به گزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، انتقاد اجتماعی، در اشکال مختلف خود بیشتر جوامع جایگاهی ویژه دارد، به طوری که در جوامعی که ”فرهنگ نقد“ وجود ندارد و از ”تفکر نقادانه“ هم جلوگیری بعمل می‌آید بدون تردید باید شاهد بزرگترین آسیب های انسانی و اجتماعی باشیم.
نقد باید آگاهانه، عاقلانه، ناصحانه و دلسوزانه باشد، نباید در نقد به دنبال این باشیم که فردی را بدنام کنیم بلکه باید به دنبال اصلاح امور باشیم.
نقد در رابطه با شناخت درست امور مربوط به انسان پدیده بسیار مهمی است، رعایت معیارهای نقد، به نقاد کمک می‌کند تا فکر و اندیشۀ خود را درست به کار گیرد و تحولی وسیع و عمیق در او به وجود آورد و بتواند در برخورد با مسائل جدید راه کارهای مناسبی بیابد.
بررسی آستانه نقد پذیری ما و هدفمان از نقد، از لحاظ روانشناختی قابل بررسی است. اصلی ترین هدف نقد کشف واقعیت است که آگاهی جامع و تعهد و دلسوزی، باعث ثمر بخشی آن می شود و بی تردید غرض‌ورزی، آفت نقد است که با تحمیل اهداف شخصی و تحریف واقعیت، مانع از کشف حقیقت موجود می شود.
قد مانند شمشیری دو لبه است که می تواند هم حیات بخش و مفید باشد و هم مخرب و کشنده، نقد مفید و سازنده، باید مطابق با پاره ای از معیارها و موازین اساسی و کلان ملی و در نهایت مفاد قوانین اساسی کشور باشد که بی تردید بدون توجه به این مبانی و منافع ملی کلان، هر نقدی یا بی اثر است یا با اعمال حب، بغض و عدم انصاف و اعمال عدالت تا مرز تشدید معضلات جامعه پیش رفته و تحریف حق و باطل را به دنبال خواهد داشت.
در این صورت، نه تنها مردم و مسئولین در تشخیص سره از ناسره سردرگم می شوند بلکه با تخریب مبانی فکری و عینی ، مواجهه کشور با خطرات اساسی و حتی ناامنی و نابودی استقلالش، حتمی خواهد بود.
در این راستا، با هدف بررسی ابعاد مختلف نقد و تخریب دفتر خبرگزاری تسنیم استان مرکزی اقدام به برگزاری میزگرد تخصصی با حضور کارشناسان و فعالان فرهنگی استان مرکزی کرد.
در این میزگرد، "مصطفی مشایخی" مدیرکل اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی، "علی حبیبی" فعال رسانه‌ای و خبرنگار برون مرزی صداوسیما، "عباس خسروانی" فعال رسانه‌ای و پژوهشگر و "ریحانه جلالی" سرپرست خبرگزاری فارس در استان مرکزی حضور داشتند.
مشروح سخنان "ریحانه جلالی" فعال رسانه‌ای و سرپرست خبرگزاری فارس در استان مرکزی در زیر می‌آید:
تسنیم: نقد یعنی چه؟ و از نظر شما نقد بر چه محورهایی تعریف می‌شود؟
جلالی:یک جامعه زنده و پویا به نقد نیاز دارد و اگر نقد در جامعه نباشد آن جامعه مرده است، برای رسیدن به پیشرفت، توسعه و مطالبات مردمی نیازمند نقد هستیم.
به عبارتی نقد سرمایه ارزشمندی است که سبب می‌شود جامعه به اصلاحات لازم دست پیدا کرده و بتواند کاستی‌ها و نقاط ضعف را برطرف کند.
تسنیم: اخلاق نقد چیست؟ و بایدها و نبایدهای نقد چگونه تعریف می‌شود؟
جلالی:نقد می‌کنیم تا درهای جدیدی را باز کنیم، نقد به مفهوم حرکت از وضع موجود به وضعیت جدید است، نقاد در ابتدا باید کارشناس خبره در حوزه‌ای که می‌خواهد آن را نقد کند بوده و نسبت به موضوعی که برای نقد انتخاب کرده شناخت کامل داشته باشد.
مسائلی که در نقد مطرح می‌شود باید از غرض‌ورزی، حب و بغض دور بوده و با خود راهکار به همراه داشته باشد، امام سجاد(ع) می‌فرمایند: عیب‌های من را به بگوئید و این نشانگر روحیه نقدپذیری جامعه اسلامی بوده که همچنان در این مسیر باید حرکت کنند.
نقد خوب باید از سیاه‌نمایی بدور بوده تا اثربخشی خود را داشته و راهکارهای لازم در کنار نقد ارائه شده که در نهایت به توانمندی و رفع کاستی‌ها ختم شود.
تسنیم: از بایدها و نبایدها در نقد گفته شد، نظر شما نسبت به وضعیت و جایگاه نقد در جامعه و دولت چیست و آن را چطور ارزیابی می‌کنید؟
جلالی:نقدی سازنده است که سبب شفافیت موضوع شده و نکات مبهم را برطرف کند، نقاد واقعی بدنبال تخریب نبوده و درصدد سازندگی است، مشکلات موجود در نتیجه این است که مدیران ما نقدپذیر نبوده و حاضر نیستند از الگوی موفق مدیران گذشته دردولت‌های قبل که رفتارشان توسط منتقدان مورد بررسی قرار گرفته استفاده کنند.
به همین سبب همواره با چالش‌هایی مواجه می‌شوند که برای آن راه حل ندارند در حالی که راه چالش موجود در عملکرد مدیران موفق قبلی موجود است.
نقدها باید به اصلاح رفتارها کمک کرده و به دور از برداشت سلیقه‌ای بوده تا اثرگذاری مطلوب خود را داشته باشد، نقاد نیازمند منشور و الگویی کامل و صحیح بوده و باید در راستای آن عمل کند و اگر این الگو عاری از خودخواهی و احساسات باشد نتیجه سازنده‌ای را در بردارد.
دولت‌ها موظف هستند که فرهنگ نقدپذیری را به درستی بین مدیران و حوزه خود افزایش دهند تا در نهایت با نهادینه کردن فرهنگ نقدپذیری بتوانیم به اهداف و خواسته‌های مشترک که چیزی جز پیشرفت و اصلاح کشور نیست دست یابیم.
افزایش هوشیاری مردم و مسئولان از دستاوردهای ارزشی نقد سازنده محسوب می‌شود، پیشرفت و رشد فردی و اجتماعی، آگاه‌سازی و بیداری جامعه، افزایش توانمندی مدیران، افزایش امنیت ملی را در پی دارد زیرا راه نفوذ دشمن با استفاده از نقدهای سازنده بسته می‌شود، همچنین بهبود وضعیت عملکرد وزنده کردن امید در دل مردم هم از مزایای نقد سازنده است.
نقد باید منطق داشته باشد که این چیزی جز درک و فهم نیست، نقاد باید درک و فهم بالایی از مسائل داشته تا بتواند به خوبی مسائل را بررسی کرده و برای آن راهکار ارائه دهد، نقد سازنده سبب افزایش همبستگی و تقویت روحیه ملی شده و سرمایه‌های اجتماعی جامعه را ارتقا داده و در نتیجه به خواسته‌ها و اهداف جمعی دست پیدا می‌کنیم.
انتهای پیام/م
∎