به گزارش خبرنگار رسانه خبرگزاری فارس، نشست «رسانه‌ها و پیشبرد گام دوم انقلاب اسلامی»، پیش از ظهر امروز-دوشنبه 7 بهمن ماه- در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.

بنا بر این گزارش، این مراسم با حضور شهاب اسفندیاری، رئیس دانشگاه صداوسیما، علی صمدزاده کارشناس مسائل راهبردی و پیام تیرانداز مدیرعامل خبرگزاری فارس برگزار شد.

**اسفندیاری: تعامل درست میان نسل جدید و قدیم امری ضروری است

به گزارش فارس، در ادامه این مراسم نیز شهاب اسفندیاری، رئیس دانشگاه صداوسیما، با اشاره به این موضوع که بیانیه گام دوم، روایت از انقلاب اسلامی است، گفت: در بخش اول بیانیه شاهد روایتی از رخدادی هستیم که در ایران به وقوع پیوسته است. این بیانیه در تلاش برای تبیین وضعیت جهان در زمان وقوع حادثه و پیامدهای گسترده تر آن در سطح ملی، منطقه ای و بین المللی است.

وی ادامه داد:‌ اگر بخواهیم با ادبیات این حوزه آغاز کنیم، در این بیانیه با قصه‌ای مواجه هستیم که روایت می‌شود. رسانه‌ها باید با روایت‌ها و قصه‌ها پیش بروند. نقد جدی که به رسانه‌های خبری می‌شود، عدم توجه آنها به قصه و روایت در تبیین رویدادها است.

رئیس دانشگاه صداوسیما تصریح کرد: رسانه‌های خارجی در شیوه انتقال خبر، زمانی که می‌خواهند ماجرایی را بازگو کنند، به استفاده از عناصر روایی و دراماتیک می‌پردازند. برای مثال زمانی که می‌خواهند گزارشی از افتتاح یک مجتمع ساختمانی بپردازند، به سراغ مسئول نمی‌روند بلکه به سراغ افرادی می‌روند که قرار است در این مجتمع سکونت داشته باشند. 

وی یادآور شد: رسانه‌های ما برای طرح مسکن مهر و افتتاح ساختمان چه کردند؟ آیا در گزارش‌های شان سعی کرده‌اند که به سراغ ساکنان این مساکن بروند و حتی زندگی برخی از آنها را روایت کنند که سال‌ها پس انداز خود را جمع کرده است تا بتواند یکی از این مسکن‌های مهر را خریداری کند.

اسفندیاری اظهار داشت: ما در روایت دستاوردهای انقلاب به مسأله روایت توجه نکرده‌ایم. برای مثال وضعیت برخی از روستاهای کشور نامناسب است اما از دل آن روستاها افراد نخبه ای خارج شده‌اند که امروز به کشور خدمت می‌کنند. چند درصد از رسانه‌ها این موضوع را در دستور کار خود قرار داده‌اند.

وی بیان کرد: رسانه‌ها در تبیین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی به سراغ مسئولان و کارشناسان رفتند درحالی که باید به دنبال روایتگری و توصیف شاخص‌های آن می‌پرداختند تا این موضوع برای مردم تبیین شود.

رئیس دانشگاه صداوسیما تصریح کرد: در بخش‌های مختلف بیانیه، جوانان مخاطب آن هستند، اما صرفا محدود به جوانان نیست و وظایفی بر عهده دیگران و نسل‌های قبلی هم گذاشته است. 

وی ادامه داد:‌ یکی از سازمان‌ها که قصد ندارم نامش را اعلام کنم، خلاصه‌ای از بیانیه گام دوم را برایم ارسال کرده که بخش‌های مربوط به جوانان را حذف کرد.

اسفندیاری با اشاره به نظریه انقلابی، گفت: مقام معظم رهبری در فرمایشات شان برخلاف تصور عده ای که عنوان می‌کنند نظام با انقلاب در تعارض است، تأکید کردند که تا ابد از نظریه انقلابی دفاع می کنیم. در واقع ایشان این جمله که نظام با انقلاب در تعارض است را نفی می‌کنند.

وی افزود: تدبیر مقام معظم رهبری برای ورود مستمر نسل جوان به حوزه‌های مدیریتی و اجرایی کشور برای حفظ تداوم و نظم انقلابی است. اگر در نظام و سیستمی محافظه‌کاری و بی‌تحرکی اصل شود و مدیران به فکر حفظ وضع موجود باشند،‌ با رویکرد انقلاب دائمی و پیشرفت و رفع ظلم و کاستی در تعارض خواهد بود.

رئیس دانشگاه صداوسیما تصریح کرد:‌ ارتباط و تعامل درست میان نسل جدید و قدیم امری ضروری است و اگر نسل جدید بدون توجه به نسل های قبل باشند، در معرض خطاهای تکراری قرار می گیرند.

وی بیان کرد: ثبت تجربه زیسته و تاریخ شفاهی مدیریتی از جمله مواردی است که نسبت به آن بی توجهی می شود. مدیر جوان باید در جریان وضعیت مسیر مدیر گذشته باشد تا بداند که او در چه دوراهی ها و محدودیت‌های تصمیماتی گرفته است تا او دیگر خطاهای مشابه را تکرار نکند. اگر تجربه نسل جدید منتقل شود،‌ دیگر آن هزینه‌هایی که در گذشته داده‌ایم را نخواهیم داد. اگر میان نسل گذشته و جدید ارتباطی نباشد، مسیر خطرناکی پیش خواهیم داشت.

اسفندیاری اظهار داشت:‌ دستاور انقلاب محصول همان مدیرانی است که در دوره‌های قبل مدیریت کرده‌اند. اگر می‌خواهیم این مسیر پیشرفت امتداد داشته باشد، باید خودشان پیشگام باشند تا تجارب خود را به نسل جدید انتقال دهند.

وی بیان کرد:‌ البته در توجه به نسل جوان نباید این موضوع پیش بیاید که نسل گذشته را کاملا کنار بگذاریم و نسل جوان را وارد کنیم. بنظر می‌رسد هر دو نسل قدیم و جدید در تعاملات رسانه ها ذی نفع هستند و رسانه‌ها در تعاملات می توانند رابط میان این دو نسل باشد. 

رئیس دانشگاه صداوسیما تصریح کرد:‌ شاید میان دو نسل قدیم و جدید اختلافاتی باشد اما این تعامل میان دو نسل سبب می‌شود تا دیگر در معرض خدمات و هزینه های بسیاری نشویم.

**صمدزاده:رسانه‌ها امیدآفرینی نسبت به آینده در دستور کار قرار دهند

علی صمدزاده کارشناس مسائل راهبردی، با اشاره به جایگاه رسانه در ارکان قدرت و ارتباط آن با بیانیه گام دوم انقلاب اظهار داشت: در بررسی کلی این بیانیه که دستورالعمل و راهنمایی برای تداوم انقلاب است مفهوم منازعه از اهمیت زیادی برخوردار است؛ پررنگ‌ترین شاخص در بیانیه گام دوم انقلاب منازعه میان جناح حق و باطل است که در ابتدا در قالب نظام دو قطبی شکل گرفت و بعد از فروپاشی شوروی با قرار گرفتن اسلام در برابر استکبار خود را نشان داد.

وی افزود:‌ منازعه در ادوار مختلف مختلف تاریخی ابعاد گوناگونی داشته است؛ در جنگ جهانی اول زمین، دریا و سپس هوا به عنوان بسترهای اصلی منازعات بین‌المللی شناخته شد. در جنگ جهانی دوم زیر دریا نیز به ساحت منازعات بین المللی اضافه شد.

این کارشناس مسائل راهبردی تصریح کرد: از سال ۱۹۷۵ و حتی در زمان جنگ ویتنام بعد شناختی و تأثیر اذهان عمومی در منازعات میان حق و باطل از اهمیت زیادی برخوردار شد به‌طوری که ویتنامی‌ها یکی از مهمترین ابزارها را برای توقف جنگ در ویتنام فشار بر افکار عمومی در امریکا می‌دانستند.

وی یادآور شد:‌ ما در گام اول انقلاب درک صحیحی نسبت به بعد شناختی منازعه نداشتیم و عدم اشاره به نقش رسانه در بیانیه گام دوم انقلاب در قالب یک بند خاص بیانگر آن است که رسانه و روایت‌گری آن در معنای کلی به‌عنوان یک پیوست مداوم در این فرآیند است و در این میان باید بعد شناختی را به عنوان ابزار اصلی و کارکرد رسانه مورد توجه قرار داد.

صمدزاده تصریح کرد‌: عدم ذکر رسانه و نقش آن در قالب یک بند خاص در بیانیه گام دوم انقلاب نشانگر اهمیت آن به عنوان یکی از ارکان قدرت است. همچنین با وجود آنکه رسانه‌ها به‌عنوان یکی از ارکان اصلی قدرت جمهوری اسلامی و رمز بقای آن محسوب می‌شود، اما متأسفانه آنها نتوانسته‌اند این نقش را به خوبی ایفا کنند.

وی با اشاره به تلاش‌های صورت گرفته در تحکیم قدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران و نقش سردار شهید حاج قاسم سلیمانی گفت: با وجود آنکه این نفوذ منطقه‌ای به‌عنوان تنها هدف محقق شده سند ۲۰ ساله چشم انداز جمهوری اسلامی مطرح می‌شود، اما در این خصوص به پیوسته رسانه‌ای آن توجه چندانی نشده است.

صمدزاده تصریح کرد: بعد شناختی به‌عنوان شاخصی مهم در دسته‌بندی و تفکیک نسل سوم و چهارم جنگ‌ها شناخته می‌شود، موضوعی که توجه آن به جای دشمن در صحنه نبرد به اذهان افراد و سیاستمدارانی است که پشت خطوط نبرد حضور دارند.

وی افزود: دشمن با توجه به مطالعات علوم شناختی و استفاده از هوش مصنوعی از این ابزار به‌عنوان ابزاری نقطه‌زن استفاده کرده و نقطه قوت حریف را به ضعف تبدیل می‌کند، عنوان کرد: نمونه مهم آن ضربه حیثیتی بود که در قالب حمله به پایگاه نظامی امریکا صورت گرفت، موضوعی که در کمتر از ۲۴ ساعت با شناسایی نقطه ضعف ما شرایطی متفاوت پیدا کرد و کل ماجرای روایی را تغییر و پیروزی راهبردی ما را تحت تأثیر قرار داد. پس از آن دیگر روایت اول در رسانه‌ها شهادت و تشییع حاج قاسم نبود و نقصان سیستم دفاعی کشور جایگزین آن شده بود.

این کارشناس مسائل راهبردی با اشاره به این موضوع که در بیانیه گام دوم انقلاب خوانش فرامتنی وجود دارد که آن امید آفرینی و مثبت‌نگری است، گفت: آن چیزی که مجموعه رسانه‌ای ما از آن فاصله گرفته و ناخواسته به برجسته کردن نکات منفی می‌پردازد.

صمدزاده اظهار داشت: بیانیه گام دوم انقلاب به‌ طور مداوم با روح منازعه سروکار دارد و تنها در صورتی‌ می‌تواند اهداف گام دوم انقلاب را محقق کند که رسانه‌ها امیدآفرینی نسبت به آینده در دستور کار قرار دهند. ما باید بتوانیم با تحقق امید و ایجاد روحیه مثبت امواج رسانه‌ای را مدیریت کنیم.

وی بیان کرد:‌ آنچه که حاج قاسم سلیمانی را در میان افکار عمومی با وجود تخریب ها، محبوب کرد، سلوک مؤمنانه اش بود. او با وجود آنکه مسئولیت نظامی داشت، اما زمانی که در میان مردم قرار می گرفت، بسیار متواضع بود. حتی در مراسم ختم پدرش که عکاسان و خبرنگاران آمده بودند،‌از تک تک آنها تشکر می کرد. این سلوک را کمتر در میان مسئولان فعلی کشور شاهد هستیم و به نوعی باید گفت که این نوع سلوک نایاب است. 

این کارشناس مسائل راهبردی تصریح کرد: سلوک مؤمنانه سبب الفت می شود و آنچیزی که در محاسبات غربی نمی آید، ناشی از یک عنصر ناشناخته ای به نام ایمان است که مقام معظم رهبری در همه جلسات شان بر آن تأکید دارند.

وی خاطرنشان کرد:‌ رسانه ها متأسفانه توان نه گفتن به مسئولان را ندارند و این یکی از مشکلات رسانه ها به شمار می رود. در بسیاری از وقایع الزامات، آئین نامه ها ودستورالعمل ها از سوی مسئولان مانع از اقدامات شفاف سازی رسانه ها می شود. رسانه ها از حیث خودباوری به این موضوع نرسیده‌اند که نه بگویند درحالی که ذات رسانه پرسشگری است.

صمدزاده اظهار داشت: رسانه ها باید از عملیات روانی فاصله بگیرند چراکه وظیفه شان اطلاع رسانی است. همچنین رسانه ها باید توان ریسک پذیری خود را افزایش دهند و خود را در دل واقعه ببرند. متأسفانه رسانه ها توان ریسک پذیری پایینی دارند و صحنه روایتگری را از دست می دهند.

وی با اشاره به این موضوع که ‌رسانه ها در گام دوم انقلاب رکن چهارم هستند، گفت: باید شأن علوم مرتبط با رسانه ها را ارتقا یابد. همچنین در حوزه رسانه‌ای، دنیا ما را متهم به تولید فیک نیوز می کند. به همین بهانه ما در زنجیره ای از تحریم های رسانه ای از سوی آنها هستیم. ما در مقابل این اتفاق باید حساسیت مان را نسبت به این اتهامات بالا نگهداریم و این علم را ارتقا دهیم.

**تیرانداز: در گام دوم انقلاب به رسانه‌های نقطه‌زن نیاز داریم

بنا بر این گزارش، تیرانداز مدیرعامل خبرگزاری فارس، در این مراسم با اشاره به این موضوع که بخش قابل توجهی از بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، مأموریت رسانه است، اظهارداشت: نقش رسانه در تبیین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، پررنگ است و رسانه‌های ما طی 40 سال اخیر به تأیید خبرگان رسانه‌، به اندازه کافی رشد نکرده است. ما باید به دنبال این مسأله باشیم که چرا این اتفاق را شاهد نبودیم.

وی ادامه داد: یکی از دلایلی که سبب شده است تا رسانه‌ها به اندازه کافی رشد نکنند، به سطح نگاه تصمیم گیران، ذی نفوذان و سیاست گذاران به رسانه مربوط می‌شود. رسانه را آنچه که باید تصورشود، تصور نشده است. ما باید این نوع نگاه را تغییر دهیم.

مدیرعامل خبرگزاری فارس تصریح کرد:  زمانی که اعتبارات رسانه‌ای کشور ناچیز می‌شود، خبرنگار ناچار می‌شود با پایین ترین سطح حقوق کار کند و در نهایت شاهد ایجاد یک سیستم فشارآور به خبرنگار هستیم. در این شرایط دیگر نباید انتظار داشته باشیم تا یک فرد با تجربه در رسانه ما ماندگار شود.

تیرانداز اظهار داشت:‌ عدم شناخت دقیق یکی دیگر از مشکلات رسانه‌های ما به شمار می رود. متأسفانه برخی مأموریت رسانه را پروپاگاندا و تبلیغات سیاسی می‌دانند و در خوش بینانه‌ترین وضعیت، رسانه را صرفا ابزار بیان مواضع می پندارند درحالی که این نگرش باید تغییر کند.

وی ادامه داد: مخاطب امروز فعال‌تر از گذشته است و رسانه هم باید هم پای مخاطبش رشد کند. در واقع رسانه باید قدرت کشف به مخاطبش بدهد. تعریف ما و غربی ها از رسانه فرق می‌کند و این الگوبرداری از غرب اشتباه است.

مدیرعامل خبرگزاری فارس، اثرسنجی را از دیگر عوامل مهم در رشد رسانه دانست و گفت: در رسانه باید آثار کار خود را مشاهده کنیم، اگر خبری منتشر می شود، آثاری نداشته باشد، رسانه لطمه می بیند. گاهی اوقات برای آنکه خبرنگار دیده شود، اقدامات به اصطلاح «گل درشت» انجام می دهد، یعنی فریاد می‌زند تا کارش دیده شود درحالی که این موضوع نقض غرض با کار رسانه است. 

وی ادامه داد: کار رسانه زیرپوستی است و باید در همین راستا فعالیتش را ادامه دهد. گاهی تیترهایی زده می‌شود که تنها برای همراهی عده‌ای است که با رسانه ما همراه هستند درحالی که رسانه باید همه اقشار را همراه مسیر خود کند.گاهی اوقات شاهد هستیم که خبری 10 میلیون مرتبه کلیک می‌خورد، این موضوع را نباید اینچنین تصور کنیم که 10 میلیون مخاطب با ما همراه هستند بلکه از میان این تعداد کلیک ها، ممکن است عده‌ای باشند که با ما همراه نباشند. ما باید شاخص‌های مهم میزان اثربخشی را داشته باشیم. داشتن شاخص‌های مهم به خبرنگار کمک می‌کند تا وارد کار شعاری و نمایشی نشویم.

مدیرعامل خبرگزاری فارس همچنین تصریح کرد:‌ مخاطب شناسی، یکی از عوامل مهم در رشد رسانه ها است. متأسفانه ما کمتر به این موضوع توجه می کنیم.

وی با اشاره به ضرورت ادبیات رسانه ای، گفت: رسانه های ما باید اصول اقناع را یاد بگیرند که باید بخشی از دانش مان در این بخش کسب شود. شروع عملیات رسانه ای ما باید از نقطه ای باشد که مخاطب به صحنه نگاه کند. یعنی باید کنار مخاطب قرار بگیریم تا صحنه را ببینیم، اگر بخواهیم از بالا به صحنه نگاه کنیم، جوابی نخواهیم گرفت.
تیرانداز اظهار داشت:‌حرکت های شکل گرفته بسیار امیدوارکننده است. ما نباید این انتظار را داشته باشیم که هر حرکتی که صورت می گیرد،‌ در کمترین زمان ممکن جواب دهد. بلکه هر تحولی نیازمند گفتمان سازی و همراهی جامعه را دارد. امروز اهمیت رسانه برای مردم و تصمیم گیران بیشاز گذشته مشخص شده است.

وی یادآور شد:‌ امروز ما نیازمند رسانه نقطه زن هستیم که وقتی پیامی را صادر می‌کند، پیش از انتشار بتواند تاثیر مطلب را در ذهن مخاطب تخمین بزند و پس از انتشار، با ابزارهای مربوطه میزان دقیق اثربخشی مطلب را بسنجد.

وی بیان کرد: در مقوله ذائقه سنجی، ما گاهی به جای همراه کردن مخاطب، صرفا علایق مخاطبان را تکرار می کنیم که این امر به دلیل متوجه نشدن مأموریت و گاهی به دلیل فراموش کردن مأموریت است. 

تیرانداز اظهار داشت: صداقت مسأله مهمی است که اگر رسانه ها صادقانه و در مسیر درستی گام برداند، می توانند اثربخشی خود را بر مخاطب داشته باشند.

مدیرعامل خبرگزاری فارس با تاکید بر اهمیت امیدآفرینی در جامعه تصریح کرد:‌ کار رسانه آفرینش رویداد نیست بلکه بازنمایی و انعکاس رویدادهاست. بخش خبر خوب در خبرگزاری فارس، برای آن است که یادمان نرود جامعه نیاز به رویدادها و خبرهای امیدبخش دارد.

انتهای پیام/