به گزارش خبرگزاری صداوسیمامرکز کردستان، آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که چه میزان زباله تولید می‌شود؟ چه میزان از آن قابلیت بازیافت دارند و در نهایت چه بلایی بر سر آن‌ها می‌آید؟
توسعه دو روی دارد، یک روی آن رفاه، پیشرفت و تولید انبوه مواد مورد نیاز بشر به واسطه رشد صنایع است و روی دیگر آن تولید انبوه زباله و پسماند‌های ناشی از صنعتی شدن جوامع و رشد شهرنشینی است.
در دهه‌های اخیر بر اثر رشد صنعت و شهرنشینی، حجم تولید زباله‌ها نیز افزایش یافته است و باید بدانیم که تأکید بر ابعاد مثبت توسعه بدون در نظر گرفتن ابعاد منفی و پیامد‌های مخرب آن نتیجه‌ای جز از بین رفتن منابع و محیط زیست ندارد.
بازگشت بسیاری از موادی که به عنوان زباله دور ریخته می‌شوند به چرخه مصرف از طریق بازیافت هم موجب صرفه جویی در مواد اولیه خواهد شد و هم در اشتغالزایی استان هم مفید خواهد بود.
حجم تولید زباله و پسماند چقدر است؟
شاید در نگاه اول این یک موضوع پیش پا افتاده باشد، اما آیا تاکنون از خود پرسیده اید که در طول روز چقدر زباله تولید می‌کنید؟ حجم تولید این زباله در کوچه‌ای که در آن زندگی می‌کنید چقدر است؟ و به ترتیب این حجم در محله، شهر، استان، کشور و جهان چقدر است؟
براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، سرانه تولید جهانی زباله در هر روز ۳۰۰ گرم است. این رقم برای ایرانی‌ها به بیش از ۷۱۰ گرم و برای تهرانی‌ها ۷۹۰ گرم یعنی ۲.۵ برابر متوسط جهانی است.
طبق اعلام رسمی سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور روزانه ۵۸ هزار تن زباله در شهر‌ها و روستا‌های کشور تولید می‌شود که بیش از ۸۰ درصد از آن‌ها دفن می‌شود و در چرخه بازیافت قرار نمی‌گیرند.
تعطیلی کارخانه بازیافت کردستان
حجم بالای زباله این سؤال مهم را پیش می‌آورد که چه میزان از زباله‌ها و پسماند‌ها قابلیت بازیافت را دارند و برای بازیافت آن‌ها چه اقداماتی انجام می‌شود؟
کارخانه بازیافت شهر سنندج تحت مدیریت این شهرداری در سال ۱۳۸۴ فعالیت خود را در زمینه تفکیک پسماند و زباله شهر سنندج در مقصد آغاز کرد.
به گفته مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری سنندج عمده فعالیت این کارخانه از ابتدا تا سال ۱۳۹۷ به صورت تفکیک ضایعات خشک قابل بازیافت مانند فلزات، پرس و بسته بندی ضایعات خشک و تولید کود کمپوست از زباله‌تر بوده است.
سیروان غفوری افزود: به علت عدم تأمین قطعات برای دستگاه‌های مستقر در اثر تحریم‌ها و هزینه بردار بودن این فرایند سه سال است که کارخانه بازیافت کردستان کاملاً تعطیل است.
براساس اعلام شهرداری سنندج ۳۲۰ پاکبان با ۴۲ دستگاه ماشین آلات، زباله‌های شهر سنندج را جمع آوری می‌کنند.
به گفته معاون نظارت و پایش اداره کل محیط زیست استان کردستان در پایان سال ۱۳۹۸ به دلیل شیوع بیماری کرونا و به منظور جلوگیری از ابتلای افراد شاغل در این حوزه، فعالیت کلیه پیمانکاران تفکیک ضایعات در محل دفن زباله و پسماند با هماهنگی مرکز بهداشت و ستاد کرونای استان تعطیل شده است.
اقبال حمیدی با اشاره به اینکه مکان دفن پسماند‌های شهر سنندج در ۱۵ کیلومتری جاده سنندج – کامیاران با سه کیلومتر جاده خاکی است افزود: این محل شامل ۳۶ هکتار از اراضی روستا‌های کیلک و چنو است که حجم زباله‌های دفن شده با خاک پوشیده می‌شود.
حمیدی با بیان اینکه شیرابه پسماند محل دفن زباله‌ها با خط لوله پلی اتیلن به طول ۸ کیلومتر به تصفیه خانه فاضلاب شهری سنندج منتقل می‌شود افزود: با این روش که مورد قبول بسیاری از مجامع علمی است هیچ گونه آلودگی در زمین و رودخانه‌های اطراف ایجاد نمی‌شود.
مزایای بازیافت
در بسیاری از کشور‌ها اقدامات بسیاری در زمینه مدیریت پسماند و چرخه مصرف انجام شده است، مثلاً برخی از کشور‌ها استفاده از کیسه پلاستیکی را ممنوع اعلام کرده و مردم به استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای یا قابل بازیافت روی آورده اند و حتی جرایمی نیز برای خاطیان در نظر گرفته شده است.
بر اساس نظر کارشناسان محیط زیست بازیافت زباله‌ها مزایایی از جمله کاهش حجم زباله در محل‌های دفن، حفظ منابع طبیعی مانند چوب، آب، پلاستیک و مواد معدنی، ایجاد اشتغال در صنایع بازیافت و تولید و افزایش امنیت اقتصادی، جلوگیری از افزایش آلودگی و زباله‌ها در طبیعت و صرفه جویی در انرژی و مواد اولیه دارد.
فریاد بی صدای طبیعت / هزاران سال طول می‌کشد تا پلاستیک در طبیعت تجزیه شود
بسیاری از ما گاهی برای گردش به دامن طبیعت پناه برده ایم تا اندکی از خستگی‌های یک هفته کاری را جبران کنیم و با صحنه‌هایی از زباله مانند پلاستیک، قوطی‌های شیشه ای، فلزی و انواع کیسه‌ها روبه رو شده ایم که در طبیعت رها شده اند.
گناه طبیعت چیست که باید مدفن زباله‌هایی باشد که ما انسان‌ها برای خوش گذرانی خود در آن رها کرده ایم؟ بسیاری از ما می‌توانیم به آسانی نقشی مهم در چرخه مصرف موادی داشته باشیم که رها سازی آن‌ها در طبیعت می‌تواند بیسار مخرب و غیرقابل جبران باشد.
اگر به اطراف خود نگاهی بیندازیم در کمتر از چند ثانیه متوجه می‌شویم که چه حجم بزرگی از وسایل مورد نیاز ما از انواع پلاستیک، شیشه و قوطی‌های فلزی ساخته شده اند که برخی از آن‌ها صد‌ها و هزاران سال طول می‌کشد تا در طبیعت تجزیه شوند و آثار مخربی بر روی محیط زیست ما دارند.
راه‌های کاهش تولید زباله و پسماند
روش‌هایی مانند از استفاده از سبد‌ها و کیسه‌های پارچه‌ای در هنگام خرید از فروشگاه ها، کاهش خرید موادی که از پلاستیک، شیشه و انواع فلزات ساخته شده اند و استفاده دو یا چندباره از آن ها، تفکیک زباله‌های قابل بازیافت و خشک از زباله های‌تر در منزل، عدم رهاسازی زباله‌ها و انواع پلاستیک‌ها در طبعیت، حذف ظروف یکبار مصرف پلاستیکی از زندگی و راه‌هایی از این قبیل می‌تواند در کاهش تولید زباله بسیار مفید باشد.چه باید کرد؟
در حال حاضر شیوه‌های سنتی دفع زباله همچون دفن زباله‌ها در زیر خاک و سوزاندن آن‌ها با توجه به حجم بسیار بالای تولید زباله و تنوع آن ها، راهکار‌های مناسبی محسوب نمی‌شوند و اینجاست که اهمیت بازیافت بیش از گذشته نمایان می‌شود.
تعطیلی کارخانه بازیافت در کردستان و نداشتن کارخانه تولید کود کمپوست از پسماند‌ها باعث شده که روش اصلی از بین بردن زباله‌ها همان دفن آن‌ها در محل‌های مشخص شده باشد که روشی مناسب نیست.
بنابر این هر یک از ما باید کاهش تولید زباله را مدنظر قرار دهیم و تلاش کنیم بسیاری از موادی که قابلیت استفاده چندباره دارند دوباره در چرخه مصرف قرار گیرند و همچنین به تفکیک زباله در منزل توجه ویژه‌ای داشته باشیم.
قرار دادن سطل‌های زباله رنگی به منظور تفکیک انواع زباله‌های تر، خشک و قابل بازیافت توسط شهرداری در مکان‌های مناسب و در دسترس مردم از اقدامات مهمی است که باید انجام شود.
شاید باید از افرادی که در سطل‌های زباله به دنبال مواد پلاستیکی و قابل بازیافت هستند تشکر کنیم چرا که بسیاری از مواد را به چرخه بازیافت و مصرف دوباره بر می‌گردانند.
بازیافت علاوه بر کمک به صرفه جویی در منابع و در چرخه مصرف قرار دادن بسیاری از مواد می‌تواند در اشتغالزایی استان هم مؤثر باشد و به همین دلیل باید برای به راه افتادن چرخه بازیافت در کردستان اقدامات عملی مهمی از سوی مسولان انجام شود.
گزارش از: مهرداد پشابادی
نظر شما