محمدرضا سلمانی عبیات پژوهشگر تاریخ اسلام در گفت‌وگو با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، با بیان اینکه امام سجاد(ع) در ۵ شعبان سال ۳۸ هجری در مدینه منوره به دنیا آمد، گفت: در دامان امام حسین (ع) تعالیم اولیه اهلبیت علیهم السلام را آموخت و ۲ سال از خلافت امیرالمومنین علی (ع)، ۱۲ سال از امامت امام حسن (ع) و ۲۳ سال نیز در کنار پدر زندگی کرد.

او با بیان اینکه امامت امام سجاد ۳۴ سال به طول انجامید افزود: ایشان دوران خلافت خلیفه اموی را نیز تجربه کرد.

سلمانی عبیات بیان داشت: امام سجاد (ع) خلافت یزید بن معاویه معاویة بن یزید مروان حکم عبدالملک مروان و ولید بن عبدالملک مروان را در دوران امامت خود سپری کرد.

حضرت زین العابدین (ع)، کوه استوار و منشاء ایمان

این پروهشگر تاریخ اسلام با اشاره به اینکه زندگی امام سجاد (ع) به راستی با مصیبت‌های متعددی همراه بود و ایشان در طول زندگی بر همه این مصیبت‌ها فائق آمدند، تصریح کرد: این امام بزرگوار به رغم همه مصیبت‌ها همواره همچون کوهی استوار و منشاء ایمان و پرچم دار کلمه لا اله الا الله در بین جامعه بودند.

او با اشاره به اینکه سال‌های نخستین زندگی امام سجاد (ع) در حالی آغاز شد که با شهادت جانسوز امیرالمومنین (ع) مصادف بود، اظهار داشت: سال‌های پر فراز و نشیب به امامت امام حسن (ع) در دوران نوجوانی ایشان واقع شد و این موضوع باعث گردید که ایشان از این دوران با خطا‌های مکرر بنی امیه مواجه شود.

محمدرضا سلمانی عبیات با اشاره به اینکه امام سجاد (ع) تنها ۲۳ سال داشت که با فاجعه‌های بزرگ روبرو شد، ادامه داد: شهادت امام حسین (ع)، برادران، عمو‌ها و عموزاده هایش را در حالی دید که در بستر بیماری سختی قرار داشت.

او با بیان اینکه برعهده گرفتن بار سنگین امامت و زعامت امت اسلامی در حالی بر دوش امام زین العابدین (ع) قرار گرفت که ایشان و تعدادی از زنان اهلبیت به اسارت برده شده بودند گفت: مادر ایشان بنا بر نقل شیخ مفید در کتاب الارشاد جلد ۲ صفحه ۱۳۷ و شیخ صدوق عیون الاخبار جلد ۲ صفحه ۱۲۸ شهربانو دختر یزدگرد پادشاه ایران است.

امام سجاد (ع) ۲۰ سال بر مظلومیت پدرش اشک ریخت

این کارشناس تاریخی با بیان اینکه شیخ صدوق در کتاب خصال و در روایتی به نقل از امام باقر (ع) آورده است که فاجعه کربلا امام سجاد را بسیار تحت تاثیر قرارداده بود و ایشان در رثای پدرش و یاران با وفایش بسیار می‌ترسید، افزود: در این روایت آمده است؛ على بن الحسین (زین العابدین) (ع) در شبانه روز، هزار رکعت نماز مى خواند... و بر پدرش حسین علیه السلام به مدّت ۲۰ سال گریست. هیچ گاه غذایى در برابرش گذاشته نشد، مگر این که گریست، تا جایى که یکى از غلامانش به ایشان گفت: اى پسر پیامبر خدا! آیا وقت آن نرسیده که اندوهت به پایان برسد؟ به وى فرمود: «واى بر تو! یعقوبِ پیامبر، ۱۲ پسر داشت که خدا یکى از آن‌ها را از او پنهان کرد؛ ولى چشمانش از کثرت گریه بر یوسف سفید گردید و موهایش از اندوه سفید شد و کمرش از غمْ خمید، در حالى که پسرش زنده بود. من، پدر و برادر و عمو و ۱۷ تن از خانواده ام را دیدم که در اطرافم کشته شدند. چگونه اندوهم پایان پذیرد؟»

وی با اشاره به رسالت بزرگ این امام بزرگوار در تبیین فاجعه کربلا و ماهیت خبیث دستگاه بنی امیه به بیان کرد: راهبرد امام (ع) در ۲ بخش قابل بررسی است، نخست آن که امام به عنوان یکی از شاهدان عینی فاجعه کربلا بسیاری از گفتگو‌ها و رخداد‌های مهم ما آن روز‌ها و شب‌ها را نقل کرده اند.

محمدرضا عبیات نقل صحیح و در عین حال دقیق حوادث عاشورا از سوی امام سجاد (ع) را موجب تعبیر واقعیت‌ها و نقش بر آب کردن ادعا‌ها تبلیغات سوء بنی امیه دانست و اذعان داشت: رسالت امام سجاد (ع) در ۲ شهر کوفه و شام بسیار مهم و حائز اهمیت است، زیرا که خطبه‌های امام نقش مهمی در بیداری مردم به خواب رفته و دشمنان دنیا زده شد.

بیماری امام (ع) در روز عاشورا جزئی از الطاف خفیه الهی

این پژوهشگر تاریخ اسلام با عنوان این که بنا بر نقل شیخ مفید. در کتاب الارشاد جلد ۲ صفحه ۱۱۴ امام سجاد در کربلا با بیماری شدیدی در معده درگیر بود اظهار کرد: این بیماری جزئی از الطاف خفیه الهی بوده است تا اینکه امام سجاد (ع) به عنوان ودیعه الهی موجب استمرار راه امامت کردند.

او با اشاره به خطبه امام سجاد (ع) در شهر کوفه و در میان مردم کوفی تصریح کرد: امام (ع) در این خطبه ضمن معرفی خود و جایگاهشان به بررسی نقش کوفیان و نقش آنان در فاجعه کربلا و ظلم آن‌ها در حق اهل بیت و به ویژه امام حسین (ع) می‌پردازد.

عبیات خطبه‌های به امام سجاد (ع) را در شام دقیق، زیبا و کوبنده توصیف کرد و گفت: امام در این خطبه با اشاره به جایگاه ویژه خود و اهل بیت پیامبر (ص) نسبت به امویان، دربخشی از آن و با استناد به بخشی از قسمت‌های اذان همانگونه که علامه مجلسی ذکر کرده است، هنگامى که مؤذّن گفت: «أشهد أنّ محمّدا رسول اللّه»، على بن الحسین علیه السلام از بالاى منبر به سوى یزید، رو کرد و فرمود: «اى یزید! این محمّد، جدّ من است یا تو؟ اگر ادّعا کنى که جدّ توست، دروغ گفته اى، و اگر بگویى جدّ من است، پس چرا خاندانش را کُشتى؟!»

این کارشناس تاریخ تشیع با توجه به ویژگی‌های حاکمیت سیاسی دوران امام سجاد (ع) بیان کرد: پس از شهادت امام حسین (ع) و حکومت اموی هیچگاه روی خوشی از دنیا ندید و آن یزیدی که رویای یک امپراتوری را که در ذهن می‌پروراند هر روز در باتلاق جهل خود بیشتر فرو می‌رود و دست به اقدامات وحشیانه دیگری همچون آتش زدن کعبه و واقعه فاجعه بار حره زد.

او اختلافات خونین بین زبیریان و مربیان از یک سو و تلاش مروانیان برای رسیدن به خلافت از سوی دیگر را به شرایط پیچیده سیاسی آن زمان توصیف کرد و افزود: همین ناآرامی‌های سیاسی امام سجاد (ع) دست به انقلابی فکری فرهنگی و عقیدتی در بیان مردم و به ویژه شیعیان زد پایه‌های فرد و درک علمی آنان از مفاهیم اسلامی و شیعی تبیین می‌گردد.

این نویسنده و پژوهشگر تاریخ تشیع با بیان اینکه می‌توان گفت نهضت علمی امام سجاد در بهترین زمانی رخ داد که تا پیش از آن شیعیان به دلیل دشمنی بیش از حد بنی‌امیه حتی مناسک اصلی را نیز به دست فراموشی سپرده بودند و از ابراز تشییع خود ترس جدی داشتند ادامه داد: تبیین مبانی فقهی تفسیر آیات و روایات اهل بیت به گونه‌ای توسط آن امام ادامه یافت که بنابر نظر شیخ باقر شریف قریشی در کتاب زندگی امام زین العابدین بیش از ۱۶۰ شاگرد از بزرگان امام همام تعلیم و تربیت یافتند.

صحیفه سجادیه، نگینی به یادگار مانده از امام سجاد (ع)

محمدرضا عبیات با اشاره به صحیفه سجادیه به عنوان برترین کتاب ادعیه که دارای مضامینی مختلف از جهت ابعاد سیاسی اجتماعی و اقتصادی است، افزود: امام سجاد یاور مظلومان و همراه فقیران و تهی دستان بود به گونه‌ای که ابن عساکر تاریخ دمشق و خیرالدین زرکلی در العلام آورده‌اند که تعدادی از مردم مدینه در رفاه زندگی می‌کردند، ولی نمی‌دانستند که این وسائل زندگی و خوراک شان از کجا تأمین می‌شود. وقتی علی بن حسین از دنیا رفت، کسی که شبانه می‌آمد و پشت درب آن‌ها غذا و وسائل زندگی می‌گذاشت و می‌رفت را نیافتند.

او در پایان افزود: مرحوم کفعمی در مصباح می‌نویسد، حضرت امام سجاد (ع) در محرم سال ۹۵ هجری با زهری که به دستور هشام بن عبدالملک بدو خوراندند مسموم شد، مشهور بین اصحاب این است که ولید بن عبدالملک به تحریک برادرش هشام بن عبدالملک (لعنت الله علیهم) امام را مسموم کرد. امام صادق (ع) فرمود: علی بن الحسین در ۵۷ سالگی در سال۹۵هجری وفات یافت و در قبرستان بقیع مدفون است و بعد از امام حسین ۳۵ سال زندگی کرد.

انتهای پیام/گ