به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، دولت در حالی پیشنهاد حذف 30 میلیون نفر از دریافت یارانه نقدی را در بودجه 97 به مجلس ارائه کرده که سال گذشته با مصوبه مجلس برای حذف سه دهک بالای درآمدی مخالفت جدی داشت.
دولت 15 آذر بودجه سال 97 را تصویب کرد و با تحویل آن روز 19 آذر به مجلس شورای اسلامی در عمل نشان داد یکی از منظم‌ترین دولت‌ها در تحویل به‌موقع بودجه بوده است.
با این حال مفاد این بودجه که در روزهای بعد توسط رسانه‌ها و کارشناسان بررسی شد تصمیمات جدید دولت را برای مردم در سال آتی روشن‌تر کرد. یکی از جدی‌ترین این تصمیمات کاهش قابل‌توجه بودجه یارانه نقدی و غیرنقدی خانوارها به ۲۳هزار میلیارد تومان بود.
کاهش این بودجه که توسط کارشناسان مورد بررسی قرار گرفت حکایت از پیشنهاد دولت برای حذف یارانه بیش از 30 میلیون نفر بود که موجب شد نگرانی‌های بسیاری در این خصوص به وجود بیاید.
این پیشنهاد در حالی از سوی دولت ارائه شد که سال گذشته مصوبه مجلس برای حذف سه دهک بالای درآمدی از دریافت یارانه با بازخورد منفی دولت روبه‌رو شد و دولت بر این موضع که نباید یارانه کسی حذف شود، تاکید داشت.
اما یارانه همواره محلی پرمناقشه میان دولت‌ها و مجلس بوده است. از هنگامی که پرداخت یارانه نقدی در سال 1389 آغاز شد تا به امروز اخباری درباره حذف یا افزایش آن در جریان بوده و در شب انتخابات نیز به محلی برای تبلیغ و بالا و پایین کردن اعداد و ارقام پرداختی تبدیل شده است.
رفتارهای دولت اعتدالی با یارانه بسیار غیرمتعادل و برخلاف اظهارات و سیاست‌های اعلامی بوده است. حسن روحانی از زمان تبلیغات ریاست‌جمهوری در سال 92 درباره یارانه‌ها و پول نقدی که دولت به صورت ماهانه به حساب سرپرست خانوارها واریز می‌کند، اظهاراتی بر زبان راند و حتی تا آنجا پیش رفت که وعده داد تا اوضاع اقتصادی مردم به حدی خوب شود که دیگر به یارانه نیاز نداشته باشند.
برخی از اظهارات روحانی در زمان انتخابات 92 به این صورت بود. «هدفمندی یارانه‌ها حرکت قشنگی بود و مجلس از برنامه دوم و سوم به دنبال تحقق آن بود. اما ای کاش در اجرا همان‌طور که مجلس تصویب کرده بود، پیش می‌رفت چراکه قرار بود در هدفمندی‌ها به تولید هم برسیم.»، «هدفمندی یارانه عدالت بود و چون مصوبه مجلس و قانون است باید ادامه پیدا کند اما باید قانون را با دقت اجرا کرد و نواقص گذشته را جبران و اشکالات قبلی را رفع کرد.»، «در دولت تدبیر و امید همراه با یارانه‌های نقدی، یارانه‌های کالایی نیز داده می‌شود تا اقشار ضعیف دیگر دغدغه معیشتی نداشته باشند؛ چراکه اساس اقتصاد دولت من آرامش به مردم و از بین بردن نگرانی است.»، «دولت تدبیر و امید به دنبال این است که آنچنان مردم را از درآمد سرشار کنند که اصلا به یارانه 45 هزار تومانی نیازی نداشته باشند.» و «امروز مردم زندگی خود را با پول یارانه تنظیم کرده‌اند و این بخش باید ادامه پیدا کند ولی در کنار آن باید کارهای دیگری هم انجام شود. چرا که براساس محاسبات کنونی ارزش 45 هزار تومان یارانه به اندازه 15 هزار تومان کاهش یافته، بر همین اساس باید تورم را مهار کرد.»
روحانی وعده داده بود به نحوی اقتصاد را سروسامان خواهد داد که مردم دیگر به یارانه نقدی نیاز پیدا نکنند اما برخلاف چنین وعده‌هایی، اقتصاد کشور در شرایط خوبی به سر نمی‌برد و هزینه‌های خانوارهای ایرانی به نحوی افزایش یافته که خط فقر برای خانواده‌های چهار نفره به بالای سه میلیون تومان رسیده است. یکی از مهم‌ترین شاخصه‌هایی که رئیس‌جمهور بر آن تاکید داشت، احیای 100 روزه اقتصاد بود که نشانه‌های آن باید در بهبود بازار کار و افزایش درآمدها خود را عیان می‌کرد
وی در خرداد 92 در گفت‌وگوی ویژه خبری گفته بود: «دولت تدبیر و امید به دنبال این است که آنچنان مردم را از درآمد سرشار کند که اصلا به یارانه 45 هزار تومانی نیازی نداشته باشند.»
به همین منظور روحانی ژنرال‌های اقتصادی خود را مامور ساخت تا تحرک اقتصادی جهت رشد و افزایش توسعه را روشن کنند. این در حالی است که نظام پرداخت دستمزدها برای کارگران و کارمندان در سطح نازلی به‌سر می‌برد و در صورتی که کمک‌ها و یارانه‌های دولتی پرداخت نشود، اوضاع بسیار وخیم‌تر خواهد شد.
دولت برخلاف شعارهای انتخاباتی با طراحی سامانه‌ای از مردم خواست که از دریافت یارانه صرف‌نظر کنند. طرح خود‌اظهاری، چندان مقبول نیفتاد ولی در دیدی خوش‌بینانه‌تر انتظار می‌رفت حدود 70 درصد مردم در این دوره برای دریافت یارانه ثبت‌نام کنند ولی اتفاقی که رخ داد غیر از این بود و حدود 90 درصد مردم متقاضی دریافت یارانه در دوره دوم شدند.
در این میان در میانه دولت یازدهم که هنوز دو سه سالی به انتخابات باقی بود، وزرای کابینه و اطرافیان رئیس‌جمهور، برخلاف وعده‌های انتخاباتی به هر روشی دست زدند که در همان سال‌های اول دولت یارانه‌های نقدی را حذف کنند و آن را برخلاف رویه‌های اقتصادی مرسوم در دنیا دانستند.
علی طیب‌نیا گفته بود: «روزی که قرار است یارانه‌های نقدی واریز شود آن روز برای ما «مصیبت عظما» است، زیرا با این شرایط درآمدی باید پرداخت‌های نقدی یارانه‌ها را انجام دهیم و این از مشکلات جدی ما در این دولت بوده و هست.» بیژن زنگنه، وزیر نفت هم در پاسخ به این درخواست که «احساس خود را درباره واژه هدفمندی یارانه‌ها بگویید»، گفت: «خیلی عذاب‌آور است.»
در این میان با نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری 1396، سیاست حذف یارانه‌ها نیز با کندی اجرا شد و به خاطر حساس بودن چنین سیاستی و احتمال تاثیرگذاری بر سبد آرای حسن روحانی، به‌طور کلی حرف و حدیث‌های دولتمردان درباره یارانه نقدی قطع شد تا پس از انتخابات بار دیگر ژنرال‌های دولت سیاست حذف و تعدیل را اجرا کنند. واکنش نامزدها و نیروهای دولتی در ایام انتخابات به حذف یارانه بسیار قابل توجه بود و حتی در مقابل طرح مجلس مبنی‌بر حذف سه دهک بالای درآمدی موضع‌گیری کردند.
محمدباقر نوبخت که اینک خود را مسئول حذف یارانه‌ها می‌داند و در اظهارنظری عنوان کرده مسئولیت آن با خود اوست، پیش از انتخابات حذف یارانه 24 میلیون نفر را غیرعادلانه توصیف کرده بود: «واقعا از مجلس نهم که حامی افراد کم‌درآمد است هم این تصور نمی‌رود که در پایان کار خود یارانه نقدی 24 میلیون نفر را حذف کند در حالی که شما می‌دانید درآمد سه میلیون تومانی یک کارمند در شهری مثل تهران زیاد نیست، این فرد نزدیک به همین رقم را باید اجاره خانه بدهد و باید هزینه تحصیل فرزندانش را تامین کند آن هم با همین وضعیت که یک درآمد هم بیشتر ندارد.»
اما این پایان چرخش‌های سیاستمداران در قبال یارانه نبود. با ارائه بودجه سال 97، قرار است نزدیک به 30 میلیون نفر از دریافت یارانه نقدی حذف شوند و در عین حال قیمت عوارض و حامل‌های انرژی افزایش چشمگیری داشته باشند. سخنگوی دولت مدعی است که باید سوخت گران شود تا بتوان شغل ایجاد کرد. سخنگوی دولت با اعلام اینکه سال آینده به‌طور قطع یارانه سه دهک افراد بی‌نیاز را قطع خواهیم کرد، گفت: «برای ایجاد حدود یک میلیون فرصت شغلی نیاز به اصلاح قیمت حامل‌های انرژی در سال آینده است.»
حال آنکه حسن روحانی پیش از انتخابات در 23 اردیبهشت یعنی یک هفته مانده به روز رای‌گیری با رد شایعه قطع یارانه‌ها در دولت دوازدهم گفته بود: «از مردم عزیز تشکر می‌کنم که وقتی در سال ٩٣ گفتیم ثبت‌نام نکنند عده‌ای ثبت‌نام نکردند؛ شایعاتی در روستاها از هواداران برخی نامزدها منتشر شده که دولت یازدهم می‌خواهد یارانه را قطع کند، درحالی که چنین نیست. یارانه در دولت دوازدهم قطع نخواهد شد.»
به هر حال آنچه پس از پایان انتخابات مشخص شد، چرتکه انداختن مجدد دولت در امر یارانه‌های نقدی و حذف اجباری میلیون‌ها ایرانی از دریافت یارانه نقدی خواهد بود که پیش از انتخابات گمان می‌کردند که یارانه آنها در امن و امان است و دولت نظری به آن ندارد! گره خوردن یارانه با سیاست و انتخابات ثمره‌ای جز بی‌اعتمادی عمومی به سیاست‌های اقتصادی دولت ندارد و به صورت عینی نیز مشاهده شد در زمان درخواست دولت از مردم برای انصراف از دریافت یارانه‌ها بیش از 90 درصد به آن پاسخ منفی دادند!
نظر شما