گروه سياسي: هنوز از يادها نرفته است که در سال 90، رئيس دولت دهم و مدويدف رئيس جمهور وقت روسيه در يک تماس تلفني، خواهان حذف دلار از مبادلات تجاري دو کشور شدند .در آن روزها روساي جمهور ايران و روسيه خواهان استفاده از پولهاي مليشان براي مبادلات تجاري ميان دو کشور بودند.اين در حالي بود که ايران و روسيه دو متحد استراتژيک در منطقه هستند که سالانه ميلياردها دلار مبادلات تجاري دارند. درواقع مقاومسازي سيستم تبادلات مالي خارجي در کشورهاي شرقي آسيا در اولويت قرار گرفت و روزبهروز توسعه يافت؛ بهگونهاي که هماکنون ادعا ميشود که در جنوب شرقي آسيا ارز غالب وجود ندارد و از همه ارزها در تجارت استفاده ميشود. اين پيمانهاي پولي دوجانبه به ديگر کشورهاي جهان نيز تسري يافت. همزمان با اخذ اين تصميم در ايران، گلوبال ريسرچ از برنامه دو کشور روسيه و چين براي حذف «دلار» از مبادلات تجاري خود خبر داد.
هر چند اين اتفاق در دولت دهم رخ نداد، حالا اما به نظر ميرسد زمزمه حذف «دلار» و «يورو» از مبادلات تجاري ايران و بستن پيمان دوجانبه پولي در حال شنيده شدن است. پيش از اين هم در سال 93 طرحي با موضوع حذف دلار و يورو از مبادلات در کميسيون برنامه بودجه مطرح شده بوده بود. رضا ثروتي، عضو کميسيون برنامه و بودجه مجلس نهم از برنامه تدوين طرح قراردادها و پيمانهاي دوجانبه و چندجانبه پولي با ديگر کشورها براي حذف «دلار» و «يورو» از مبادلات پولي ايران با همکاري مرکز پژوهشهاي مجلس خبر داده و گفته بود: «در حال حاضر 47 کشور دنيا در چارچوب قراردادها و پيمانهاي دوجانبه و چندجانبه براساس واحد پول ملي مبادله ميکنند. اين طرح براي حذف «دلار» و «يورو» از مبادلات تجاري کشور با ديگر کشورهاست که در حال تهيه است.»
موافقان اين طرح اقتصادي معتقدند،ايران ميتواند براي بسياري از کالاهاي وارداتي خود به جاي دلار از ارز واسط ديگري استفاده کند، در صورت اجرايي شدن اين طرح نوسانات ارزي در مبادلات ملي و داخلي کم خواهد شد.
هماکنون دلار در مبادلات بينالمللي به جايگاهي رسيده که بسياري از کشورها مجبور به استفاده از اين ارز شدهاند و در برخي موارد به نابودي اقتصاد تعدادي از کشورها هم منجر شده است؛ معناي اين وضعيت اين است که آمريکا از طريق قدرت دلار قصد دارد مشکلات داخلي خود را حل کند.
البته اين اتفاق تنها در کشورهاي منتقد آمريکا اتفاق نيفتاده و در بسياري از کشورها که روابط نسبتا خوبي با ايالات متحده آمريکا دارند نيز مورد استفاده قرار ميگيرد.
چين به عنوان پيشتاز اين روش در جهان محسوب ميشود که ارزش کل آن به 2?5 تريليون يوان است. هدف اوليه اين پيمانهاي پولي ارتقاي تجارت دوجانبه و سرمايهگذاري مستقيم بود. در پيمانهاي جديد، طرفين امضاءکننده از يکديگر انتظار تقويت همکاري و ثبات مالي دارند.در هر حال، پيمان پولي دوجانبه روش نويني براي انجام تجارت بين دو کشور با ارزهاي محلي و بدون استفاده از دلار و يورو است.
روز گذشته نيز مديرکل امور سياسي و امنيت بينالمللي وزارت خارجه از انجام مبادلات ايران و کره جنوبي به يورو خبر داد.
به گزارش ايسنا، وزير اقتصاد کره جنوبي رسما اعلام کرده است که مبادلات با ايران از 29 ماه اوت (روز دوشنبه هشتم شهريورماه) با يورو انجام خواهد شد.
حميد بعيدي نژاد با اشاره به اعلام رسميمبادلات ايران و کره جنوبي به يورو خاطرنشان کرد: اين تصميم گرفته شده است که براساس آن مبادلات تجاري دو کشور با يورو و در غياب دلار انجام خواهد شد. به گفته وزير اقتصاد کره جنوبي اين اقدام، بسياري از موانعي را که اکنون سر راه سرمايهگذاري تجارت با ايران وجود دارد هموار خواهد کرد و در اين باره سه بانک «کپهانا»، «شينهان» و «ووري» به عنوان بانکهاي حاميانتخاب شدهاند.
وي ادامه داد: اين اقدام که پيرو مذاکرات فشرده در قالب اجراي برجام انجام ميشود يکي از موانع انجام معاملات با کره جنوبي را از ميان بر ميدارد. واحد پول کره جنوبي يا وون به دليل اينکه از ارزهايي است که فقط در کره جنوبي مورد استفاده قرار ميگيرد بر اساس تصميم اين کشور طي دههها مبادلات اقتصادي با ديگر کشورهاي جهان ابتدا بايد به دلار و سپس در صورت لزوم به ارز ثالثي مانند يورو تبديل شود.
بعيدينژاد بابيان اينکه در مراودات با ايران با توجه به محدوديت امکان تبديل واحد پول کره جنوبي به دلار آمريکا و همچنين تصميم بانک مرکزي کشورمان براي استفاده نکردن از دلار، عملا امکان تبديل وون کره به يورو در تبادلات تجاري ايران با کره جنوبي وجود نداشت، افزود: اين به يک محدوديت در تبادلات تجاري دو طرف تبديل شده بود. با مذاکرات فشردهاي که در چارچوب برجام با فشار ايران طي ماههاي گذشته ميان آمريکا و کره جنوبي صورت گرفت، کره جنوبي توانست با موافقت آمريکا براي اولين بار راهي فني براي تبديل وون کره جنوبي به يورو بدون وساطت مستقيم دلار پيداکند.
اين ديپلمات کشورمان با انتشار اين مطلب در صفحه اينستاگرام خود تاکيد کرد: با اين اقدام که به حذف يکي از مشکلات اجراي برجام در تبديل يک ارز خاص به يورو ميانجامد، شرايط لازم فراهم ميشود که مشکل تبديل برخي ديگر از ارزهاي محلي و محدود خاص به يورو نيز به طور کامل برطرف گردد که اين امر ميتواند در سهولت تبادلات تجاري ميان بازرگانان و شرکتهاي تجاري ايراني با اين کشورها نقش مهميداشتهاند.
∎