قربانیان سلاحهای شیمیایی در ایران را باید جزو مظلومترین آسیبدیدگان جنگ تحمیلی دانست. افرادی که جامعه جهانی چشمانش را روی آنها بست و هیچگاه نخواست صدایشان به وضوح در جهان شنیده شود. مجامع حقوق بشری در جهان که معمولاً برای هر اتفاق بزرگ و کوچکی در دنیا بیانیههای مختلف میدهند، هیچگاه صدای قربانیان سلاحهای شیمیایی در جنگ تحمیلی نشدند تا این جانبازان همچنان مظلومانه به زندگیشان ادامه دهند. در داخل نیز هنوز جنبههای زیادی از زندگی این قربانیان برای عموم پوشیده است و خیلیها هنوز از دردهای حاکم بر جان این افراد ناآگاهند.
سلاحهای شیمیایی تنها سلاحهای جنگی هستند که بیشترین و قدیمیترین معاهدات بینالمللی برای منع کاربرد آن وجود دارد. به دلیل ماهیت غیرانسانی و وحشیانه این گونه سلاحها، از قرنها پیش که از سلاحهای شیمیایی در شکل ابتدایی آن و در جنگها استفاده میشد، قراردادهای مختلفی برای ممنوع ساختن آن شکل گرفت.
اما با این حال دشمن بعثی در مقاطع مختلف از این گازهای سمی و کشنده علیه رزمندگان و مردم غیرنظامی استفاده کرد و به هیچ نهاد بینالمللی نیز پاسخگو نشد. ارتش بعث هرجا که در تنگنا قرار میگرفت به راحتی از سلاحهای شیمیایی استفاده میکرد و جان افراد بیگناه زیادی را میگرفت. بعثیها بارها و بارها در طول جنگ از سلاحهای شیمیایی مختلف استفاده کردند و بدون کوچکترین نگرانی و هراسی این اقدامشان را تا سالهای پایانی جنگ نیز ادامه دادند.
چه در زمان حملات و چه پس از آن، نه رسانههای خارجی و نه نهادهای بینالمللی به صورت مستقیم و قدرتمند وارد عمل نشدند و هیچگاه نخواستند از دردهای جانبازان شیمیایی ایرانی بگویند. آنها به راحتی چشمهایشان را روی جانبازان شیمیایی ایرانی بستند تا جهان متوجه وسعت جنایت بعثیها و مظلومیت ایرانیها نشود. هفتم تیر سال ۱۳۶۶ رژیم بعث عراق با استفاده از بمبهای شیمیایی چهار نقطه پرازدحام سردشت را بمباران کرد که در این حمله ناجوانمردانه ۱۱۹ نفر از ساکنان غیرنظامی شهر شهید و بیش از ۸ هزار نفر نیز در معرض گازهای سمی قرار گرفتند و دچار مصدومیت شیمیایی شدند. بمباران شیمیایی شهر مرزی سردشت فجیعترین تهاجم شیمیایی بود که آثار و مشکلات بسیاری به وجود آورد و این شهر اولین شهر قربانی جنگافزارهای شیمیایی در جهان پس از بمباران هستهای هیروشیما نامیده شد. سردشتیها در دوران جنگ تحمیلی بارها از سوی نیروی هوایی رژیم بعثی عراق مورد هدف قرار گرفتند، اما هر بار پس از بمباران، خرابیهای ناشی از آن را درست میکردند و زخمها دوباره التیام مییافت؛ اکنون سالهاست که رنج سردشتیها از بمباران هفتم تیر ۱۳۶۶ ادامه دارد. همچنین در اسفند همان سال، هواپیماهای ارتش بعث شهر نودشه را نیز مورد بمباران شیمیایی قرار دادند و بار دیگر فاجعهای انسانی را رقم زدند. بنا به آمار هشت بمب حاوی گاز خردل به نودشه اصابت شده است که حداقل ۱۳ نفر در همان لحظات شهید و بیش از ۱۰۰ نفر هم مصدوم شدهاند. مسئلهای دیگر در آن زمان که بسیار ناگوار بوده، این است که مردم نودشه تا دقایقی بعد از حمله شیمیایی نمیدانستند که مورد حمله شیمیایی قرار گرفتهاند تا به کمک مجروحان بشتابند، از این رو بسیاری شهید یا مجروح شدند و تنها پزشک حاضر در شهر نیز روز بعد از حادثه، به دلیل جراحات وارده حین درمان ساکنان شهر شهید شد. دردی سنگین بر دوش مردم شهر ماند و هنوز با گذشت سالها هنوز این درد التیام نیافته است.
زخمهای کهنه جانبازان شیمیایی هنوز روی تنشان سنگینی میکند. هرچند روی تقویم هشتم تیر به نام مبارزه با سلاحهای شیمیایی نامگذاری شده و هر سال به این بهانه به یاد جانبازان شیمیایی میافتیم، اما مهم آن است که دردهای این جانبازان را در طول سال فراموش نکنیم. باید با تکیه بر بازوی رسانهای و قدرت دیپلماسی از قربانیان مظلوم سلاحهای شیمیایی احقاق حق شود و صدای مظلومیتشان به گوش مردم کشور و جهان برسد. باید در طول سال صدای جانبازان شیمیایی بود و نباید گذاشت تا گرفتاریها و سختیهای روزگار دردشان را دوچندان کند.
نظر شما