«افشار سلیمانی» سفیر پیشین ایران در آذربایجان در تشریح دلایل دور جدید تنش میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: تنش‌های جدید میان باکو و ایروان به نوعی در ادامه درگیری‌های سال گذشته میلادی میان دو طرف قابلیت تحلیل دارد. به یاد داریم که سال گذشته درگیری محسوس ۴۴ روزه میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر پرونده قره‌باغ کوهستانی رخ داد که تعداد زیادی از غیرنظامیان  و همچنین نظامیان دو طرف کشته و زخمی شدند و خرابی‌های زیادی بر جای ماند. در نهایت شاهد آن بودیم که در نوامبر ۲۰۲۰ میلادی روسیه با ورود به پرونده مذکور، بیانیه‌ای را منتشر کرد که همان بیانیه به نوعی مبنای آتش‌بس میان دو طرف در منطقه قره‌باغ شد. در آن زمان بسیاری از عوام و خواص فکر می‌کردند که انتشار این بیانیه توسط مسکو به نوعی اوضاع را درست خواهد کرد.

وی ادامه داد: بسیاری بر  این عقیده بودند که تنش میان دو طرف به صورت کامل حل و فصل شده است و دیگر شاهد درگیری نخواهند بود، اما واقعیت چیز دیگری بود. اصل ماجرا این است که اقدامات روسیه به نوعی نتوانست پرونده قره‌باغ را تعیین و تکلیف کند و این پرونده اساساً نتیجه نهایی نداشت و تاکنون هم باز مانده است. منظور از بلاتکلیفی این است که روس‌ها با استقرار نظامیان خود به عنوان صلح‌بان در مرز دو کشور، به نوعی اوضاع را به نفع خود رقم زد و همین مساله باعث شد تا یک بلاتکلیفی در پرونده قره‌باغ به وجود بیاید که تا به امروز هم ادامه دارد. این در حالیست که در داخل ارمنستان هم اوضاع و احوال سیاسی به هیچ وجه خوب و وضعیت به هم ریخته است. احزاب و گروه‌ها در ایروان با یکدیگر درگیر هستند و هر کدام از آنها به دنبال خارج کردن نیکول پاشینیان از قدرت به نفع خود هستند.  

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: پاشینیان اساسا در میانه گرایش به غرب و شرق گیر افتاده است. به یاد داریم زمانی که او میل به غرب را در خود زنده کرد و به دنبال دوری از مسکو بود، یکباره آتش جنگ قره‌باغ شعله‌ور شد و حالا هم شاهد آن هستیم که پاشینیان به دنبال جلب حمایت غرب در انتخابات آینده است تا بتواند از موضع خود و کارنامه‌اش دفاع کند. این در حالیست که شخصی مانند روبرت کوچاریان، رئیس جمهوری پیشین ارمنستان که به نوعی حمایت تمام عیار روسیه را در پشت خود دارد با ادامه حضور پاشینیان در قدرت مخالف است. بر این اساس ما در ایروان هم می‌بینیم که روس‌ها در حال سناریونویسی به نفع خود هستند. از منظری دیگر باید توجه داشته باشید که مسکو به دنبال آن است تا با ابزار قره‌باغ بتواند از تیم جدید کاخ‌سفید به رهبری جو بایدن و همچنین اتحادیه اروپا به نفع خود استفاده کرده و بهره ببرد.

سلیمانی افزود: واقعیت این است که غربی‌ها در قبال پرونده قره‌باغ و تنش میان آذربایجان و ارمنستان، صرفاً موضع‌گیری می‌کنند و هیچ اقدام عملی از خود نشان نمی‌دهند. در این میان باید توجه داشت که روس‌ها با استقرار در مرز دو کشور به دنبال ان هستند تا بتوانند یک اهرم نظامی و همچنین اهرم‌های سیاسی و سرزمینی در دست خود داشته باشند. از منظری دیگر علاوه بر نظامیان آذربایجان و ارمنستان شاهد آن هستیم که ناتو هم در این منطقه حضور دارد و تمامی این موضوعات نشان از تعدد و برخورد منافع دارد. روس‌ها همیشه طرفدار بحران هستند و به دنبال آن بوده‌اند که از این طریق بتوانند منافع خود را کسب کنند. واقعیت این است که ورود روسیه به پرونده قره‌باغ، آن هم به این شکل، یک نوع تاکتیک و یک برنامه کاملاً مشخص به حساب می‌آید. آنها به عنوان نیروهای حافظ صلح وارد شدند تا خودشان را به غرب و اروپا ثابت کنند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: شک نکنید که اگر وضعیت پرونده قره‌باغ مشخص می‌شد و دیگر هیچ درگیری در این منطقه میان آذربایجان و ارمنستان وجود نداشت، بدون شک روس‌ها باید از آنجا خارج می‌شدند و نیورهای خود را بیرون می‌کشیدند. بر این اساس برای روسیه ادامه بحران مهم است نه حل و فصل آن؛ چراکه روس‌ها با حضور در مرز دو کشور، اخطار خود را به ناتو مخابره می‌کنند و به نوعی از این موضوع به عنوان ابزار چانه‌زنی بهره‌ می‌برند. آنچه در این میان مشخص خواهد بود این است که در این میان ارمنستان و آذربایجان با یکدیگر به صورت دوره‌ای درگیر خواهند بود و این موضوع تا زمانی که روس‌ها در آنجا حضور دارند، ادامه خواهد داشت.