م.ر.بهنام رئوف - از کرامات وزیر ما محمدجواد آذری جهرمی همین بس که فاوای ایرانی را هر هفته با یک طرح و اظهارنظر جدید غافلگیر می‌کند. او هفته گذشته در توئیتر و اینستاگرام خود از دستور جدیدش برای پیاده‌سازی آزمایشی نخستین ارز دیجیتالی کشور خبر داد. نکته جالب در دستور وزیر ارتباطات نهادِ مأمور به پیگیری راه‌اندازی اولین ارز دیجیتالی ایرانی بود که در حکم آذری‌جهرمی، پست‌بانک یعنی بانک زیرمجموعه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران عنوان شده است. نکته مهمی که گویا وزیر جوان فاوا از آن غافل بوده و یا شاید با طرح این موضوع صرفا می‌خواهد از قافله ارزهای دیجیتالی که این روزها یک ترند اصلی در دنیای بانکداری به حساب می‌آیند عقب نماند، این است که او و شاید مشاورانش توجهی به اصول و تعاریف استاندارد این مقوله ندارند.
ارز دیجیتالی یا رمزنگاری‌شده پول صددرصد مجازی است و برخلاف تمام پول‌های دیگر جهان، هیچ حکومت، بانک و یا نهادی روی آن نظارت و کنترل ندارد. حال این تعریف را بگذارید کنارِ برداشت آذری جهرمی که به بانک دولتی پست‌بانک دستور پیاده‌سازی آزمایشی ارز دیجیتال ملی را داده است.
جدا از این موضوع و به فرض آن‌که بخواهند یک بانک را مأمور راه‌اندازی ارز دیجیتالی کنند، سؤال دیگری که مطرح می‌شود این است چرا پست‌بانک؟ اما انتقاد دیگر، به ملی‌سازی مقوله‌ای برمی‌گردد که در جهان کاملا مجازی و به دور از تصمیم‌گیری‌های دولتی است. آذری در حالی هفته گذشته از ارز دیجیتال ملی خبر داده بود که همین یکی‌دو ماه پیش برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی که بسیاری از آن‌ها با نام پیام‌رسان‌های ملی هم یاد می‌کنند، کلی بودجه و برنامه‌های حمایتی اختصاص داده بود.
جدا از این موضوع هنوز تکلیف بسیاری از طرح‌های ملی دیگر در حوزه فاوا مشخص نیست و تنها خبری که از آن‌ها نزد افکار عمومی وجود دارد، حیف و میل شدن بودجه‌های عمومی کشور در پس طرح‌هایی همچون آنتی‌ویروس ملی، موتور جست‌وجوگر ملی، سیستم‌عامل ملی، کامپیوتر ملی، اینترنت ملی و... است. از سوی دیگر مزیت اصلی ارزهای دیجیتالی اقبال جهانی به آن‌هاست. همین موضوع باعث می‌شود یک ارز دیجیتالی اعتبار داشته باشد و بتوان آن را در کشورهای مختلف خرج کرد.
حال سؤال این‌جاست که این ارز به فرض متولد شدن تا چه اندازه قرار است با اقبال داخلی و البته جهانی روبه‌رو شود؟ همان‌طور که گفته شد، در یک دهه گذشته طرح‌های بسیاری در حوزه فاوا با صرف بودجه‌های کلان از سوی شرکت‌ها و افراد خاص کلید زده شده که با گذشت یک دهه، فرجام خوش و سرنوشت مناسبی در انتظار آن‌ها نبوده است؛ ان‌شاء‌الله که ارز دیجیتال ملی مشابه طرح‌های قبلی نباشد.