به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، تالاب بختگان یکی از مهم‌ترین محل زادآوری فلامینگوها به شمار می‌آید، این تالاب با وسعت ۸۵ هزار هکتار اکنون با کم آبی و خشکی دست و پنجه نرم می‌کند و این فشار دامن جوجه فلامینگوها را هم گرفته است به طوری که مرگ این جوجه‌ها را تهدید می‌کند چون احداث ۳ سد درودزن، سیوند و ملاصدرا در حوضه آبی این تالاب و روی رودخانه کر که منبع اصلی تامین آب این تالاب است، باعث شد تا دیگر آبی باقی نماند تا به بستر تالاب برسد در نتیجه فلامینگوها برای جوجه‌آوری و بزرگ کردن بچه های خود با مشکل مواجه می‌شوند.

چند سالی است که این مشکل دامن بختگان را گرفته و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بخت این تالاب را سیاه و این سیاهی دنیای فلامینگوها را هم تیره و تار کرده است، به طوری که مادرها مجبورند برای تغذیه جوجه های خود کیلومترها پرواز کنند و در نهایت زمانی هم که غذا به جوجه ها می‌رسانند فایده‌ای ندارد چون به علت نبود آب، کریستال‌های نمک ایجاد شده به منقار و پای جوجه‌ها می‌چسبند و این مساله مانع تغذیه آنها می‌شود که در نهایت این مرگ است که انتظار این جوجه ها را می‌کشد.

معاون محیط زیست دریایی و تالابی سازمان حفاظت محیط زیست روز سه شنبه در این باره گفت: در فارس دو دریاچه و تالاب به نام های طشک با وسعت ۴۱ هزار هکتار و بختگان با وسعت ۸۵ هزار هکتار وجود دارد و حوضه آبریزی که آب را به این دو تالاب منتقل می کند ۲۷ هزار کیلومتر مربع است.

• دوستداران محیط زیست خواستار نجات فلامینگوهای بختگان شدند

احمدرضا لاهیجان زاده با بیان اینکه بیشترین آبی که وارد این تالاب‌ها می‌شود از طریق رودخانه کر است، افزود: از سال ۱۳۵۰ سد درودزن،   سال ۱۳۸۴ سد سیوند و سال ۱۳۸۶ سد ملاصدرا  روی این رودخانه و در حوضه آبریز این تالاب احداث شد، البته ممکن است مثلا سیوند مستقیم بر روی رودخانه کر احداث نشده باشد، اما بر روی آبدهی این رودخانه تاثیرگذار است.

معاون محیط زیست دریایی و تالابی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: نکته مهم این است که قبل از احداث سد درودزن به واسطه بارش ها و سیلاب هایی که رخ می داد سالانه به طور متوسط ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون متر مکعب آب وارد این تالاب می‌شد، حتی سال ۱۳۸۶ که سد ملاصدرا با حجم مخزنی به ظرفیت ۴۴۰ میلیون متر مکعب با هدف کنترل و مهار سیلاب‌ها احداث شد، عملا دیگر آب مازادی نماند تا وارد تالاب شود مگر اینکه بارش‌هایی مانند سیلاب سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ رخ دهد تا آبی وارد تالاب شود، وگرنه بعد از احداث سد ملاصدرا و تا حدودی سد سیوند دیگر مازاد آبی به سمت بختگان روانه نشد و این باعث شد که بختگان در حدود ۱۵ سال اخیر عمدتا با شرایط خشکی و یا کم آبی دست و پنجه نرم کند.

لاهیجان زاده تاکید کرد: تالاب بختگان و تا حدودی تالاب طشک یکی از اکوسیستم‌های جوجه آوری فلامینگوها هستند، این پرندگان در بختگان تخم‌گذاری می‌کنند، اما در شرایطی مانند امسال که با خشکسالی مواجه شدیم تالاب بسیار کم آب شد و در این شرایط معمولا در فروردین و اردیبهشت با کاهش شدید سطح و عمق آب مواجه می‌شود که موجب ایجاد کریستال‌های نمک جوجه ها فلامینگوها دچار مشکل و مرگ می‌شوند.

وی گفت: امسال میانگین بارندگی در استان فارس (تا اردیبهشت ماه) ‌ ۱۴۷ میلیمتر بوده است که نسبت به سال زراعی گذشته کاهش ۵۵ تا ۶۰ درصدی داشته است و این کاهش اثراتش را روی بختگان گذاشت و اکنون عمده مساحت این تالاب خشک شده است، البته چندین سال است که هر سال در این موقع از سال اگر بحث کمبود آب باشد این مشکل برای جوجه فلامینگوها به وجود می‌آید بر این اساس اداره کل محیط زیست استان فارس مطالعات خوبی را با همکاری دانشگاه شیراز برای شناخت دقیق اکوسیستم و رفتار شناسی فلامینگوها که چگونه جوجه‌ها را تغذیه می‌کنند، انجام داده که در این مطالعه متوجه شدند فلامینگوی مادر یک مسیر نسبتا طولانی را تا دریاچه های اطراف برای تهیه غذای جوجه‌ها طی می‌کند، اما اکنون مشکلی که جوجه‌ها دارند این است که به علت رسوب نمک و ایجاد کریستال‌های نمک منقار و پاهایشان به هم می‌چسبد و همان امکان تغذیه را هم از دست می‌دهند، بنابراین باید یک حداقل آبی در محیط تامین شود.

معاون محیط زیست دریایی و تالابی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: برای تامین این حداقل آب در شرایط بحرانی مانند اکنون، استان تلاش زیادی می‌کند، در سال‌های قبل حفر گودال انجام شد و مقداری آب به نزدیک مکان جوجه‌آوری فلامینگوها رساندند و تا حدودی هم تاثیر گذار بود، اما اینکه فکر کنیم نجات دهنده آنها باشد نبود، ‌ امسال هم اداره کل محیط زیست استان فارس و سازمان های مردم‌نهاد به میدان آمدند تا جوجه ها را نجات دهند اما تامین آب مهم‌ترین بحث است آب هم با این شرایط خشکسالی و میزان ذخیره ای که پشت سدهاست درا ین موقع سال قابل تامین نیست.

وی درباره حقابه تالاب بختگان گفت: حقابه تالاب بختگان در سه سناریو مطالعه شده،   یکی در شرایط خشکسالی بین ۶۵۰ تا ۷۰۰ میلیون متر مکعب، شرایط نرمال حدود ۸۰۰ تا ۸۵۰ میلیون متر مکعب و شرایط ترسالی حدود یک میلیارد متر مکعب تعیین شده است، یعنی در سه گزینه این مطالعه انجام شد، اما همین حداقل ها هم هنوز به تالاب نرسیده، فقط در بهمن سال گذشته ۵۵ میلیون متر مکعب آب رهاسازی شد که به تالاب رسید که قرار بود یک نوبت دیگر رهاسازی انجام شود که متاسفانه دیگر از بهمن ماه بارندگی نداشتیم و نتوانستند نوبت بعدی که در فروردین ماه بود را رهاسازی کنند تا بحث جوجه آوری فلامینگوها مدیریت شود، یعنی بارش رخ نداد و ذخیره سد هم به شدت کاهش یافت و رها سازی انجام نشد.

لاهیجان زاده اظهار داشت: با شرکت آب منطقه‌ای و حضور استاندار فارس چندین جلسه تشکیل شد، همه در تلاشند تا مشکل حل شود و جوجه‌ها نجات یابند، پیشنهاداتی مطرح شد که در حال بررسی هستند اینکه مثلا بتوانند از چاه‌های کشاورزی نزدیک منطقه به طول ۳ تا ۴ کیلومتر به صورت اضطراری لوله‌کشی انجام شود تا آب به بخش شرقی تالاب که جوجه‌ها هستند پمپاژ شود، پیشنهاد بعدی انتقال آب با تانکر است، همچنین بحث حفر گودال نیز مطرح است که روی این موارد کار می‌شود تا هرچه سریع تر انجام شود.

وی درباره اینکه آیا دیگر آبی از سدها رها سازی نمی شود، گفت: باید در نظر داشته باشیم که بعد از رهاسازی آب باید مسیری حدود ۱۵۰ تا ۱۷۰ کیلومتر را طی کند تا به تالاب برسد در نتیجه در شرایط فعلی اگر رهاسازی شود آب به تالاب نمی رسد چون کشاورزان در منطقه به علت خشکسالی نیاز آبی دارند و آب هم رهاسازی شود ممکن است در اختیار کشاورزان قرار گیرد، در نتیجه به تالاب نمی‌رسد اگر بارندگی داشتیم و زمین های کشاورزی آبیاری می شد مشکلی برای رهاسازی نبود چون بهترین شرایط رهاسازی آب همیشه بعد از بارندگی است چون دیگر کشاورزان برداشت آب انجام نمی‌دهند و آب به تالاب می‌رسد، اما امسال که بارندگی نبود و خشکسالی شدید است رهاسازی آب به منتهی الیه که تالاب باشد نمی‌رسد.

معاون محیط زیست دریایی و تالابی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در دو تا سه دهه اخیر مجوز زیادی به کشاورزان داده شد و آنها هم قطعا برای کشت زمین‌های زراعی خود به آب نیاز دارند که این آب‌ها از سفره‌های زیر زمینی و منابع آب های سطحی تامین می‌شود و چون برداشت‌ها بیش از توان منطقه بوده از این رو سفره‌ها تخلیه  و منابع آبی سطحی کاهش یافت و زمانی که خشکسالی رخ می‌دهد و آب کم می‌شود اولین قربانی تالاب است، چون ظرفیتی که برای کشاورزی داده شده بیش از توان حوضه آبریز است در حالی که کشاورزی باید متناسب با حقابه تالاب مدیریت شود.

لاهیجان زاده گفت: اداره کل استان فارس با جدیت پیگیر کار است، سازمان های مردم نهاد نیز پای کار آمده اند، سازمان امور آب استان فارس نیز همکاری می کند، کشاورزان محلی کمک می کنند تا از چاه کشاورزی خود به طور موقت به تالاب آب بدهند، همه همکاری می‌کنند اما با توجه به اینکه دامنه جوجه گذاری سطح زیادی از تالاب را شامل می‌شود حتما با تلفات همراه است اما سعی می‌شود که این تلفات به حداقل برسد.