قدس آنلاین- دولت برای تأمین بودجه مورد نیازو برای تحقق اهداف خود در سال ۹۷ دو موضوع مهم حذف یارانه بگیران و افزایش قیمت حامل‌های انرژی با شیب تند را -چنانچه از فیلتر مجلس عبور کند- در دستور کار قرار دارد.
طی هفته اخیر بازار تأکید و تکذیب افزایش نرخ حامل‌های انرژی و حذف بیش از ۳۰ میلیون یارانه بگیر ابهامات جدی در تصمیم گیری در این موارد به وجود آورده است. مسئولان دولتی بر گرانی و شیب تند این حامل‌های انرژی مصر هستند و از سوی دیگر مجلسیها آن را انکار میکنند، اما نکته مهم پاسکاری این موضوع بین دولت و مجلس است.
حال پس از آنکه مدتی بر طبل گرانی حامل‌های انرژی و حذف یارانه بگیران توسط منابع مختلف زده شد، سرانجام دولت به طور رسمی گران شدن بنزین و گازوییل و صرف پول حاصل از این گرانی برای ایجاد اشتغال را رسانه‌ای کرد.
در بودجه سال آینده دولت جمعاً قرار است حدود۳۶ هزار میلیارد تومان از گران شدن بنزین و گازوییل و حذف ۳۰ میلیون یارانه بگیر، درآمد تولید کرده و آن را برای تولید، اشتغال و آموزش هزینه کند.
فارغ از توجیه بودجه نویسان دولت دوازدهم برای این اقدام، آنچه مشخص است دولت برای اجرای برنامه هایش که شیب گرانی را نیز تند خواهد کرد همواره به جیب مردم نگاه کند.
نخستین پیش لرزهای خبر گرانی از سوی یک مقام آگاه در سازمان برنامه و بودجه رخ داد وی خبر از افزایش قیمت بنزین به ۱۵۰۰ تومان در هر لیتر از ابتدای دی ماه داده بود. پس از آن بیژن زنگنه افزایش قیمت بنزین را تکذیب نکرد و اعلام کرد که این افزایش در لایحه بودجه ۹۷دیده شده و باید در مجلس مورد بررسی قرار گیرد.
بعد از آن محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت اعلام کرد که «دولت طبق بودجه اجازه دارد تا سقف ۴۸ هزار میلیارد تومان نسبت به اصلاح قیمت حامل‌های انرژی اقدام و درآمدی کسب کند، در حال حاضر بر اساس قیمت‌های موجود چیزی حدود ۳۲ هزار میلیارد تومان کسب کرده‌ایم. ۱۶ هزار میلیارد تومان فاصله تا سقف تعیین‌شده وجود دارد و با قیمت کنونی بنزین نمی‌توانیم به سقف برسیم، بنابراین قیمت بنزین حتی می‌تواند به عددی بالاتر از عدد مطرح‌شده افزایش پیدا کند.»
همین کافی بود که موضوع افزایش قیمت بنزین و اثرات احتمالی آن موجب نگرانی مردم برای تأمین هزینه‌های زندگی شود.
*مخالفت ها
اما موج نارضایتی مردمی واکنش خانه ملت را نیز در پی داشت. نمایندگان مجلس گرانی حاصل از افزایش قیمت سوخت در لایحه بودجه ۹۷ را برای مردم غیر قابل تحمل پیش بینی کردند و به بیان ابهامات این تصمیم دولت پرداختند. حاجی دلیگانی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در این باره گفت: در حالی که دولت در لایحه بودجه آورده است که می‌خواهد تورم را ۹.۹ دهم درصد نگه دارد، اما خود با افزایش ۲۵ درصدی قیمت حامل‌های انرژی ناقض این موضوع عمل می‌کند.
اما به نظر می‌رسد که دولت درتصمیم خود مصمم است آنچه مشخص است با این تصمیم گیری دو اتفاق نامطلوب برای مردم رخ می‌دهد. نخست به تورم دربازار دامن خواهد زد واز سوی نگرانی‌های زیادی دربین مردم ایجاد خواهد کرد.
البته رئیس‌جمهوری به این موضوع ورود کرد و تأکید کرد که می‌گویند ممکن است حامل انرژی گران شود، من به شما اعلام می‌کنم قیمت بنزین و گازوییل بالاتر از نصف قیمت جهانی امروز نخواهد بود.
حسن روحانی رئیس جمهور در همایش حقوق شهروندی افزود: حقوق شهروندی به ما می‌گوید اشتغال یکی از وظایف ماست، ما در بودجه ۹۷ به ملت عزیز می‌گوییم که هیچ چیزی را گران نخواهیم کرد مگر اینکه بگوییم این پول کجا می‌رود و کجا صرف می‌شود؛ اگر شما قبول کردید اعمال می‌شود.
اظهارات رئیس جمهوری درحالی است که زنگنه وزیر نفت نیز اعلام کرده، قیمت‌های جدید هنوز نهایی نشده است.
*توجیهات دولت برای حذف یارانه و گرانی انرژی
با این حال دولت دلایلی رابرای خود ذکرکرده است بر اساس مفاد تبصره «۱۸» لایحه بودجه ۱۳۹۷ به دولت اجازه داده خواهد شد تا به منظور اجرای برنامه اشتغال گسترده و مولد و اشتغال حمایتی، بتواند از محل افزایش قیمت حامل‌های انرژی در سال ۱۳۹۷ نسبت به قیمت این حامل‌ها در ابتدای سال ۱۳۹۶ منابعی به دست آورد و این منابع را تا سقف ۱۷۴ هزار میلیارد ریال در جهت حمایت از طرح‌های تولیدی و برنامه‌های اشتغال زایی هزینه کند.
بر اساس آنچه در پایگاه اطلاع رسانی دولت آمده است منابع حاصل از حذف یارانه نقدی ثروتمندان قرار است به فقرا و بهداشت عمومی اختصاص پیدا کند. برآوردها نشان می‌دهد منبع حاصل از حذف غیرنیازمندان از یارانه در سال آینده ۱۸ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان است.
دولت همچنین درمورد دلایل افزایش ۵۰ درصدی قیمت بنزین و گازوییل مهم‌ترین دلیل آن را رسیدن قیمت بنزین و گازوییل به قیمت فوب خلیج فارس و پر شدن شکاف قیمت سوخت با کشورهای همسایه ذکر کرده است و به عنوان نمونه تأکید شده که قیمت گازوییل در کشور ۳۰۰ تومان است ولی در بسیاری از کشورهای اطراف ۶۰۰۰ تومان است واین زمینه را برای قاچاق فراهم کرده است. با این تفاسیر بر اساس بودجه ۹۷ قیمت بنزین لیتری ۱۵۰۰ و گازوییل ۴۰۰ تومان پیشنهاد شده این لایحه در صورت موافقت مجلس ۱۷ هزار میلیارد تومان درآمد برای دولت دارد.
دولت اثرات روانی گرانی بنزین را ناچیز برآورد کرده و به گفته کارشناسان میزان تورم ناشی از این گرانی زیر یک درصد است.
در حالی دولت گرانی بنزین و گازوییل راباهدف اشتغال زایی توجیه کرده است که مرکز پژوهش‌های مجلس با انتشار گزارشی، از وجود تناقض در طرح دولت خبر داد و اعلام کرد، افزایش قیمت انرژی می‌تواند به کاهش ۴۸۰ هزار نفری اشتغال منجر شود. طبق این گزارش با توجه به آثار رکودی افزایش قیمت حامل‌های انرژی موضوع تبصره ۱۸ موجب کاهش ۰.۷۵ تا یک درصدی رشد اقتصادی کشور در سال ۱۳۹۷ می‌شود که این کاهش رشد می‌تواند به کاهش ۳۶۰ تا ۴۸۰ هزار نفری اشتغال بینجامد.
*تصمیم گیری با رعایت حال مردم
قاسم میرزایی نکو عضو کمیسیون شوراهای مجلس در گفت و گو با خبرنگار ما درباره اصرار دولت برشیب تند گرانی‌ها گفت: این‌ها همه پیشنهادات دولت است و هیچ کدام از این محورها قطعی نیست و نمایندگان نیز از طرف مردم آمده و قطعا حامی حقوق آن‌ها هستند و آن طور که به صلاح مردم باشد تصمیم گیری خواهند کرد.
وی افزود: کشور دچار کمبود منابع است، امروز ۳۵ درصد منابع درامدی کشور پایین آمده و از طرفی با ۱۲ درصد تورم روبه رو هستیم که در مجموع به ۴۲ درصد کسری بودجه کامل منجر می‌شود. از سوی دیگر صندوق‌های بازنشستگی، مجموعه‌های حقوق بگیری و ۴۵ هزار میلیارد تومان یارانه دست به دست هم داده است تا دولت عملاً نتواند هیچ کار عمرانی و اساسی در کشور انجام دهد.
وی افزود: در مجلس دنبال این هستیم که درآمد و هزینه را واقعی کنیم و رقم و عدد زیادی نیاوریم و از آن طرف هم به مردم هم شفاف اطلاع رسانی کنیم و مسائل را نپیچانیم.
وی گفت: گرانی‌ها حتماً روی معیشت مردم تأثیرگذار است، ولی باید بررسی واقعی داشته باشیم که چقدر و چه میزان این محورها موجب گرانی خواهد شد تا بتوانیم تصمیم مناسبی را اتخاذ کنیم.
اما پروانه مافی نماینده مردم تهران در مجلس نیز درباره شیب تند حذف یارانه‌ها و گرانی حامل‌های انرژی به خبرنگار ما گفت: هر چند موضع مجلس موافقت با گرانی‌ها نیست و این شیب تند را می‌گیرد، اما افزایش قیمت حامل‌های انرژی از سوی دولت نیز دلایلی دارد که مدافعان به آن‌ها اشاره دارند از جمله عرضه ارزان که منجر به قاچاق می‌شود، بالا بودن مصرف و نقش آن در آلودگی هوا که با این حال باید طی جلسات مختلف به توافقی در این زمینه برسیم که مردم را در معیشت دچار تنگنا نکند.