«خانه ناگاه تکان خورد مثل روزهایی که مادر مرا در گهواره تکان میداد.
صدای مهیب همراه با شیون زنان و کودکان به گوش میرسید یک آن مرگ را روبروی خود دیدم و ندانستم آیا زمین میلرزد یا سر من؟! وقتی به خود آمدم در جمع انبوهی افراد درپارک نشسته بودم.
آن شب را تا صبح در پارک سپری کردم. وحشتناک بود تا یک هفته از ترس خوابم نمیبرد».
اینها حرفهای محمد ۳۵ ساله بندرعباسی است که از احساسش در مقابل زلزله میگوید.
استان هرمزگان با گسلهای خطرناک جزء استانهای پرخطر در زمین لرزه است.
گسل زاگرس و گسل مکران از مهمترین گسلهای استان هرمزگان است.
گفته میشود بیش از ۳۰ گسل فرعی ،غرب تا شرق هرمزگان را دربرگرفته است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان میگوید: تقاطع دو گسل مکران و زاگرس موجب لرزه خیزی هرمزگان شده است.
علیرضا صفا میافزاید: به علت دارا بودن خاک نرم و گنبدهای نمکی شمار زلزلهها در غرب هرمزگان زیاد، ولی شدت آن کم است، اما در شرق استان زلزلهها کمتر، ولی پرخطر است.
بزرگترین زلزله گسل زاگرس، زلزله ۷ ریشتری خورگو بندرعباس در سال ۱۳۵۵ است.
غلام خدا کارشناس اداره کل مدیریت بحران هرمزگان میگوید: از ابتدای سال تا کنون ۲۰۷ زلزله در استان رخ داده که ۱۵ مورد بالای ۴ ریشتر و دومورد بالای ۵ ریشتر بوده است.
زلزله در همه ایران رخ میدهد، اما آنچه وقوع آن را در هرمزگان برجسته میسازد عمق کم آن است.
استاد زلزله شناسی دانشگاه هرمزگان میگوید:زمین لرزه با عمق کم، انرژی بیشتری آزاد میکند و تخریبش بیشتر است.
غلام زاده میافزاید: زلزله انسان را نمیکشد این ساختمانها هستند که کشنده اند.
وی با بیان اینکه فعالیت گسلها یکی از رحمتهای خداوند است میگوید:این گسلها موجب بوجود آمدن کوه، چشمه و رودخانه میشود، ولی ساختمانهای نامناسب باعث مرگ و میر میشوند.
غلام زاده استاد زلزله شناسی دانشگاه هرمزگان میگوید:راهکار خسارت کمترمالی و جانی، ساخت ساختمانها با اصول مهندسی است.
به گفته غلامی رئیس اداره عمران و بهسازی اداره کل راه و شهرسازی هرمزگان در این استان دوهزار و ۳۹۰ هکتار بافت فرسوده وجود دارد.
صدای مهیب همراه با شیون زنان و کودکان به گوش میرسید یک آن مرگ را روبروی خود دیدم و ندانستم آیا زمین میلرزد یا سر من؟! وقتی به خود آمدم در جمع انبوهی افراد درپارک نشسته بودم.
آن شب را تا صبح در پارک سپری کردم. وحشتناک بود تا یک هفته از ترس خوابم نمیبرد».
اینها حرفهای محمد ۳۵ ساله بندرعباسی است که از احساسش در مقابل زلزله میگوید.
استان هرمزگان با گسلهای خطرناک جزء استانهای پرخطر در زمین لرزه است.
گسل زاگرس و گسل مکران از مهمترین گسلهای استان هرمزگان است.
گفته میشود بیش از ۳۰ گسل فرعی ،غرب تا شرق هرمزگان را دربرگرفته است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان میگوید: تقاطع دو گسل مکران و زاگرس موجب لرزه خیزی هرمزگان شده است.
علیرضا صفا میافزاید: به علت دارا بودن خاک نرم و گنبدهای نمکی شمار زلزلهها در غرب هرمزگان زیاد، ولی شدت آن کم است، اما در شرق استان زلزلهها کمتر، ولی پرخطر است.
بزرگترین زلزله گسل زاگرس، زلزله ۷ ریشتری خورگو بندرعباس در سال ۱۳۵۵ است.
غلام خدا کارشناس اداره کل مدیریت بحران هرمزگان میگوید: از ابتدای سال تا کنون ۲۰۷ زلزله در استان رخ داده که ۱۵ مورد بالای ۴ ریشتر و دومورد بالای ۵ ریشتر بوده است.
زلزله در همه ایران رخ میدهد، اما آنچه وقوع آن را در هرمزگان برجسته میسازد عمق کم آن است.
استاد زلزله شناسی دانشگاه هرمزگان میگوید:زمین لرزه با عمق کم، انرژی بیشتری آزاد میکند و تخریبش بیشتر است.
غلام زاده میافزاید: زلزله انسان را نمیکشد این ساختمانها هستند که کشنده اند.
وی با بیان اینکه فعالیت گسلها یکی از رحمتهای خداوند است میگوید:این گسلها موجب بوجود آمدن کوه، چشمه و رودخانه میشود، ولی ساختمانهای نامناسب باعث مرگ و میر میشوند.
غلام زاده استاد زلزله شناسی دانشگاه هرمزگان میگوید:راهکار خسارت کمترمالی و جانی، ساخت ساختمانها با اصول مهندسی است.
به گفته غلامی رئیس اداره عمران و بهسازی اداره کل راه و شهرسازی هرمزگان در این استان دوهزار و ۳۹۰ هکتار بافت فرسوده وجود دارد.
غلام زاده استاد زلزله شناسی دانشگاه هرمزگان از گسل پیش گودال زاگرس به عنوان خطرناکترین گسل نام میبرد که از داخل شهر بندرعباس، شهری با بیش از ۵۰۰ هزار نفرجمعیت میگذردکه درصورت زلزله شدید تخریبهای زیادی در شهر ایجاد میکند.
هزار و ۳۷۲ هکتار از مساحت بندرعباس معادل ۴۳ درصد مساحت این شهر بزرگ اقتصادی را بافت فرسوده تشکیل میدهد.
غلامی رئیس اداره عمران و بهسازی اداره کل راه و شهرسازی هرمزگان میگوید:هزار و ۷۰۰ هکتار ازمساحت بندرعباس نیزسکونت گاههای غیررسمی است.
معاون معماری و شهرسازی شهرداری بندرعباس هم میگوید: در این سکونت گاههای غیررسمی و بافتهای فرسوده بندرعباس بیش از ۵۰ هزار نفر زندگی میکنند.
حسینی پور با بیان اینکه یکی از راهکارها برای این بافتهای فرسوده جابجایی است میافزاید: ۵۰۰ خانوار در وضعیت مناسی قرار ندارند و برای جابجایی آنها به بیش از ۵۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
مسدودشدن راه در زمان زمین لرزه وتنگ بودن معابراز مشکلات امدادرسانی در مواقع خطراست.
علیرضا صفا مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان میگوید:وجود بافتهای فرسوده و مسدود کردن راه امدادی موجب از بین رفتن ۷۲ ساعت طلایی در امدادرسانی به مردم میشود.
بلای طبیعی دیگری که ممکن است پس از وقوع زمین لرزه در هرمزگان رخ دهد پدیده سونامی است.
سالهاست که موسسه ملی اقیانوس شناسی هشدار وقوع سونامی در پی زلزله بیش از هفت ریشتری گسل مکران در کف دریای عمان را داده است، اما تا کنون هیچ اقدامی برای ایجاد مرکز هشدارسریع در این منطقه صورت نگرفته است.
شاید آرامش این گسل علت تعلل مسئولان در ایجاد این مرکز است.
اما تجربه نشان داده است که گسلهای آرام نیز میتوانند خطرناک باشند.
طول گسل مکران بیش از ۶۰۰ کیلومتر است و ۱۶ روستای شهرستان جاسک، میناب و رودان در حوزه آن قرار دارند.
سونامی یا آبلرزه یک پدیده جغرافیایی است که به لرزش شدید آب دریا گفته میشود که در پی زمین لرزههای زیر دریا پدید میآید. آبی که به لرزه در آمده به شکل موجهای عظیم به ساحل میرسد و ویرانی به بار میآورد.
استاد زلزله شناسی دانشگاه هرمزگان در این باره میگوید: بر اثر وجود زمین لرزه بالای ۷ ریشتر، وقوع زمین لرزه در کف دریا و حرکت گسلهای کف دریا یا اقیانوس به شکل عمودی وعمق زیاد آب بخشی از کف دریا بالا آمده و حجم زیادی از آب را جابه جا میکند.
غلام زاده میافزاید: چون عمق دریای عمان زیاد است و در کنار سواحل، کوه و جمعیت کم انسانی وجود دارد اگر سونامی هم رخ دهد مانند سریلانکا و تایلند ویرانی به بار نمیآورد.
رئیس مرکز پیش بینی و هشدار مخاطرات دریایی موسسه ملی اقیانوس شناسی میگوید: اگر گسل مکران فعال شود و زمین لرزهای با شدتی هفت و نیم تا هشت ریشترایجاد کند امواج خروشان ۸ تا ۱۰ متری ناشی از سونامی ظرف ۱۵ تا ۳۰ دقیقه به سواحل ایران میرسد.
مکران که دکتر خوش خلق از آن نام میبرد، گسلی در دریای عمان است که به موازات سواحل جنوبی ایران کشیده شده است و به ایران نزدیکتر است تا کشور عمان.
استاد زلزله شناسی دانشگاه هرمزگان نیزمی گوید: گسل مکران که شیب کم و رسوبات نرمی دارد از جاسک شروع میشود و تا کراجی پاکستان را در برمی گیرد.
رئیس مرکز پیش بینی و هشدار مخاطرات دریایی موسسه ملی اقیانوس شناسی میگوید:گسل مکران آخرین بار در سال ۱۹۴۵ با زلزله ۸ و دو دهم ریشتر فعال شد طول امواج سونامی ناشی از آن به ۱۲ متر هم رسید.
خوش خلق میافزاید: دوربازگشت این گسل هر ۷۰ سال است.
مکران که دکتر خوش خلق از آن نام میبرد، گسلی در دریای عمان است که به موازات سواحل جنوبی ایران کشیده شده است و به ایران نزدیکتر است تا کشور عمان.
استاد زلزله شناسی دانشگاه هرمزگان نیزمی گوید: گسل مکران که شیب کم و رسوبات نرمی دارد از جاسک شروع میشود و تا کراجی پاکستان را در برمی گیرد.
رئیس مرکز پیش بینی و هشدار مخاطرات دریایی موسسه ملی اقیانوس شناسی میگوید:گسل مکران آخرین بار در سال ۱۹۴۵ با زلزله ۸ و دو دهم ریشتر فعال شد طول امواج سونامی ناشی از آن به ۱۲ متر هم رسید.
خوش خلق میافزاید: دوربازگشت این گسل هر ۷۰ سال است.
هرمزگانیها یکبار چیزی شبیه به سونامی را تجربه کردند.
حادثه دریایی سال ۸۴ چابهار که به "توفان گونو" مشهور است مقدمهای بر آغاز توفانی بزرگتر و سونامی در منطقه محسوب میشود.
این توفان منجر به خسارتهایی در جاسک شد.
هرچند بسیاری از کارشناسان حادثه گونو را نوعی سونامی میدانند، اما رئیس مرکز پیش بینی و هشدار مخاطرات دریایی موسسه ملی اقیانوس شناسی آن را حادثهای براثر شرایط جوی برمی شمرد نه براثرزمین لرزه.
خوش خلق میگوید: با توجه به برنامههای توسعه دریایی در سواحل مکران ایجاد یک مرکز هشدار سونامی و به روز کردن آن ضرورت و پدافند غیرعامل است.
با ایجاد این مرکز میتوان با وقوع زمین لرزه در کف دریا تا رسیدن امواج به ساحل که حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول میکشد اطلاع رسانی کرد.
خوش خلق میگوید: با توجه به برنامههای توسعه دریایی در سواحل مکران ایجاد یک مرکز هشدار سونامی و به روز کردن آن ضرورت و پدافند غیرعامل است.
با ایجاد این مرکز میتوان با وقوع زمین لرزه در کف دریا تا رسیدن امواج به ساحل که حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول میکشد اطلاع رسانی کرد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان میگوید:مطالعات مناطق ساحلی یا ICZM به منظور حفاظت از این مناطق و ایجادتوسعه پایدار از سه سال پیش آغاز شده است.
علیرضا صفا میافزاید: اکنون بیش از ۸۰ درصد این مطالعات انجام شده است.
به هر روی زلزله هرگز منتظر نمیماند. تسریع در برنامههای مورد نیاز در این زمینه میتواند از ایجاد فاجعه انسانی جلوگیری کند.
نویسنده:سمانه فلاح کاظمی