اگر تا چند‌ماه پیش نام کاتالونیا بیشتر تداعی‌گر تیم پرطرفدار بارسلونا بود، در ماه‌های اخیر این منطقه بیشتر با بحث جدایی‌طلبی گره خورده است. با‌این‌حال به نظر می‌رسد شور‌و‌شوقی که به‌واسطه برگزاری همه‌پرسی استقلال در این منطقه به پا شده بود، با مخالفت دولت مرکزی اسپانیا و دستگیری تنی چند از مقامات سیاسی طرفدار استقلال، تا حد زیادی آرام گرفت. البته نزدیک‌شدن به زمان برگزاری انتخابات محلی باعث شده تا بحث جدایی بار دیگر  در این منطقه داغ شود. مردم کاتالونیا امروز در حالی پای صندوق‌های رأی خواهند رفت که نظرسنجی‌های صورت‌گرفته نشان می‌دهد دو حزب طرفدار و مخالف استقلال، شانه‌به‌شانه یکدیگر حرکت می‌کنند. این مسئله نشان از آن دارد که بحران سیاسی در این منطقه هنوز پایان نیافته و آرامش ماه‌های گذشته بیشتر شبیه به آتشی زیر خاکستر است.
رهبری از زندان و از تبعید
حرف‌های کارلس پوجدمون، رئیس برکنارشده کاتالان نیز مهر تأییدی بر همین تنش سیاسی است. او اعلام کرده که در صورت پیروزی جدایی‌طلبان در انتخابات، دولت مرکزی اسپانیا باید از او و دیگر جدایی‌طلبان رفع اتهام کند. نکته جالب درباره انتخابات پارلمانی امروز در کاتالونیا این است که از دو صحنه‌گردان اصلی اردوگاه جدایی‌طلبان، یک نفر در زندان بوده و دیگری در تبعیدی خودخواسته به‌سر می‌برد. بعد از انحلال دولت و پارلمان محلی کاتالونیا به دستور ماریانو راخوی، نخست وزیر اسپانیا در ماه اکتبر، متعاقبا حکم بازداشت پوجدمون و 13 نفر از دیگر سیاست‌مداران طرفدار استقلال از جمله اوریل جونکراس، معاون او صادر شد. در‌حال‌حاضر، کارلس پوجدمون در تبعیدی خودخواسته در بلژیک به‌سر می‌برد. اوریل جونکراس نیز از زندان حزب نوظهور چپ جمهوری‌خواه کاتالان را رهبری می‌کند.
در واقع از همان ماه اکتبر که دولت اسپانیا به‌صورت مستقیم اداره امور کاتالان را در دست گرفته، وعده برگزاری انتخابات زودهنگام برای تعیین تکلیف دولت محلی در این منطقه را داده بود. تا روز گذشته نظرسنجی نشان می‌داد حزب «چپ جمهوری‌خواه» طرفدار استقلال با به‌دست‌آوردن 33 کرسی اندکی از حزب لیبرال «سیادادانوس» (شهروندان) که مخالف جدایی از اسپانیا است، پیشی گرفته است. در رده سوم نیز حزب آقای پوجدمون با احتمال به‌دست‌آوردن 27 کرسی قرار دارد. با این شرایط، بار دیگر اکثریت پارلمان کاتالونیا به‌دست جدایی‌طلبان خواهد افتاد که این می‌تواند به معنای بازگشت تنش به روابط این منطقه و دولت مرکزی باشد. به نظر می‌رسد سرنوشت انتخابات امروز را جوان‌ها یا به‌عبارت دقیق‌تر نسل هزاره میلادی رقم خواهند زد که در زمره هواداران آتشین استقلال کاتالونیا قرار دارند. نسل هزاره متولدان دهه‌های1980 تا سال‌های ابتدایی دهه 2000 را در برمی‌گیرد. این در حالی است که آنها سال‌ها بعد از دوران تاریک و خونین حکومت دیکتاتوری ژنرال فرانکو به‌دنیا آمده‌اند؛ همان دورانی که به نظر می‌رسد بهترین بهانه و دلیل را به جدایی‌طلبان می‌دهد. پیش‌تر نیز یک نظرسنجی در کاتالونیا نشان داد بیش از نیمی از افراد 18 تا 34‌ساله به جدایی از اسپانیا رأی می‌دهند.
سیاست انشقاق
با‌این‌حال از نظر بورخا لاشراس، پژوهشگر شورای اروپایی روابط خارجی، کاتالونیا در‌حال‌حاضر جامعه‌ای به‌شدت چندپاره است که نتایج انتخابات پنجشنبه نیز نمی‌تواند کمک زیادی به ترمیم شکاف‌های آن بکند. البته مسئله انشقاق فقط به تنش میان مخالفان و طرفداران استقلال ختم نشده و حوادث اخیر باعث ایجاد انشقاق‌ها و صف‌آرایی‌هایی جدی در خود احزاب جدایی‌طلب نیز شده است. اوریل جونکراس اخیرا با انتقاد از تبعید خودخواسته پوجدمون، او را متهم کرده که حاضر نبوده تا با عواقب تصمیمات خود روبه‌رو شود. از دیگر سو و در جریان مناظره‌های انتخاباتی، اینس آریمادیس، از چهره‌های مخالف جدایی، سیاست‌مداران جدایی‌طلب را به نابودی کاتالونیا متهم کرد. کاتالونیا تا پیش از درگیری‌ها و تنش‌های اخیر با در‌دست‌داشتن یک‌پنجم اقتصاد اسپانیا، به‌عنوان موتور اقتصادی این کشور شناخته می‌شد. البته با نزدیک‌شدن به زمان همه‌پرسی استقلال و افزایش ابهامات درباره آینده این منطقه، شمار زیادی از شرکت‌ها تجاری بزرگ تصمیم گرفتند دفاتر مرکزی خود را از این منطقه به دیگر شهرهای اسپانیا، از جمله مادرید منتقل کنند که یک ضربه مهم به اقتصاد این منطقه وارد آورده است. البته همین بحث اقتصادی، عامل و دلیل اصلی تحرک جدایی‌طلبان بوده است. از نظر آنها میزان ثروتی که کاتالونیا برای اسپانیا تولید می‌کند، با بودجه دولتی این منطقه تناسب ندارد؛ البته بحران مالی که از سال 2008 گریبان اقتصاد جهانی را گرفته است نیز در افزایش میزان نارضایتی‌ها در این منطقه بی‌تأثیر نبوده است. در واقع بسیاری از جوانان کاتالونیایی از مشکل بی‌کاری گلایه دارند و فکر می‌کنند که با استقلال این منطقه و متمرکزشدن درآمدها، اوضاع اشتغال نیز بهبود خواهد یافت.