دکتر رئیسی درباره وضعیت جرائم مربوط به متخلفانی که پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کنند، تصریح کرد: «اصولاً بحث مقابله با اپیدمی چیزی جز مشارکت مردم و مسئولیت‌پذیری اجتماعی نیست. اینکه چرا جریمه وضع کردیم به‌این‌دلیل است که عده‌ای هستند که حتی اگر نصف شب به چراغ‌قرمز برسند و پلیس هم نباشد، دوربین هم نباشد، بازهم پشت چراغ‌قرمز می‌ایستند؛ اما عده‌ای هم هستند که ممکن است با وجود پلیس هم از چراغ‌قرمز عبور کنند. پلیس برای افرادی‌که تخطی می‌کنند، نیاز به اعمال قانون دارد. باید توجه کرد که بیش از ۵۰‌درصد مردم از اواخر اسفندماه تاکنون همیشه رعایت کردند؛ اما نیمی دیگری از مردم واقعاً رعایت نکردند. درحال‌حاضر، یک مطالبه مردمی وجود دارد که افرادی‌که پروتکل‌ها را رعایت می‌کنند، چه گناهی دارند؛ بنابراین، متخلفان باید جریمه شوند؛ مانند فردی‌که از چراغ‌قرمز عبور می‌کند و دیگران را به‌خطر می‌اندازد». وی بابیان‌اینکه مردم باید استفاده از ماسک را جدی بگیرند، افزود: «باید توجه کرد که جرائم چند دسته هستند؛ یکی بحث ارائه‌دهندگان خدمت است؛ مانند حمل‌ونقل عمومی؛ مثلاً اگر راننده تاکسی ماسک نزند و شناسایی شود، پلاکش نوشته شده و پلیس می‌تواند این فرد را جریمه کند. راننده تاکسی که ماسک نزند، ۱۰۰‌هزارتومان جریمه می‌شود و به‌ازای هر مسافری هم که ماسک نزند، راننده تاکسی ۲۰‌هزارتومان جریمه می‌شود و مسافرانی هم که ماسک نزدند، ۵۰‌هزارتومان جریمه می‌شوند». رئیسی افزود: «درزمینه اتوبوس هم به‌همین‌صورت است. اگر اتوبوسی رعایت نکند؛ چه خودش و چه مسافران و هم شرکت جریمه خواهد شد؛ جرائم تا یک‌میلیون و حتی بیشتر خواهد بود. در تهران ازآنجا‌که سیستم حمل‌ونقل عمومی ضعیف است، نمی‌توانیم اتوبوس را توقیف کنیم؛ بلکه باید اتوبوس را زیاد کنیم؛ اما جرائم برای شرکت و راننده متخلف درنظر گرفته می‌شود. درزمینه اصناف به‌این‌صورت است که اگر در یک صنف فردی باشد و خودش ماسک نزند و مشتریانی را بپذیرد که ماسک نمی‌زنند، بار اول اخطار کتبی و درج در پرونده، بار دوم ۳۰۰‌هزارتومان و بار سوم یک‌میلیون‌تومان جریمه می‌شود. بار چهارم نیز مغازه‌اش به‌مدت یک‌هفته پلمب می‌شود». معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره جریمه عابران پیاده نقض‌کننده پروتکل‌های بهداشتی، افزود: «درزمینه افرادی‌که در خیابان هستند، چند مکانیسم وجود دارد؛ اگر پلیس و بازرسین ما فرد خاطی را ببینند، وی را جریمه می‌کنند. نکته دیگر این‌است‌که نیروی انتظامی یکسری دوربین دارد که چهره همه افراد در آن ثبت است. وقتی فرد چهره‌نگاری می‌شود؛ همه اطلاعاتش؛ اعم از کد ملی و ... وجود دارد. از همان سامانه‌ای که برای موضوع حجاب استفاده می‌شود، از همان برای ماسک هم استفاده می‌شود. اگر فرد ماسک نزند، چهره‌نگاری شده و برای فرد پیام داده و جریمه می‌شود». معاون بهداشت وزارت بهداشت درپاسخ‌به‌سؤالی مبنی‌براینکه آیا خودروهای شخصی هم مشمول جریمه می‌شوند و مکانیسم دریافت جریمه‌ها به‌چه‌صورت است، گفت: «خودروهای شخصی شامل جرائم نیستند. اگر خودرو برای حمل‌ونقل عمومی باشد، شامل می‌شود؛ اما خودروی شخصی شامل نمی‌شود؛ اما اگر فرد از خودرو پیاده شود و ماسک نزده باشد، جریمه می‌شود. درعین‌حال، شماره‌حساب وزارت بهداشت برای واریز جرائم به دولت اعلام شده». وی ادامه داد: «اگر کسی جریمه را نپردازد، مکانیسم این‌گونه است که افرادی‌که جریمه می‌شوند، بدهکار دولت می‌شوند و می‌توانند از‌هر‌طریقی آن‌را دریافت کنند؛ مانند قبض جریمه‌ای که برای فرد می‌آید یا راه‌هایی پیش‌بینی‌شده مانند محاسبه بر روی قبض آب و برق و تلفن. ضمناً این جرائم، صرفاً برای حوزه کرونا هزینه می‌شود». وی درخصوص پیش‌پرداخت برای واکسن کرونا به «کووکس»، گفت: «ایران هم مشارکت کرده و نامه‌ای به سازمان بهداشت جهانی زدیم که سازمان بهداشت جهانی قبول کرد که تاریخ پیش‌پرداخت را تمدید کنند و ایران هم جزو این‌مجموعه شده است. نگرانی از بابت پیش‌پرداخت نداریم و آن‌را از ما می‌پذیرند». دکتر رئیسی درپاسخ‌به‌سؤالی درزمینه وضعیت اختلالات روانی در زمان کرونا، گفت: «فشار روانی که اپیدمی کرونا به دنیا وارد کرده، میلیاردها‌نفر را تحت‌تأثیر قرار داده است؛ زیرا سبک زندگی تغییر کرده. همه مناسبتمان تغییر کرده است. در فرهنگ و رسوم ما که بسیار‌عالی‌ست این‌است‌که وقتی عزیزی فوت می‌کند، همه اطرافیان برای تسلیت جمع می‌شوند و این‌موضوع خیلی مؤثر است. حال در دوران کرونا می‌گوییم مراسم برگزار نکنید که این‌اقدام ازنظر روانی برای فرد داغ‌دیده مخرب است. ازطرفی، میلیون‌ها و هزاران‌نفر در دنیا دراین‌وضعیت شغلشان را از دست دادند و فشار معیشتی که به آن‌ها وارد می‌شود، در سلامت روانشان مؤثر است. ازطرفی، رفت‌وآمدها و دیدوبازدیدها نیز دچار مشکل شده است. حتی عروسی‌ها هم برگزار نمی‌شود و همه این‌ها مزیدبرعلت است. حال این‌را بگذارید کنارِ فشاری که به کادر بهداشت و درمان ما وارد می‌شود. قطعاً این فشارها بر سلامت روان تأثیر نامطلوبی دارد». وی ادامه داد: «وقتی یک فشار حاد به فردی وارد شود و دچار مشکل شود، بعدازمدتی وارد فاز عادی می‌شود؛ اما هرچه اپیدمی در دنیا طولانی‌تر شود، آثار و عوارض روحی و روانی بیشتری به‌دنبال دارد. عدد 23‌درصدی که درباره میزان اختلالات روانی مطرح‌شده، مربوط به حالت عادی‌ست؛ با کرونا ممکن است این‌عدد بالاتر رود. تجربیاتی درباره سارس وجود دارد و تاکنون بررسی شده که بعدازآن چه اتفاقاتی افتاده است؛ مثلاً در زمان شیوع سارس دیدند که ابتدا تغییری در آمار خودکشی رخ نداد؛ اما بعدازمدتی دیدند که آمار خودکشی افزایش یافت که نشان می‌دهد اثرات روحی و روانی آن کم نبوده. افرادی‌که دچار سوگ می‌شوند باید مراحل سوگ را به‌درستی بگذرانند؛ وگرنه دچار اختلال می‌شوند. این‌میزان مرگ‌ومیری که هرروز می‌شنویم، اولین اختلالی که ایجاد می‌کند، اضطراب است». معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره افزایش ظرفیت تست‌های کرونا، عنوان کرد: «یک سؤال مهم وجود دارد و آن این‌است‌که استراتژی جدید وزارت بهداشت برای مقابله با موج جدید چیست؟ چهار استراتژی اصلی داریم؛ اولین استراتژی ما تشدید نظارت‌ها و اعمال قانون برای قانون‌شکنان در حوزه رعایت پروتکل‌هاست و وضع جرائم درهمین‌راستاست. استراتژی دوم، انجام تعداد زیاد تست است. استراتژی سوم، ره‌گیری، ردیابی و ایزوله‌کردن افراد مثبت بوده و استراتژی چهارم ما آموزش و اطلاع‌رسانی‌ست». وی افزود: «درزمینه تست، یک برنامه این‌است‌که طبق دستور رئیس‌جمهوری مبنی‌بر افزایش روزانه تست به ۱۰‌هزارمورد، تعداد تست را بالا بریم که اعتبار آن درحال‌تأمین است و اگر این اتفاق افتد که ظرفیت کنونی‌مان که ازنظر تعداد تست ۲۵ تا ۳۰‌هزارت است به ۴۰‌هزار تست در روز می‌رسد. این استراتژی اصلی‌‌ست که دنبال می‌شود و این تست‌ها و نمونه‌گیری از مراکز منتخب ما انجام می‌شود. به‌اضافه اینکه از بخش خصوصی هم دراین‌زمینه کمک می‌گیریم». وی افزود: «درزمینه تست، اقدام دیگر که انجام می‌دهیم و رئیس‌جمهوری هم دستور آن‌را داد این‌است‌که ۱۰۰‌میلیون‌دلار پول برای افزایش تست بگذارند که قرار شده این تست را از کره جنوبی یا جای دیگر تهیه کنیم. تفاوت این تست با تست‌های قبل این‌است‌که رپید تست است و جواب تست، ظرف ۲۵‌دقیقه آماده می‌شود و نیاز به دستگاه خاصی ندارد و تست مخاطی‌ست. اگر این اتفاق بیفتد، قطعاً به استراتژی دوم خواهیم رسید. برای استراتژی سوم هم استفاده از اپلیکیشن ماسک را داریم که بتوانیم افراد مثبت را ره‌گیری و ایزوله کنیم. استراتژی آخر هم که نیاز به کمک رسانه‌ها دارد». وی درباره کمک‌های مشاوره‌ای وزارت بهداشت درزمینه سلامت روان بعد از کرونا، گفت: «ما برای گروه‌های مختلفی که تعریف کردیم، برنامه داریم که این‌گروه‌ها شامل جمعیت عمومی، بازماندگان افراد فوت‌شده ناشی از کرونا، مدیران و سیاست‌گذاران، نیروهای شاغل در مراکز بهداشتی و درمانی و حتی برای بیماران بهبودیافته و خانواده بیماران است که برای آن‌ها برنامه داریم. اینکه از تلفن ۴۰۳۰ و مشاوره‌های دائمی استفاده کردیم، مؤثر بوده است». رئیسی درباره ایجاد ایمنی گله‌ای در کشور، توضیح داد: «فعلاً به‌این‌صورت نیست که در کشور با ایمنی گله‌ای مواجه باشیم. به‌طورکلی تا رسیدن به ایمنی گله‌ای فاصله بسیارزیادی‌ست. ایمنی گله‌ای درزمینه این بیماری خاص زمانی حاصل می‌شود که ۶۶‌درصد افراد یک جامعه مبتلا شوند؛ بالای ۵۰‌میلیون‌نفر. چنین‌چیزی اصلاً امکان‌پذیر نیست که بگوییم ایمنی گله‌ای دارد رخ می‌دهد؛ اما الگوی بیماری که اخیراً در بیمارستان‌ها با آن مواجهیم، بیشتر خانوادگی‌ست. ویروس هیچ تغییر مشخصی نکرده است؛ آنچه تغییر کرده رفتار اجتماعی‌ست. پیش‌ازاین رفت‌وآمدهای خانوادگی بسیارکم بود؛ اما حالا دیگر همه کنار هم قرار می‌گیرند. نوه‌ها عامل اصلی انتقال ویروس به پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها هستند؛ زیرا بدون علامت و ناقل‌اند. این الگو در تمام کشور رخ داده است. درزمینه ایمنی گله‌ای، هیچ کجای دنیا چنین‌چیزی وجود ندارد و هیچ کشوری نمی‌تواند ادعا کند که به ایمنی گله‌ای رسیده است؛ زیرا باید میلیون‌ها کشته دهند. باید ایمنی گله‌ای را کنار بگذاریم». دکتر رئیسی ادامه داد: «درعین‌حال، سبک زندگی ما، در زمان کرونا درحال‌تغییر است و داریم یاد می‌گیریم که می‌توان آموزش مجازی برگزار کرد، خرید را مجازی انجام داد؛ حتی می‌توان پزشکی از راه دور انجام داد. این‌ها تغییرات مثبت تلقی می‌شوند و می‌توان حفظشان کرد». او درباره چرایی عدم‌ادامه محدودیت‌های بیشتر از اردیبهشت‌ماه تاکنون، گفت: «اگر همه در خانه بمانند، قطعاً اپیدمی کنترل می‌شود؛ اما آیا می‌توان زندگی کرد؟ خیر. نمی‌توان گفت همه‌چیز را ببندیم و بیماری را کنترل کنیم؛ بنابراین، محدودیت گسترده توصیه نمی‌شود؛ بلکه باید به‌سمت پروتکل و رعایت گسترده رویم. محدودیت، یک مسکن است که در کوتاه‌مدت جواب می‌دهد؛ اما اگر همین محدودیت‌ها برداشته شود، دوباره وضعیت بازمی‌گردد؛ زیرا ویروس که تغییر نمی‌کند. موج‌هایی که می‌بینید بالا و پائین می‌شود، ناشی از رفتار مردم است؛ نه رفتار ویروس. محدودیت به‌صورت تعطیلی توصیه نمی‌شود، فقط در برخی مناطق که وضعیت بد است، برای‌اینکه سیستم نفسی بکشد، می‌توان این‌اقدام را انجام داد؛ اما برای طولانی‌مدت مناسب نیست». دکتر رئیسی درباره توصیه‌ها درزمینه سلامت تغذیه، گفت: «یکی از مقوله‌های امنیت، بحث غذاست. همان‌طورکه امنیت سلامت روان برایمان مهم است، امنیت سلامت غذا هم برایمان مهم است. مهم‌ترین نکته درزمینه غذا در دنیا، بحث دردسترس‌بودن غذاست. در دنیا میلیون‌هانفر در فقر غذایی بسر می‌برند. برخی اختلالات روان‌پزشکی هم به بحث تغذیه مرتبط است. بی‌اشتهایی یا پرخوری عصبی ازاین‌دست است. این‌موضوع از بدو تولد با انسان است. اینکه نوزاد از شیر در ابتدای تولد استفاده می‌کند و تماس پوست به پوست با مادر که ثابت شده آرامش بسیارزیادی در نوزاد ایجاد می‌کند. به‌همین‌دلیل، در بیمارستان‌های دوستدار کودک، این‌موضوع یکی از شاخص‌های بسیارمهم است. دادن شیر مادر به نوزاد؛ هم به مادر و هم به نوزاد بسیارمؤثر است». معاون بهداشت وزارت بهداشت در بخش دیگری از سخنانش گفت: «کلاً در دنیا نزدیک به یک‌میلیاردنفر در دنیا با اختلال روانی زندگی می‌کنند. همچنین سالانه سه‌میلیون‌نفر در جهان براثر مصرف الکل از بین می‌روند. هر ۴۰‌ثانیه نیز یک‌نفر براثر اقدام به خودکشی از بین می‌رود». وی افزود: «گزارش‌های جهانی نشان می‌دهد که در کشورهای با درآمد کم و متوسط، بیش از ۷۵‌درصد افراد مبتلا به اختلالات روانی، عصبی و مصرف‌کنندگان مواد، اصلاً درمانی برای وضعیتشان دریافت نمی‌کنند که عدد بالایی‌ست. گزارش‌های جهانی هم نشان می‌دهد که کشورها در جهان سه‌درصد از بودجه سلامتشان را به سلامت روان اختصاص می‌دهند؛ درحالی‌که این‌‌عدد در کشورهای پیشرفته به ۱۰‌درصد هم می‌رسد. بسیاری از کشورها هم از یک‌درصد هم کمتر به این‌حوزه اختصاص می‌دهند». معاون بهداشت وزارت بهداشت در پایان گفت: «در کشور ما این‌رقم ۳.۶‌درصد است. همچنین، میزان شیوع افسردگی در کشور ۱۲.۷‌درصد است که شایع‌ترین اختلال روان‌پزشکی کشور است. شیوع آن در زنان بیش از مردان است و در شهرها بیشتر از روستاهاست؛ بنابراین، میزان افسردگی زنان شهری بیش از زنان روستایی‌ست. در کسانی‌که وضعیت اقتصادی پائین‌تر دارند، افسردگی شایع‌تر است و کسانی‌که تحصیلات پائین‌تر دارند و افراد بیکار نیز افسرده‌ترند؛ بنابراین، این‌موارد، عوامل خطر شیوع افسردگی در کشور است. هرسال 10 اکتبر که مصادف ۱۸ مهرماه است، روز جهانی سلامت روان نام‌گذاری می‌شود و شعار این‌روز برای امسال، سلامت روان برای همه، سرمایه‌گذاری بیشتر و دسترسی بهتر است».