ریحانه جولایی

بعد از حدود دو هفته کاهش محسوس سرعت واکسیناسیون در ایران به علت توقف نسبی روند واردات واکسن، از چند روز پیش مجوز مصرف اضطراری واکسن «کوو ایران برکت» توسط سازمان غذا و دارو صادر شد.

از سوی دیگر سعید نمکی، وزیر بهداشت از حل مشکلات واردات واکسن کرونا خبر داد و علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا نیز گفت که از روز شنبه توزیع دز دوم واکسن سینوفارم با ازسرگیری واردات این واکسن آغاز خواهد شد.

این در حالی است که بر اساس آمارهای گمرک، تا 26 اردیبهشت، 5 میلیون و 647 هزار و 700 دز واکسن کرونا وارد کشور شده بود، و در یک ماه گذشته تنها دو محموله واکسن روسی هرکدام به حجم 100 هزار دز وارد شده است و حالا با وعده مسئولان بهداشتی کشور، باید در روزهای آینده شاهد ورود محموله‌های بسیار انبوه‌تری از واکسن کرونا به ایران باشیم.

از سوی دیگر، پنجشنبه هفته گذشته حسن روحانی، رئیس‌جمهور در جلسه کمیته‌های تخصصی ستاد ملی مقابله با کرونا وعده داد که تا پایان دولت یعنی 13 مرداد، تزریق واکسن به گروه‌های فاز اول، دوم و سوم واکسیناسیون کرونا به پایان خواهد رسید و مقدمات لازم فراهم خواهد شد که تا پایان سال 70 درصد جمعیت ایران واکسینه شوند.

البته چند روز بعد سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا این وعده را به این شکل تصحیح کرد که برنامه وزارت بهداشت برای واکسیناسیون کرونا، تزریق واکسن به 55 میلیون نفر (حدود دوسوم جمعیت ایران) تا پایان سال 1400 است و تلاش می‌شود تا آن زمان این جمعیت حداقل یک دز واکسن دریافت کنند.

برای عمل به وعده‌ها سرعت واکسیناسیون باید 8 برابر شود

بر اساس آمار رسمی که وزارت بهداشت منتشر کرده است تا ساعت 14 روز سه‌شنبه، مجموعاً 5 میلیون و 232 هزار و 944 دز واکسن کرونا در سطح ایران تزریق‌شده است. نکته دیگر این است که بر اساس اظهارات سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، جمعیت گروه‌های فاز اول، دوم و سوم سند ملی واکسیناسیون حدود 15.5 میلیون نفر می‌شود و در این شرایط برای این‌که تا 13 مرداد، این جمعیت به‌طور کامل علیه کرونا واکسینه شوند، باید مجموعاً 31 میلیون دز، یعنی حدود 25 میلیون و 800 هزار دز دیگر واکسن کرونا باید به این افراد تزریق شود.

بنابراین برای تحقق وعده دولت برای واکسینه شدن کامل جمعیت گروه‌های فاز اول، دوم و سوم باید تا روز 13 مرداد، روزانه به‌طور متوسط 516 هزار دز واکسن به ایرانیان تزریق شود. این در حالی است که در دو هفته گذشته یعنی بازه زمانی 11 تا 25 خرداد سرعت تزریق واکسن به‌طور متوسط روزانه 65 هزار و 739 دز بوده و براین اساس اگر دولت واقعاً در وعده خود صادق است، باید از امروز به بعد سرعت واکسیناسیون حدوداً هشت برابر شود.

کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو گفته است شجاعت اعلام عوارض احتمالی شدید واکسن برکت را در آینده داریم. البته روز گذشته جزئیات مطالعات بالینی واکسن کووبرکت منتشر شد و همین اطلاعات باعث شد تا برخی خیالشان راجع به این واکسن راحت شود

واکسن‌های ایرانی وارد چرخه درمان می‌شوند

کمبود واکسن و عمل نکردن شرکت‌های تولیدکننده واکسن‌های اسپوتنیک، سینوفارم و آسترازنکا به تعهداتشان نسبت به ایران باعث شد تا مقامات وزارت بهداشت تصمیم بگیرند واکسن ایرانی را زودتر و به صورت اضطراری وارد چرخه درمان کنند.

پس از بروز این تاخیرها، مسئولان بهداشتی کشور اعلام کردند که اگر فاصله بین تزریق دو دز واکسن کرونا در بیشتر واکسن‌ها ازجمله واکسن‌های مورداستفاده در چرخه واکسیناسیون عمومی ایران به حدود سه ماه نیز برسد، باز هم این واکسن‌ها ایمنی بخشی لازم را خواهند داشت.

براین اساس، اگر مدت‌زمان سه ماه را حداکثر فاصله بین تزریق دز اول و دوم واکسن کرونا در نظر بگیریم، برای این‌که 55 میلیون نفر تا پایان امسال حداقل یک دز واکسن کرونا را دریافت کنند، اگر توزیع تعداد دزهای تزریق واکسن در ماه‌های آینده به‌صورت همگن باشد، باید تا پایان 1400، 37.5 میلیون نفر از جمعیت کشور هر دو دوز واکسن کرونای خود را دریافت کنند و به 17.5 میلیون نفر نیز حداقل یک دز واکسن تزریق شود. به این صورت، هم تأخیر غیرمجاز در تزریق دز دوم واکسن رخ نمی‌دهد و هم تمام دریافت‌کنندگان واکسن کرونا می‌توانند از ایمنی بخشی واکسن‌های دریافتی خود اطمینان داشته باشند.

بنابراین برای تحقق وعده سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا برای تزریق حداقل یک دز واکسن به 55 میلیون نفر تا پایان سال، با توجه به حدود 5 میلیون و 200 هزار دز واکسن تزریق‌شده تا ظهر روز سه‌شنبه، نیاز به توزیع 87 میلیون و 300 هزار دز دیگر واکسن کرونا وجود دارد. بنابراین از امروز تا پایان سال باید روزانه به‌طور متوسط 314 هزار دز واکسن کرونا به ایرانیان تزریق شود.

7میلیون دز، ظرفیت کنونی تولید واکسن ایرانی

با عمل نکردن شرکت‌های تولیدکننده واکسن به وعده‌هایشان؛‌ حالا نوبت ایران است تا واکسنش را وارد بازار کند. بر اساس گفته‌های دکتر مصطفی قانعی، رئیس کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا تا پایان تیر 11 میلیون دز، تا پایان مرداد 21 میلیون دز و تا پایان شهریور 30 میلیون دز واکسن ایرانی تولید خواهد شد.

در این میان اگر به اخبار منتشرشده در رسانه‌ها در دو ماه اخیر توجه کنیم، مجموع ظرفیت کنونی تولید واکسن‌های ایرانی کرونا حدود 7 میلیون دز در ماه است که البته این ظرفیت زمانی محقق خواهد شد که تمام واکسن‌ها بتوانند مجوز مصرف را از وزارت‌بهداشت دریافت کنند؛ به‌نحوی‌که مسئولان تولید واکسن «کوو ایران برکت» ظرفیت ماهانه فعلی تولید این واکسن را 3 میلیون دز اعلام کرده‌اند و ظرفیت ماهانه کنونی تولید واکسن مشترک ایران و کوبا حدود یک‌میلیون دز، ظرفیت ماهانه فعلی واکسن رازی حدود 1.5 میلیون دز و ظرفیت ماهانه فعلی واکسن فخرا حدود یک میلیون دز اعلام شده است.

ابتدای اسفند سال گذشته نیز سخنگوی دولت از راه‌اندازی خط تولید مشترک واکسن اسپوتنیک در ایران با ظرفیت تولید سالانه 40 میلیون دز یعنی ماهانه حدود 3 میلیون و 300 هزار دز خبر داد. البته طبق وعده ربیعی قرار بود این خط تولید تا اردیبهشت 1400 افتتاح شود، اما هنوز هم خط تولید این واکسن به راه نیفتاده، اما اگر فرض کنیم، این خط تولید نیز تا پایان شهریور افتتاح می‌شود، می‌توان گفت از آن زمان به بعد ماهانه 3 میلیون و 300 هزار دز واکسن اسپوتنیک تولید ایران به چرخه واکسیناسیون عمومی وارد خواهد شد.

کمبود واکسن و عمل نکردن شرکت‌های تولیدکننده واکسن‌های اسپوتنیک، سینوفارم و آسترازنکا به تعهداتشان نسبت به ایران باعث شد تا مقامات وزارت بهداشت تصمیم بگیرند واکسن ایرانی را زودتر و به صورت اضطراری وارد چرخه درمان کنند

بنابراین اگر همه چیز به خوبی پیش برود، از ابتدای مهر تا پایان اسفند 1400، ماهانه 10 میلیون و 300 هزار دز و مجموعاً 61 میلیون و 800 هزار دز واکسن در ایران تولید خواهد شد. بنابراین در این شرایط، نه‌تنها تکلیف 56 میلیون و 700 هزار دز واکسن موردنیاز برای واکسیناسیون حداقل یک دزی 55 میلیون نفر تا پایان سال با همین واکسن‌ها مشخص می‌شود، بلکه حتی بیش از 5 میلیون نفر دیگر بیشتر از پیش‌بینی اولیه این گزارش می‌توانند دز دوم واکسن کرونای خود را نیز تا پایان امسال دریافت کنند. با این حال عملاً ایران دیگر نیازی به وارد کردن واکسن‌های خارجی نخواهد داشت.

واکسن کووبرکت عوارضی نشان نداده است

در رابطه با واکسن‌های ایرانی اما حرف و حدیث‌های زیادی وجود دارد. پای صحبت‌های مردم که بنشینید متوجه می‌شوید که بسیاری از مردم به واکسن‌های داخلی اعتماد ندارند و برخی دیگر می‌گویند اگر پای تزریق واکسن به میان آید هرچه باشد می‌زنند و ایرانی و خارجی هم ندارد.  مقامات حوزه بهداشت و پزشکانی که دستی در ساخت واکسن ایرانی دارند اما بر این باورند که واکسن‌های ایرانی اثربخشی بالایی دارد و حتی از نمونه‌های خارجی هم بهتر است. مینو محرز، مسئول ارزیابی علمی واکسن ایرانی کووبرکت یکی از آن افراد است. به گفته او اثربخشی واکسن کووبرکت 80 درصد در خنثی‌سازی ویروس کرونا بیشتر از سینوفارم چینی است. محرز همچنین گفته است این واکسن عارضه خاصی برای افراد نخواهد داشت.

این در حالی است که روز گذشته کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو و مدیر کل روابط عمومی وزارت بهداشت، درمان و آموزش و پزشکی گفته بود شجاعت اعلام عوارض احتمالی شدید واکسن برکت را در آینده داریم. او در ادامه به این نکته اشاره کرده است که ۷ تا ۳۰ درصد از مردم دو هفته پس از تزریق دوم واکسن کرونا ممکن است مبتلا شوند.

البته روز گذشته جزئیات مطالعات بالینی واکسن کووبرکت منتشر شد و همین اطلاعات باعث شد تا برخی خیالشان راجع به این واکسن راحت شود. بر اساس این مطالعات، تاکنون هیچ رخـداد نامطلـوب جـدی مرتبـط بـا ایـن واکسـن مشـاهده نشـده اسـت.

در آخر با تمام این تفاسیر موضوع مهم واکسیناسیون گسترده مردم است و یکی از کارهای اصلی دولت این است که با گروه‌های ضد واکسن مقابله کند، هرچند گفته می‌شود که زدن واکسن اجباری نیست اما باید میزان مشخصی از مردم واکسینه شوند تا جامعه به ایمنی برسد. یکی از مسئولیت‌های دولت آینده این است که بر واکسن متمرکز شود و در تأمین ماده اولیه واکسن با مدل پیش‌خرید، شرکت‌ها را تقویت کند.