به گزارش خبرنگار مهر، غفلت از فعالیتهای قاعده مندِ فرهنگی در برخی رشتهها خیلی بیشتر از دیگر رشتهها به چشم میآید که فوتبال سرآمد آنها به حساب میآید؛ آنجا که هزاران تماشاگر و علاقمند را به ورزشگاهها میکشاند یا پای تلویزیون میخکوب میکند اما همین افراد شاهد هستند که فرهنگ در زمینی که به آن چشم دوختهاند، شکنندهترین و غیرقابل پیش بینیترین رکن محسوب میشود و مصداق توپ گرد است و زمین دراز!
این در حالی است که دو سال از بخشنامههای وزارت ورزش مبنی بر ایجاد ساختار و معاونت لازم برای فعالیتهای فرهنگی و همچنین تاکید بر اختصاص سه درصد درآمد باشگاهها به فعالیت در این حوزه میگذرد با این حال هنوز فرهنگ و عوامل و فعالیتهای وابسته به آن نتوانستهاند در ساختار و سازوکار فوتبال ایران جایی قابل توجه برای خود باز کنند.
البته که در فدراسیون فوتبال ساختار لازم برای فعالیتهای فرهنگی شکل گرفته است اما در نیمی از تیمهای لیگ برتری فوتبال و از جمله پرسپولیس و استقلال، برنامههای فرهنگی فاقد ساختار و متصدی مربوطه است.
بدتر اینکه در برخی از تیمهایی هم که به فعالیت فرهنگی و تعیین چارچوب برای آن اهمیت داده شده، مسئول فرهنگی با حفظ سمت در صندلی دیگر عهده دار این بخش کار هم شده است. اتفاقی که در سازمان لیگ فوتبال هم شاهد هستیم چراکه بهمنی همزمان به عنوان مسئول روابط عمومی و فرهنگی این سازمان ایفای نقش میکند.
با این اوصاف تماشای خیلی از اتفاقات با برچسب بی فرهنگی در فوتبال ایران و لیگی که پرتماشاگرترین لیگ کشور به حساب میآید، نباید امری عجیب و دور از ذهن باشد چراکه با وجود بخشنامههای ارسالی وزارت ورزش، اقدام قانونمندی در این زمینه انجام نشده است.
غلامحسین زمان آبادی مشاور امور فرهنگی فدراسیون فوتبال در گفتگو با خبرنگار مهر به این موضوع تاکید کرد و گفت: مسائل فرهنگی اولویت باشگاهها نیستند به همین دلیل ساختاری برای آن تشکیل ندادهاند.
ختم شدن برنامههای فرهنگی باشگاهها به گرامیداشت مناسبتها
وی در گفتگو با خبرنگار مهر با تاکید بر اینکه خیلی از باشگاههای فعال در فوتبال صرفاً عنوان «فرهنگی - ورزشی» را با خود یدک می کشند اما در عمل توجهی به مسائل فرهنگی ندارند، گفت: با وجود بخشنامه و تأکیدی که وزارت ورزش بر ایجاد ساختار فرهنگی در باشگاهها داشت، خیلی از باشگاهها فاقد چنین ساختاری هستند. برنامههای فرهنگی در بیشتر باشگاهها در چارچوب روابط عمومی پیگیری میشود که عموماً هم به گرامیداشت مناسبتها ختم میشود.
باشگاهها با بخشنامه صاحب ساختار فرهنگی نمیشوند
مشاور فرهنگی فدراسیون فوتبال در مورد چرایی این موضوع و دلیل بی توجهی باشگاهها به ایجاد ساختار فرهنگی تصریح کرد: ساختارسازی با بخشنامه حل نمیشود. باید مقدمات لازم برای آن هم فراهم باشد. مسائل مالی یکی از این مقدمات است و بهانه خیلی از باشگاهها برای نداشتن چارچوب فرهنگی مشخص.
گرفتاریهای استقلال مانع از فعالیتهای فرهنگی اش شد
وی در این زمینه یادآور شد: خوب به یاد دارم که از در زمان مدیریت امیرحسین فتحی در استقلال دلیل نداشتن معاونت فرهنگی در این باشگاه را از وی جویا شدم، فتحی هم در پاسخ گفت که در صورت تعیین معاونت برای فعالیتهای فرهنگی باید ردیف بودجه مشخصی هم برای آن تعریف کنیم اما استقلال اینقدر گرفتاری دارد که وقت و بودجهای برای این کارها ندارد.
بی توجهی به تخصیص سه درصد درآمد باشگاهها برای برنامههای فرهنگی
زمان آبادی همچنین در مورد «بخشنامه تأکیدی مبنی بر تخصیص سه درصد درآمد باشگاهها به فعالیتهای فرهنگی و بی توجهی به آن» گفت: معمولاً باشگاهها با کسری بودجه مواجه هستند. در این میان تغییرات متوالی مدیران و تأثیری که اعمال سلیقههای شخصی در مدیریت باشگاه میگذارد، بی تأثیر نیست. در کل اینکه فرهنگ و برنامههای وابسته به آن جزو اولویتها در باشگاهها نیست که بخواهند بودجهای بابت آن کنار بگذارند.
موانع فعالیتهای فرهنگی باشگاهها چیست؟
مسئول فرهنگی فدراسیون فوتبال تاکید کرد: درست است که برای فعالیتهای فرهنگی بخشنامه صادر شده اما در عمل اقدام قابل توجهی برای عمل به آن انجام نشده است. طبیعی است که تعیین معاونت به تنهایی برای فعالیت فرهنگی در باشگاهها کفایت نمیکند، باید برای این معاونت عوامل اجرایی و نیروی انسانی، تقویم کاری و بودجه سالیانه هم تعریف شود. همین هاست مانع به سرانجام رسیدن موضوع مطرح در بخشنامه شده است.
فدراسیون فوتبال مسئولیتی در مورد فعالیت فرهنگی باشگاهها ندارد
«نقش فدراسیون فوتبال به عنوان متولی و شما به عنوان مسئول فرهنگی برای ترویج بهتر و بیشتر فعالیتهای فرهنگی در باشگاهها چیست؟ اقدامی داشتهاید؟» وی در پاسخ به این پرسش گفت: تعیین مسئول فرهنگی و اجتماعی در راستای پیروی از FIFA و AFC در ساختار فدراسیون انجام شد ضمن اینکه مسئولیت ما در سطح تیمهای ملی و بازیکنان شاغل در آنهاست. برای این بخش هم برنامههایی داریم و اقداماتی هم برای اجرای آنها داشتهایم.
برنامه فدراسیون فوتبال برای آموزش فرهنگی ملی پوشان
زمان آبادی در توضیح بیشتر این مسئله عنوان کرد: میان بازیکنی که در سطح ملی فعالیت دارد با بازیکن باشگاهی باید تفاوتهایی وجود داشته شد؛ بازیکن شاغل در تیم ملی باید شخصیت ملی داشته باشد که در برگیرنده هویت اجتماعی، ورزشی، ملی و ارزشی - مذهبی او است. از زمانی که بازیکن وارد اردوی تیم ملی میشود باید روی این چهار هویت او کار شود.
به گفته مسئول امور فرهنگی فدراسیون فوتبال، در این زمینه با کارشناسان وزارت آموزش و پرورش نشستهایی برگزار شده تا با مشاوره آنها برنامه لازم برای آموزش اینچنینی ملی پوشان اجرایی شود تا اینگونه آموزشهای فرهنگی در سطح ملی به باشگاهها هم کشیده شود.
بارش از زمین به آسمان؟
خبرنگار مهر در واکنش به این موضوع از اصطلاح «به جای اینکه از آسمان به زمین ببارد از زمین به آسمان می بارد» و طرح این سوال که «بهتر نیست فعالیتهای فرهنگی در باشگاهها آغاز شود و حرکت آن از پایین به بالا باشد؟» استفاده کرد. زمان آبادی هم در پاسخ گفت: من در حیطه وظایف و اختیارات خود میتوانم برای ۱۸ تیمی که در ردههای مختلف سنی و در سطح ملی فعالیت دارند، برنامه ریزی فرهنگی داشته باشم. مسئولیت فرهنگی باشگاهها با سازمان لیگ است. حتی پاسخگویی به مسائل فرهنگی باشگاهها و اتفاقات لیگ هم با این سازمان است.
وی تصریح کرد: البته در جریان بودم که سازمان لیگ با باشگاهها برای نهادینه شدن معاونت فرهنگی و ساختار آن نشستهایی داشته است. قرار است برای امسال هم تعیین معاونت فرهنگی، ساختار سازی و تدوین تقویم انجام شود.
یک پیشنهاد؛ حضور مربی فرهنگی کنار تیمها
بهره گیری از مربی فرهنگی در کادر فنی تیمها موضوع دیگری بود که غلامحسین زمان آبادی آن را مطرح کرد و گفت: اعتقاد شخصی من این است همان طور که در تیمها افراد مختلف در کادر فنی مسئولیت فنی تیم را بر عهده دارند، باید از مربی فرهنگی هم بهره ببریم. باید به این باور رسید که یکی از اضلاع پیروزی توجه به مسائل فرهنگی است بنابراین بد نیست که برای تیمهای ملی و باشگاهی استفاده از مربی فرهنگی را اجرایی کنیم.
هویت بخشی به تماشاگران
زمان آبادی در پایان با تاکید بر اینکه بخشی از فعالیتهای فرهنگی فدراسیون فوتبال در حیطه تماشاگران است، خاطرنشان کرد: در این زمینه پژوهشهایی در دانشگاهها انجام شده است. طرحهایی به صورت پایلوت آماده شده و به صورت آزمایشی در تراکتورسازی اجرا میشود. هویت بخشی به تماشاگران از موضوع مورد تاکید است که در یکی از نشستهای اخیر با دبیر فدراسیون بررسی شد. به زودی جمعیت هواداران تیمهای ملی کار خود را آغاز میکند و شماره گذاری صندلیهای آزادی را هم به روز رسانی میکنیم. اینها کارهایی است که در حیطه اختیارات فدراسیون است و انجام میدهیم.