همدلی| شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی بعد از ظهر دیروز چهارشنبه ۱۹تیرماه به درخواست آمریکا نشستی اضطراری برای بررسی کاهش تعهدات هستهای ایران برگزار کرد. این درخواست در پی اعلام ایران مبنی بر کاهش تعهدات هستهای خود ذیل توافق برجام مطرح شده بود. ایران در هفتههای اخیر علاوه بر عبور از حجم ۳۰۰ کیلو اورانیوم ذخیره شده، درصد غنیسازی اورانیوم خود را از 67/3 به 5/4 افزایش داد که واکنشهای مختلفی را در عرصه بینالملل بهویژه در اروپا و آمریکا به دنبال داشته است. ادعای ایران به افزایش سطح غنیسازی به بیش از 20درصد برای گام سوم کاهش تعهدات برجامی در صورت عدم کارآمدسازی این توافق از سوی اروپا، موضوع حساسیتبرانگیز دیگری برای غربیهاست تا نشست اضطراری شورای حکام برگزار شود.
طنزی که شورای احکام اجرا شد
ایران درخواست آمریکا برای برگزاری این نشست را طنز دانسته؛ زیرا آمریکا بیش از یک سال پیش از توافق هستهای با ایران خارج شده است. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در توئیتر خود با نمایش یک جدول با اطلاعات بسیار در خصوص روند مثبت ایران در رعایت توافق برجام، نوشته است:
«طنز نشست شورای حکام به درخواست آمریکا:
الف. آمریکا از برجام متنفر است، آن را از ریشه زده و نقض کرده و تمام آنهایی را که از آن پیروی کردهاند، تنبیه میکند.
ب. آمریکا هیچ جایگاهی برای مطرح کردن مسائل مربوط به برجام ندارد.
ج. در تمام ۱۵ گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ایران به طور کامل به برجام پایبند بوده است.
د. اقدامات ایران بر اساس پاراگراف ۳۶ برجام قانونی است.»
درخواست آمریکا برای برگزاری نشست اضطراری با انتقاد تند حسن روحانی هم مواجه شد؛ «آنها درخواست جلسه فوقالعاده برای شورای حکام دادند که چرا ایران برخی از تعهدات برجامی را کنار گذاشته است و این داستان خندهآوری است که امروز آمریکاییها آن را انجام میدهند که کمتر میتوان در تاریخ سیاسی جهان سراغی از اینگونه اقدامات گرفت».
تحلیلگران و کارشناسان مسائل بینالملل معتقدند، اقدام آمریکا در درخواست برای برگزاری نشست اضطراری شورای حکام برای بررسی کاهش تعهدات برجامی توسط ایران در حالی که خود سال قبل از این توافق یاد شده خارج شده است، اقدامی غیرقانونی است که شورای حکام نباید آن را میپذیرفت.
ادعای عجیب ترامپ
بر اساس اعلام رسانههای بینالمللی، یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در آغاز این نشست ۳۵ کشور عضو را در جریان آخرین یافتههای بازرسان از فعالیتهای هستهای ایران قرار داد. این گزارش آمانو با آنچه پیشتر و در قالب 15 گزارش از سوی آژانس اعلام شده و در آن بر رعایت مفاد برجام از سوی ایران تاکید شده بود و نیز فعالیتهای اخیر کشورمان در در افزایش ذخایر و سطح غنیسازی اورانیوم، مطابقت داشت.
همزمان دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: «ایران مدتها به صورت مخفیانه و در نقض کامل توافق ۱۵۰میلیارد دلاری وحشتناک، غنیسازی کرده است.» این ادعای ترامپ با آنچه یوکیانو آمانو در سخنرانی خود مطرح کرده است، تفاوت و اختلافی فاحش دارد.
همچنین در بیانیه آمریکا که در آستانه این نشست صادر شد، آمده است: «راهی که ایران در پیش گرفته است تنها باعث انزوای بیشتر آن خواهد شد و خطراتی را که با آنها مواجه است تشدید خواهد کرد.» در این بیانیه اتهام جدید «باجخواهی» به ایران وارد شده است، آنجا که آمده است: «تاکتیک فریب و اخاذی ایران تحریمها را لغو نمیکند.»
جکی والکات، نماینده آمریکا در آژانس هم در این نشست با گفتن اینکه نباید به ایران بابت آنچه وی از آن به عنوان سوءرفتار یاد کرده است، جایزه داد. او همچنین گفت: اقدامات اخیر ایران در زمینه غنیسازی اورانیوم ورای تعهداتش، باجگیری هستهای است. بنابراین قدرتهای جهانی نباید مشوقهای اقتصادی را در اختیار ایران قرار دهند.
او در پایان سخنانش تاکید کرده؛ واشنگتن معتقد است که توافق برجام غیرموثر بوده است، ولی آمریکا آماده انجام مذاکرات بدون پیششرط است.
فعالیت اخیر هستهای ایران که آن را در راستای بندهای 26 و 36 برجام میداند، تحرکات دیپلماتیک دو و چندجانبه را افزایش داده است. اتحادیه اروپا در متن بیانیه خود خطاب به شورای حکام، از کاهش تعهدات ایران که آژانس آن را تایید کرد، ابراز نگرانی کرده و گفته؛ «اجرای برجام توسط تهران ضروری است.»
آنها در پیامهای مختلف به تهران در قالب اعزام نماینده و دیپلمات، مذاکرات رو در رو در قالب کمیسیون مشترک برجام، بیانیههای مختلف و حتی مذاکرات تلفنی روسای جمهور ایران و فرانسه، از تهران خواستهاند تا برجام را نقض نکرده و به آن پایبند باشد.
سفر مشاور مکرون به تهران
در روزی که نشست اضطراری شورای حکام برگزار شد، تهران از امانوئل بون، مشاور دیپلماتیک امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه میزبانی کرد. امانوئل بون در دومین سفر خود به تهران با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار کرد.
ایران از این سفر استقبال کرده؛ زیرا به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه، فرانسویها بخشی از برجام هستند و تلاش آنها را جزو وظایفشان برای زنده نگه داشتن برجام تلقی میکند.
شمخانی در دیدار فرستاده رئیس جمهور فرانسه با تاکید بر اینکه کاهش تعهدات برجامی ایران غیرقابل تغییر، است، گفت: با توجه به عدم استفاده اروپا از فرصت یکساله اجرای تعهدات یکطرفه از سوی ایران، تصمیم قاطع کشور ما اجرای تعهدات، متناسب با اقدام متقابل طرفهای دیگر است و زمان انجام اقدامات یک طرفه به پایان رسیده است.
مشاور رئیس جمهور فرانسه هم با اذعان به اینکه برای میانجیگری به ایران نیامده و حامل هیچگونه پیامی از سوی آمریکا برای تهران نیست، آگاهی فرانسه از قدرت تابآوری ایران در برابر فشارهای مختلف را مورد تاکید قرار داد و از علاقمندی کشورش به تداوم گفتوگو و همکاری با ایران برای مدیریت بحرانهای منطقهای گفت.
بحث میانجیگری موضوعی است که تهران به صراحت نظر خود را درباره آن بیان کرد. سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه اعلام کرد: «اقدامات فرانسه با هماهنگی یا بدون هماهنگی آمریکاست یا از جانب کاخ سفید پیامی دارند یا ندارند، به آنها مربوط است ولی ما چیز پنهانی نداریم. خواسته ما اجرای همین توافقی است که از سوی آنها نقض شده یا اجرا نمیشود.»
دیدار بون با ظریف هم با هدف رایزنی برای دستیابی به راهکاری اساسی در خصوص مساله برجام برگزار شد که به نظر در مذاکره تلفنی چند روز قبل روحانی و مکرون به صورت مفصل بررسی شده است. تا لحظه تنظیم این گزارش هیچ محتوایی از دیدار بون و ظریف منتشر نشده است.
مکانیسم عملکرد شورای حکام چیست؟
جلسات شورای حکام به طور معمول هر سه ماه یک بار برگزار میشود؛ اما در صورتی که موضوعی اضطراری پیش بیاید، اعضا میتوانند درخواست جلسه فوقالعاده کنند. در صورتی که شورای حکام موضوع را تهدید جدی و فوری ارزیابی کند، موضوع به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع میشود. غیر از این در صورتی که آژانس اعلام کند ایران به تعهدات خود پایبند نبوده است، کشورهای عضو توافق برجام میتوانند خواستار برگزاری جلسه اضطراری اعضا در سطح وزرای خارجه شوند. در صورتی که پس از یک ماه از این تاریخ، موضوع حل و فصل نشده باشد، اختلاف به شورای امنیت سازمان ملل کشیده خواهد شد.
در شورای امنیت، اعضا درباره اینکه تحریمهای بینالمللی همچنان علیه ایران اجرا نشود، رایگیری میکنند. در این شکل همه اعضای دارای حق وتوی شورای امنیت باید موافق ادامه رفع تحریمها باشند در غیر این صورت، تحریمهای سازمان ملل متحد دوباره برقرار میشود. در صورتی که تحریمهای سازمان ملل دوباره از سرگرفته شود، تحریمهای اتحادیه اروپا هم که بر اساس تحریم شورای امنیت تصویب شده بود، از سر گرفته میشود.
آماده عادیسازی روابط هستیم
گزارش آژانس از ذخایر اورانیوم ایران
درخواست خصمانه بولتون علیه ایران
نشست ویژه آژانس درباره ایران در پی درخواست آمریکا
ذخایر اورانیوم ایران از مرز ۳۰۰ کیلوگرم
∎
طنزی که شورای احکام اجرا شد
ایران درخواست آمریکا برای برگزاری این نشست را طنز دانسته؛ زیرا آمریکا بیش از یک سال پیش از توافق هستهای با ایران خارج شده است. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در توئیتر خود با نمایش یک جدول با اطلاعات بسیار در خصوص روند مثبت ایران در رعایت توافق برجام، نوشته است:
«طنز نشست شورای حکام به درخواست آمریکا:
الف. آمریکا از برجام متنفر است، آن را از ریشه زده و نقض کرده و تمام آنهایی را که از آن پیروی کردهاند، تنبیه میکند.
ب. آمریکا هیچ جایگاهی برای مطرح کردن مسائل مربوط به برجام ندارد.
ج. در تمام ۱۵ گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ایران به طور کامل به برجام پایبند بوده است.
د. اقدامات ایران بر اساس پاراگراف ۳۶ برجام قانونی است.»
درخواست آمریکا برای برگزاری نشست اضطراری با انتقاد تند حسن روحانی هم مواجه شد؛ «آنها درخواست جلسه فوقالعاده برای شورای حکام دادند که چرا ایران برخی از تعهدات برجامی را کنار گذاشته است و این داستان خندهآوری است که امروز آمریکاییها آن را انجام میدهند که کمتر میتوان در تاریخ سیاسی جهان سراغی از اینگونه اقدامات گرفت».
تحلیلگران و کارشناسان مسائل بینالملل معتقدند، اقدام آمریکا در درخواست برای برگزاری نشست اضطراری شورای حکام برای بررسی کاهش تعهدات برجامی توسط ایران در حالی که خود سال قبل از این توافق یاد شده خارج شده است، اقدامی غیرقانونی است که شورای حکام نباید آن را میپذیرفت.
ادعای عجیب ترامپ
بر اساس اعلام رسانههای بینالمللی، یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در آغاز این نشست ۳۵ کشور عضو را در جریان آخرین یافتههای بازرسان از فعالیتهای هستهای ایران قرار داد. این گزارش آمانو با آنچه پیشتر و در قالب 15 گزارش از سوی آژانس اعلام شده و در آن بر رعایت مفاد برجام از سوی ایران تاکید شده بود و نیز فعالیتهای اخیر کشورمان در در افزایش ذخایر و سطح غنیسازی اورانیوم، مطابقت داشت.
همزمان دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: «ایران مدتها به صورت مخفیانه و در نقض کامل توافق ۱۵۰میلیارد دلاری وحشتناک، غنیسازی کرده است.» این ادعای ترامپ با آنچه یوکیانو آمانو در سخنرانی خود مطرح کرده است، تفاوت و اختلافی فاحش دارد.
همچنین در بیانیه آمریکا که در آستانه این نشست صادر شد، آمده است: «راهی که ایران در پیش گرفته است تنها باعث انزوای بیشتر آن خواهد شد و خطراتی را که با آنها مواجه است تشدید خواهد کرد.» در این بیانیه اتهام جدید «باجخواهی» به ایران وارد شده است، آنجا که آمده است: «تاکتیک فریب و اخاذی ایران تحریمها را لغو نمیکند.»
جکی والکات، نماینده آمریکا در آژانس هم در این نشست با گفتن اینکه نباید به ایران بابت آنچه وی از آن به عنوان سوءرفتار یاد کرده است، جایزه داد. او همچنین گفت: اقدامات اخیر ایران در زمینه غنیسازی اورانیوم ورای تعهداتش، باجگیری هستهای است. بنابراین قدرتهای جهانی نباید مشوقهای اقتصادی را در اختیار ایران قرار دهند.
او در پایان سخنانش تاکید کرده؛ واشنگتن معتقد است که توافق برجام غیرموثر بوده است، ولی آمریکا آماده انجام مذاکرات بدون پیششرط است.
فعالیت اخیر هستهای ایران که آن را در راستای بندهای 26 و 36 برجام میداند، تحرکات دیپلماتیک دو و چندجانبه را افزایش داده است. اتحادیه اروپا در متن بیانیه خود خطاب به شورای حکام، از کاهش تعهدات ایران که آژانس آن را تایید کرد، ابراز نگرانی کرده و گفته؛ «اجرای برجام توسط تهران ضروری است.»
آنها در پیامهای مختلف به تهران در قالب اعزام نماینده و دیپلمات، مذاکرات رو در رو در قالب کمیسیون مشترک برجام، بیانیههای مختلف و حتی مذاکرات تلفنی روسای جمهور ایران و فرانسه، از تهران خواستهاند تا برجام را نقض نکرده و به آن پایبند باشد.
سفر مشاور مکرون به تهران
در روزی که نشست اضطراری شورای حکام برگزار شد، تهران از امانوئل بون، مشاور دیپلماتیک امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه میزبانی کرد. امانوئل بون در دومین سفر خود به تهران با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار کرد.
ایران از این سفر استقبال کرده؛ زیرا به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه، فرانسویها بخشی از برجام هستند و تلاش آنها را جزو وظایفشان برای زنده نگه داشتن برجام تلقی میکند.
شمخانی در دیدار فرستاده رئیس جمهور فرانسه با تاکید بر اینکه کاهش تعهدات برجامی ایران غیرقابل تغییر، است، گفت: با توجه به عدم استفاده اروپا از فرصت یکساله اجرای تعهدات یکطرفه از سوی ایران، تصمیم قاطع کشور ما اجرای تعهدات، متناسب با اقدام متقابل طرفهای دیگر است و زمان انجام اقدامات یک طرفه به پایان رسیده است.
مشاور رئیس جمهور فرانسه هم با اذعان به اینکه برای میانجیگری به ایران نیامده و حامل هیچگونه پیامی از سوی آمریکا برای تهران نیست، آگاهی فرانسه از قدرت تابآوری ایران در برابر فشارهای مختلف را مورد تاکید قرار داد و از علاقمندی کشورش به تداوم گفتوگو و همکاری با ایران برای مدیریت بحرانهای منطقهای گفت.
بحث میانجیگری موضوعی است که تهران به صراحت نظر خود را درباره آن بیان کرد. سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه اعلام کرد: «اقدامات فرانسه با هماهنگی یا بدون هماهنگی آمریکاست یا از جانب کاخ سفید پیامی دارند یا ندارند، به آنها مربوط است ولی ما چیز پنهانی نداریم. خواسته ما اجرای همین توافقی است که از سوی آنها نقض شده یا اجرا نمیشود.»
دیدار بون با ظریف هم با هدف رایزنی برای دستیابی به راهکاری اساسی در خصوص مساله برجام برگزار شد که به نظر در مذاکره تلفنی چند روز قبل روحانی و مکرون به صورت مفصل بررسی شده است. تا لحظه تنظیم این گزارش هیچ محتوایی از دیدار بون و ظریف منتشر نشده است.
مکانیسم عملکرد شورای حکام چیست؟
جلسات شورای حکام به طور معمول هر سه ماه یک بار برگزار میشود؛ اما در صورتی که موضوعی اضطراری پیش بیاید، اعضا میتوانند درخواست جلسه فوقالعاده کنند. در صورتی که شورای حکام موضوع را تهدید جدی و فوری ارزیابی کند، موضوع به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع میشود. غیر از این در صورتی که آژانس اعلام کند ایران به تعهدات خود پایبند نبوده است، کشورهای عضو توافق برجام میتوانند خواستار برگزاری جلسه اضطراری اعضا در سطح وزرای خارجه شوند. در صورتی که پس از یک ماه از این تاریخ، موضوع حل و فصل نشده باشد، اختلاف به شورای امنیت سازمان ملل کشیده خواهد شد.
در شورای امنیت، اعضا درباره اینکه تحریمهای بینالمللی همچنان علیه ایران اجرا نشود، رایگیری میکنند. در این شکل همه اعضای دارای حق وتوی شورای امنیت باید موافق ادامه رفع تحریمها باشند در غیر این صورت، تحریمهای سازمان ملل متحد دوباره برقرار میشود. در صورتی که تحریمهای سازمان ملل دوباره از سرگرفته شود، تحریمهای اتحادیه اروپا هم که بر اساس تحریم شورای امنیت تصویب شده بود، از سر گرفته میشود.
اخبار مرتبط
دیدگاه کاربران
استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع میباشد. طراحی و اجرا توسط:
هنر رسانه
نظر شما