اعتمادآنلاین| پارادایم اصطلاحی است که در فلسفه علم به کار گرفته می‌شود و مقصود از آن، اصولی است که بر بینش ما نسبت به چیزها و جهان حاکم است.
این اصطلاح نخستین بار توسط «توماس کوهن» در کتاب «ساختار انقلاب‌های علمی» استفاده شد و مدل جدیدی برای تبیین چگونگی رشد و توسعه علوم ارائه کرد.
به نظر کوهن مفهوم پارادایم عبارت است از «دستاوردهای علمی به صورت عمومی پذیرفته‌شده‌ای که برای مدتی به وسیله کارورزان آن رشته، به عنوان مدلی برای حل مسائل رشته مزبور، به کار گرفته می‌شوند.»
کوهن پارادایم را در ارتباط با انقلاب علمی مطرح می‌کند و می‌گوید با هر انقلاب پارادایم جدیدی به وجود می‌آید که متفاوت با پارادایم قبلی است و هر پارادایم چارچوب خاص خود را دارد و قابل مقایسه با دیگری نیست.
کوهن مراحلی را که علوم از آنها گذر می‌کنند در چهار مرحله توضیح می‌دهد:
اول «مرحله پیش از پارادایم» است که در این دوره، دانشمندان الگو و نمونه مشخص علمی‌ای ندارند که نقش رهبری تحقیقات و تعیین چارچوب آن را بر عهده داشته باشد.
دوم «مرحله پارادایمی» است که پارادایم مورد تایید علمی قرار گرفته و به عنوان چارچوب اصلی حل مسائل دانشمندان است.
سوم «مرحله بحران» که پارادایم مسلط نزد بخش مهمی از جامعه علمی با ناکامی مواجه شده و پارادایم‌های جدیدی ابداع و احیا می‌شود و تنوع پارادایمی شکل می‌گیرد.
چهارم انقلاب علمی به وجود می‌آید و پارادایم جدید مسلط می‌شود. در مدل سیاسی کوهن پارادایم به جای «حکومت» است و با تغییر رژیم حاکم پارادایم جدید شکل می‌گیرد.
نظر شما