خبرگزاری فارس- گروه رادیو و تلویزیون: شاید کم نباشند تعداد افرادی که دغدغه محیط زیست دارند و سالهای زیادی است که در این زمینه فعالیت های چشم گیری داشته اند. مستند «تنهایی» یکی از تازه ترین تولیدات شبکه یک سیما است که هر هفته جمعه شب ها بروی آنتن می رود.

«تنهایی» مستندی درباره محیط زیست و مشکلات آن از جمله: ریزگرد، آب و خشکسالی، تالاب‌های شادگان و هورالعظیم، شکارچی، محیط‌بان، جنگلبان، جنگل‌نشین، آلودگی هوا و… است که برای رشون تر شدن موضوع هر قسمت برنامه ای بلافاصله بعد از پخش مستند با عنوان «درنگ تنهایی» به بررسی موضوع هر قسمت با حضور کارشناسان و مسئولان مربوطه می پردازد.

«عبدالرضا امیر احمدی» اجرای برنامه «درنگ تنهایی» را به عهده دارد. او که سالها سابقه اجرای تلویزیونی را در کارنامه خود داشته است یکی از معدود مجریانی است که علاقه مند به محیط زیست است. با امیر احمدی درباره دغدغه هایش درباره اجرای برنامه محیط زیستی و تاثیرگذاری مستند «تنهایی» میان مردم گفت و گو کردیم.

** از تجربه حضور در «مستند تنهایی» و بالاخص «درنگ تنهایی» بفرمایید و اینکه تفاوت این برنامه با سایر برنامه هایی که شما اجرا کردید در چیست؟

تجربه این برنامه یک تجربه کاملا جدید، عجیب هیجان انگیز و البته غمناک و غم بار است به خاطر اینکه انسان متوجه یک مسائل و کم لطفی هایی می شود که قلبش به درد می آید. یادش بخیر یک زمانی کارتونی از تلویزیون پخش می شد و همه آن را دیده بودند به اسم «میتی کومان» مامور مخصوص حاکم بزرگ و یک گروه منسجم و متعهد بودند از سنین مختلف و با جنسیت های مختلف که یک هدف مقدس داشتند. کشف علل و عوامل فساد و ظلم و ناکارآمدی آدم ها و سراسر کشور را می گشتند و کاری جز برملا کردن حقیقت نداشتند.

مستند تنهایی و درنگ تنهایی هم همینطور است و یک گروه دردمند و دغدغه مند و متعهد و عاشق کنار هم جمع شدند و به همه جای کشور سفر می کنند و خطر می کنند و نگران هوا زمین خاک نیزار و پرنده  وآب و سنگریزه پروانه مار مارال غزال مور تالاب مورچه و طبیعت و حتی ابر و باد و مه و خورشید و فلک هستند و سعی می کنند صدای طبیعت و محیط زیستی باشند که دارد فریاد می زند و نفس هایش به شماره افتاده و کمک می خواهد. این برنامه به سختی دارد بار این مسئولیت بزرگ را بر دوش می کشد تا خطری که بزرگ تر و مهیب تر و فاجعه بار تر و فراگیرتر از ویروس کرونا است را به همه آدم ها گوشزد کند.

این برنامه بی تعارف و بی رودربایستی دنبال تاباندن پروژکتور آگاهی به ابعاد و زوایای تاریک و مخوف ظلمی است که به خاطر ناآگاهی و منفعت طلبی برخی آدم ها و مسئولین دارد به طبیعت و محیط زیست می شود. همه عوامل برنامه در درجه اول به دنبال تشخیص درد محیط زیست و در وهله دوم به دنبال تجویز درمان برای بهبود حال زمین هستند. چراکه اگر حال زمین خوب باشد حال همه اجزای آن از جمله ما آدم ها هم خوب است و اگر خوب نباشد این کل در جز تاثیر می گذارد. در این برنامه همه عوامل سکوت و مماشات و مصلحت اندیشی را کنار گذاشتند و سعی می کنند از راه ها و ترفندهای درست رسانه ای مردانه و جوان مردانه وارد گود شوند و مسئله مهم محیط زیست را فریاد بزنند با این شعار که دریغ است ایران بیابان شود.

 

** سطح بحث و محتوای بحث هایی که در برنامه مطرح می شود را چطور می بینید؟

یک جمله معروفی است از مک لوهان نویسنده کتاب دهکده جهانی که می گوید حقانیت یک پیام، شما را جهانی نمی کند بلکه شیوه ارائه پیام شما را جهانی می کند. این برنامه با پشتوانه غنی علمی و تجربه بیست ساله آقای نبی تهیه کننده محترم آن که تخصصی در زمینه محیط زیست تحقیق کردند و قلم زدند و برنامه سازی کردند سعی می کند هم در انتخاب پیام و هم در شیوه انتقال پیام کاملا عالمانه، صادقانه، کارشناسی، دانشگاهی و از همه مهم تر به درد بخور برای مخاطبان، مشتریان و مردم زحمت کش کوچه و بازار خدمات طبیعت به انسان و کم لطفی و حرص انسان به طبیعت را بازنمایی و بازگو کند. یک زمانی هابس گفت انسان، گرگ انسان است اما الان دیگر انسان گرگ انسان نیست و انسان حریص و گرگ صفت، امروز همه چیز و همه را برای خودش می خواهد و برای رسیدن به این هدف، هر ظلم و جنایتی را روا می دارد. ما هم سعی می کنیم در این برنامه تمام این ابعاد و زوایا را علمی و کارشناسانه و بدون حب و بغض مطرح کنیم.  

** چطور خودتان را آماده اجرای این برنامه می کنید؟

از همان جلسه اول که با آقای نبی صحبت کردم سعی کردم که تمام سایت ها، مجله ها، منابع و صفحات اینستاگرام عزیزانی که در زمینه محیط زیست فعالیت می کنند را دنبال کنم. هرچند من از زمان مرحوم محمد علی اینانلو به طبیعت علاقه مند بودم و آثارشان را در شبکه های مختلف دنبال می کردم و خیلی با این فضا غریبه نبودم، اما مطالعاتم را در این زمینه تخصصی تر و قوی تر می کنم و از راهنمایی های آقای نبی و اطلاعات ارزشمندی که در این زمینه دارند خیلی کمکم می کند تا من با آمادگی نسبی در برنامه حاضر شوم  و حین اجرا غافلگیر نشوم.

** سوال هایی که از مهمان های برنامه پرسیده می شود عمدتا اینها را برای رسیدن به راهکار به چالش می کشد، چقدر از این سوال ها ماحصل مطالعه خودتان است و چقدر سوال ها را گروه تحقیق یا آقای نبی در اختیارتان قرار می دهد؟

۹۶ درصد از سوال های برنامه از طرف گروه تحقیق و سردبیری و اتاق ایده برنامه طراحی می شود و در اختیار من قرار می گیرد و کاری که انجام می دهم با تجربه ۳۰ ساله ای که در برنامه های گفت و گو محور دارم فقط یک جاهایی به اقتضای برنامه سعی می کنم که چاشنی هایی را به آن اضافه کنم یا یک جاهایی اگر در برنامه اتفاق هایی بیفتد که طبق پیش بینی ما پیش نرود سعی می کنم دوستان را به جاده اصلی برنامه برگردانم تا به هدف برسیم. بنابراین بالای ۹۰ در صد از سوال ها از سمت دوستان ایده پرداز برنامه طرح می شود و من هم سعی می کنم با رعایت امانت و وفاداری جاهایی تلطیف کنم و در جاهایی هم زهرش را بگیرم یا جاهایی تشدید کنم و چاشنی را زیاد و کم کنم تا سوالات جان دارتر مطرح شود تا ما به مقصودمان برسیم.  

 

** چقدر خودتان در زمینه محیط زیست مطالعه می کنید؟ و چقدر از تجربیات تان در این برنامه استفاده می کنید؟ در کل مطالعه و تحقیقات برای اجرای این برنامه چقدر در هفته وقت شما را به خود اختصاص می دهد؟

قبل تر هم گفتم که در گذشته دغدغه محیط زیست داشتم و هم حرص می خوردم و هم غصه می خوردم و صفحه های فعالان محیط زیست را هم دنبال می کردم و می دانستم که انسان امروز چه بر سر زمین و آب و هوا دارد می آورد. از سالها قبل مرحوم مهران دوستی برنامه ای در رادیو داشت با این عنوان که حال زمین خوب نیست و من هر روز عصر این برنامه و فعالیت فعالین محیط زیست را هم پیگیری می کردم. از آتش سوزی جنگل های زاگرس گرفته به خاطر ذغالش و از خشک کردن هورالعظیم و خشکاندن تالاب انزلی و دریاچه پریشان و بختگان و صید ترال که در جنوب کشور انجام می شد و من یکبار با خانم سمیه رفیعی و آقای عیسی کلانتری در برنامه صبح بخیر ایران چالش داشتم و من هم دغدغه محیط زیست را داشتم اما خب  در این سبک برنامه ها به خاطر فرصت محدودی که داشتیم، سوالاتی که می پرسیدیم خیلی کلی بود.

در این برنامه سعی کردیم کمی با ورود به جزئیات و ارائه آمار و ارقامی که مهمان هایمان نتوانند کتمان کنند، خودمان را آماده کنیم. می خواهم مطلبی بگویم شاید فکر کنید اغراق است اما به دوستان دستیار برنامه هم گفتم که من تمام هفته ذهنم درگیر این است که برای هفته بعد در برنامه چه بگوییم و چطوری بگوییم که ادای دینی هم به محیط زیست کرده باشیم و هم به افرادی که برای احیای محیط زیست و خوب شدن حال زمین فعالیت می کنند. زمانی که برنامه تمام می شود خستگی بسیار عجیب روحی و روانی حس می کنم به این خاطر که بار روانی و مسئولیت بسیار سنگینی در این برنامه بر دوشم هست که باید کمک کنم این پیام به مردم منتقل شود. وقتی که برنامه تمام می شود مثل دونده های دوی ماراتن که از خط عبور می کنند، ‌بی رمق و خسته هستم و باید چند ساعت استراحت کنم تا دوباره انرژی رفته به روح و روان و جسمم برگردد.

 

** عموما این شروع های شما و استنداپ هایی که اجرا می کنید در فضای مجازی خیلی خوب دیده شد. اینها را چطور تهیه می کنید و نیش و کنایه هایتان را چطور طراحی می کنید؟

زمانی که آقای نبی محبت می کنند و فیلم ها را در اختیار من قرار می دهند در خواب و بیداری به این فکر می کنم که با توجه به وقت محدود دو دقیقه ای که من برای استندآپ دارم، چه جمله هایی می توانم بگویم که حق مطلب ادا شود و چون ادبیات تطبیقی خواندم کمی به عناصر ادبیات آگاهی دارم و از از مثل ها کمک می گیرم و چاشنی را به هدفی که آقای نبی دارند اضافه می کنم و سعی می کنم که در استندآپ مثل توئیتر و یک توئیت منظور و پیام اصلی برنامه را منتقل کنم.

** برخی می گویند برای بالا بردن فالوورهایتان این کار را می کنید. نظرتان در این باره چیست؟

معتقدم چه اشکالی دارد اگر بالا بردن فالوور به منظور این باشد که ما یک خطری را گوشزد کنیم و سنسورهای جامعه را نسبت به فاجعه های محیط زیستی حساس کنیم. اگر من یک وقتی بخواهم فالوورهایم را بالا ببرم که منافع شخصی داشته باشم و تولید محتوا کنم و بعد بفروشم،‌این خیلی بد و مضموم است و خوب نیست که آدم بخواهد از آنتن رسانه ملی برای منافع شخصی خودش استفاده کند.

اما وقتی من برای یک هدف مقدس به فرض اینکه این کارها را انجام می دهم که فالوورها بالا رود باز به نظرم ارزشمند است. اما در مجموع اینطور نیست و من دوست دارم وظیفه رسانه ای خودم را انجام دهم و در واقع به همه این هشدار را دهیم که خطر از آنچه در آیینه می بینیم و گذرا می شنویم به ما نزدیک تر است و همه ما برای نجات کره زمین و منابع طبیعی و محیط زیستی ایران و حیات وحش ایران اقدامی کنیم.

** چند قسمت از برنامه شما با وجود اینکه برنامه دو‌ و سه بود خیلی سر و صدا کرد خصوصا بهش هورالعظیم و جمله معروفی که معاون سازمان محیط زیست گفت. آیا اینها را از پیش طراحی می کنید؟ یا اینکه در استودیو به یکباره اتفاق می افتد؟

من بارها در مصاحبه های مختلف گفتم که در برنامه های تلویزیونی قائل به تبانی نیستم بلکه قائل به طراوتم. یعنی شما باید یک چهارچوبی را داشته باشید و بعد پیش روید و آمادگی و چابکی را داشته باشید که در برنامه اگر هر اتفاقی افتاد بتوانید به خوبی مدیریتش کنید بدون اینکه از آن چهارجوب ها خارج شوید. در واقع هیچ از پیش طراحی دقیق و آنچنانی نیست که فکر کنید مثل یک فیلم نامه نمایش است و سوال و جواب ها با مهمان هماهنگ می شود، نه اصلا اینطور نیست. در برنامه اتفاق هایی می افتد و خیلی از مسئولینی که به برنامه آمدند یا خیلی از حقایق را انکار کردند یا اظهار بی اطلاعی کردند و ما با تصمیمات آنی که سر برنامه گرفتیم تصمیم گرفتیم که در مقابل این انکار و اظهار بی اطلاعی چه کنیم؟ و با روش هایی که در مصاحبه هست سعی کردیم به آن مقصودمان برسیم و جواب سوال را از زبان مسئول بشنویم.

** مجری ها معمولا حین اجرای برنامه های مختلف، احساس های متفاوتی دارند، شما حین اجرای درنگ تنهایی استرس و نگرانی دارید ؟ و این اجرا را چطور می بینید؟

حین اجرای برنامه احساس های مختلفی را در آن واحد تجربه می کنم و مثل آب و هوا می مانم که یک وقتی آفتابی است و یک وقتی ابری و صاف و طوفانی است. زمانی که مسئولین پاسخ می دهند و من از زوایای پنهان ظلمی که به محیط زیست می شود مطلع می شوم،‌ خیلی دردمند و غصه دار می شوم. برای مثال مسئولی می گوید اقداماتی انجام شده برای جلوگیری از خسارت و با شنیدن این جمله کمی خوشحال می شوم، آنجاهایی که حس می کنم مسئولین دارند طفره می روند و نمی خواهند جواب دهند و از موقعیت شان می ترسند یا نمی خواهند بگویند که مقصر بودند باز دوباره ناراحت و متعجب می شوم که چرا انسان حریص به خاطر منافع شخصی زودگذر خودش حاضر است این ظلم و جفا را کند. مگر آدم می تواند در زندگی شخصیت و شغلی خودش اینطور رفتار کند؟ و مگر می تواند از عواقبش نا آگاه باشد؟ و این موضوعی است که دودش به چشم همه ما می رود. اما احساسی که از همه بیشتر بر دوش من سنگینی می کند این است که یک وقت نکند من نتوانم وظیفه و رسالتی که برنامه به عهده دارد را به خوبی ایفا کنم و بحث الکن بماند و ما بدون نتیجه و بدون پیام، ‌وقت مردم و همکاران را گرفته باشیم. این احساس دین دردآورترین و رنج آورترین عذابی است که در هر برنامه تحمل می کنم.  

** نقش آقای نبی را در این کار به عنوان تهیه کننده چطور می بینید؟ و اینکه ایشون در استودیو می نشینند چه حسی به عنوان مجری دارید؟

صمیمانه به دوست و برادر عزیزم آقای نبی تبریک می گویم. ایشان هم دردمند است، هم متعهد و دغدغه مند و عاشق و به طور تخصصی تمرکز و انرژی و در واقع زندگی خودش را با عشق وقف محیط زیست می کند. این را هم می دانم که به دنبال شهرت و موقعیت نیست و از این کار برای خودش کیسه ای ندوخته است و به سهم خودش تلاش می کند که جلوی به شماره افتادن نفس های طبیعت را بگیرد و کاری کند که حال طبیعت، محیط زیست و حیات وحش ما بهتر شود. روزهایی که ایشان در استودیو هستند و در کنار من می نشینند اگر به تصاویر دقت کرده باشید متوجه می شوید که خیالم راحت تر است. با توجه به اشرافی که به موضوع ها دارند در این بیست سال یک بخش بزرگی از باری که بر دوشم هست را آقای نبی به دوش می کشند و من راحت تر می توانم مباحث را مدیریت کرده و برنامه را بچرخانم.   

** به نظر شما چقدر موضوعاتی که در «درنگ تنهایی» به آنها پرداخته می شود دارای اهمیت است؟

اکثر برنامه هایی که در تلویزیون برای طبیعت ساخته می شود بیشتر سعی می کند به شگفتی ها و زیبایی های طبیعت بپردازد و کمی هم درباره رفتارهای ما با محیط زیست به عنوان گردشگر می گوید که برخی از این رفتارها خوب نیست و می گوید که وقتی به طبیعت می روید آتش روشن نکنید و درختان را نسوزانید و حواستان به طبیعت باشد.

اما برنامه درنگ تنهایی یک ادعایی دارد و یک پرچمی را به دست گرفته و زنگ خطری را به صدا در می آورد که ای جماعت چه نشسته اید بر ساحل، ‌یک نفر در دریا دارد جان می دهد و آن یک نفر طبیعت ما و منابع طبیعی و حیوانات و حیات وحش و آب های زیر زمینی ما هست که دارد از بین می رود و اگر این حلقه های زنجیر قطع شود دودش به چشم همه ما می رود. به همین خاطر فکر می کنم اهمیت بسیار زیادی دارد که فکر نکنیم که همیشه جهان هستی به همین نظم و روال پیش می رود و هیچ اتفاقی هم نمی افتد، بلکه دارد به ما گوشزد می کند که همه کارهایی که انجام می دهیم به صورت قدرت مند به سمت مان برمی گردد. سیل سال های گذشته که خسارت هایی را در پی داشت و زلزله و آلودگی هوا و بیماری های عجیب و غریبی که داریم. یادم است آقای قاضی زاده هاشمی آن سالی که وزیر بهداشت بود گفته بود سالی صد هزار نوع سرطان جدید در ایارن اتفاق می افتد که بخشی از آن مربوط به سبک زندگی ما است و بخشی از آنها نیز به رفتارمان به محیط زیست برمی گردد و این رفتارها باعث شده آلودگی ها افزایش پیدا کند و در این چرخه بچرخد و بیماری هایش به خود ما برگردد. به همین خاطر امیدوارم این برنامه ادامه پیدا کند و مسئولین نیز از این برنامه حمایت کنند و از آقای امیرمحمدی و آقای زین العابدین تشکر می کنم. علیرغم اینکه برخی موارد را سانسور کنید اما آقای نبی به جرات ایستاده و سینه سپر کرده است برای اینکه این خطر را به مردم اطلاع دهد و بگوید که باید برای حفظ محیط زیست تلاش کنیم.

 

به گزارش فارس،«صدای پای آب» موضوع مستند تنهایی امشب به کارگردانی سعید نبی و مریم خدیوی و تهیه کنندگی سعید نبی است.

مخاطرات تالاب انزلی، سد لاسک و پیگیری پرونده قضایی بایوجیمی از مواردی است که قسمت اول آن امشب ساعت ۲۳:۱۵ در قالب مستند تنهایی و ساعت ۲۳:۴۵ در برنامه «درنگ تنهایی» به آن پرداخته می شود.

تالاب انزلی اینروزها با مشکلات بزرگی همچون آتش سوزی ، ورود فاضلاب شهری و انسانی و صنعتی و بیمارستانی، روسوبات آلی و پرونده قضایی بایوجیمی که از احتمال بالای سرطان زا بودن آن خبر داده اند، دست و پنجه نرم می کند و مجموعه مستند تنهایی و درنگ تنهایی این هفته جمعه 26 شهریور به تحلیل صریح این موضوعات خواهد پرداخت.

همچنین از اسناد مکتوب و قضایی این پرونده توسط دادستان سابق انزلی و معاون قضایی استان گیلان در این برنامه پرده برداری خواهد شد. دادستان کل درباره پرونده بایوجیمی اخیرا اشاره کرده بود: سازمان محیط زیست بداند قوه قضائیه قاطعانه در پروژه بایوجمی خواهد ایستاد.

مهمانان برنامه درنگ تنهایی ، سید رحمان سیدزاده دادستان سابق انزلی و معاون قضایی استان گیلان، دکتر مسعود باقرزاده کریمی رییس حوزه آبریز دریاچه ارومیه و مدیرکل سابق دفتر تالابهای سازمان محیط زیست و سعید نبی کارگردان و تهیه کننده مجموعه مستند تنهایی هستند.

انتهای پیام/‌