافه وزن،رعایت رژیم غذایی، داشتن فعالیت بدنی و ورزش نقش بسیار موثری در داشتن یائسگی سالم و پرنشاط دارد.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: در صورت بروز علائم آزاردهنده مثل گُرگرفتگی شدید، حتماً باید با پزشک متخصص مشورت شود تا این علائم به حداقل ممکن برسد، همچنین داشتن رژیم غذایی سالم و مناسب بسیار کمک کننده است. توجه به سلامت مواد غذایی مصرفی و پرهیز از پرخوری نیز می‌تواند نقش موثری در سلامت این دوران ایفا کند.

کاشانیان تصریح کرد: داشتن سرگرمی و تفریح سالم و توجه بسیار زیاد به ورزش نیز از نکات مهم برای کاهش حداقلی عوارض ناشی از دوره بعد از یائسگی در خانم‌هاست. مراجعه به موقع نزد پزشک متخصص در صورت مواجهه با انواع عوارض و علائم آزاردهنده هم در این دوره، توصیه می‌شود.

چالش همزمانی یائسگی و بازنشستگی

به دلیل عوارض طبیعی که یائسگی با خود به همراه دارد و همچنین به دلیل همزمانی این دوره از زندگی با بازنشستگی و احساس از کارافتادگی، خانم ها در این سن دچار مشکلات روحی علاوه بر مشکلات جسمی می شوند که مدیریت همزمان این مشکلات برایشان پیچیدگی های خاص خود را دارد.

در کشورهای پیشرفته با برنامه ریزی های منظم در سنین پایانی دهه سوم زندگی خانم ها و همچنین آموزش هایی در راستای افزایش آگاهی برای مواجهه با چنین شرایطی، معمولا زنان در این دوره از زنذگی خود احساس شادی و سرزندگی دارند .

در کشور ما نیز خوشبختانه با توجه به افزایش امید به زندگی و در نتیجه افزایش طول عمر بانوان، داشتن میانسالی و سالمندی سلامت و شاد، سالهاست که در دستور کار وزارت بهداشت و سازمان های مربوطه قرار دارد. 

بیشتر بخوانید

• یائسگی زودرس و علائم بروز آن

انتهای پیام/